مقایسه بهره‌گیری از شیوۀ «تفکر جانبی» در تقابل‌های دوگانۀ دو رمان «بازگشت هرداد» و «از دوازده انگشت نکبتی‌اش»

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دبیرستان فرزانگان، رودهن، ایران

2 دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

10.30465/copl.2024.47746.4103

چکیده

تفکر جانبی فرایند کلیشه‌زدایی از روش معمول اندیشیدن است. برخی از این روش‌ها شامل «وارونه‌سازی»، «بدیل‌سازی»، «تناقض» و «استعاره» با عملکرد تقابل‌های دوگانه در متن داستانی قابل تطبیق‌اند. بهره‌گیری از این روش‌ها برای ترسیم تقابل‌های دوگانۀ داستان نوجوان، می‌تواند فرصتی برای تمرین مفهوم‌سازی و نظریه‌پردازی مخاطب نوجوان فراهم کند. در این پژوهش با بهره‌گیری از روش توصیفی و داده‌های کمّی و کیفی، این موضوع در دو ژانر فانتزی و اجتماعی مقایسه شده‌اند. «بازگشت هرداد»، در ژانر فانتزی، با بهره‌گیری از روش استعاره و «از دوازده انگشت نکبتی‌اش‌» در ژانر اجتماعی، با بهره‌گیری از روش وارونه‌سازی، بازنمایی خلاقانه‌ای از جهان‌بینی و تعارض‌های رشد نوجوان دارند؛ با این‌ تفاوت‌ که داستان اول، درفضایی استعاری اما هنجارمند نوجوان را در مسیر مشخصی از نظریه‌پردازی هدایت می‌کند؛ اما داستان دوم با رویکردی اجتماعی و انتقادی، با روش وارونه‌سازی، جهان‌بینی نوجوان را بر متن غالب می‌کند و او را در مسیر مفهوم‌سازی خودانگیخته قرار می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparing using from "Lateral Thinking" methods in Binary Oppositions in " Return of Hordad" and "Of her crumby twelve fingers"

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Lotfian Amirdehi 1
  • Yahya Talebian 2
1 Farzanegan high school , Rudehen , Iran
2 Allameh Tabatabaei university, Tehran, Iran
چکیده [English]

Lateral thinking is the process of de stereotyping of usual methods of thinking. Some of these methods, including "Inversion", "Subrogation", "Contradiction" and "Metaphor" can be adapted to the function of binary opposition in the story text. Using these, in binary opposition of teenager's story can provides an opportunity to conceptualizing and theorizing for teenage audience. In this research, using the descriptive method and quantitative and qualitative data, this issue has been compared in two genres: Fantasy and Social. The fantasy story "Return Of Hordad", using the metaphor, and the social story "Of her crumby twelve fingers", using the inversion, creatively narrate the worldview of teenagers; But they are also different: The first story, in a metaphorical but normative space, guides teenager into specific theorizing; But the second, by social and critical approach and using inverting, dominates the worldview of teenagers and provides the possibility of spontaneous conceptualization.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Lateral Thinking
  • Binary Opposition
  • Teenager'؛ s story
  • fantasy story
  • social story

مراجع

برتنس، یوهانس ویلم (1383). مبانی نظریۀ ادبی. ترجمۀ محمدرضا ابوالقاسمی. تهران: ماهی.
برک، لورا (1389). روان‎شناسی رشد (از نوجوانی تا پایان زندگی)، جلد دوم. ترجمۀ یحیی سیدمحمدی. تهران: ارسباران.
پارسا، محمد (1367). روان‌شناسی رشد کودک و نوجوان. تهران: بعثت.
پینک، دانیل ه‎‎. (1399). ذهن کامل نو؛ گذار از عصر اطلاعاتی به عصر مفهومی. چاپ هشتم، تهران: آگاه.
تایسن، لیس (1387). نظریه‌های نقد ادبی معاصر. ترجمۀ مازیار حسین‌زاده و فاطمه حسینی، ویرایش حسین پاینده. تهران: نگاه امروز؛ حکایت قلم نوین.
حجازی، بنفشه (1395). ادبیات کودک و نوجوان: ویژگی‌ها و جنبه‌ها. چاپ چهاردهم، تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
دوبونو، ادوارد (1399). تفکر جانبی؛ کتاب درسی خلاقیت. ترجمۀ مرتضی نادری دره‌شوری، چاپ دوم، تهران: پژواک.
دوبونو، ادوارد (1400). درس‌های درست اندیشیدن. ترجمۀ ملک‌دخت قاسمی نیک‌منش، چاپ ششم، تهران: اختران.
ستاری، علی (1400). آموزش تفکر به کودکان و نوجوانان. چاپ سوم، تهران: سمت.
شعاری‌نژاد، علی‌اکبر (1390). ادبیات کودکان. چاپ بیست‌وهفتم، ویراست چهارم، تهران: اطلاعات.
عسگری، محمدعلی (بی تا). «موج‌های بلند». کلمه، نهم و دهم: 37-32.
کلهر، فریبا (1396). بازگشت هرداد. چاپ سوم، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
کوکبی، مرتضی؛ حری، عباس؛ مکتبی فرد، لیلا (1389). «بررسی مهارت‌های تفکر انتقادی در داستان‌های کودکان و نوجوانان». نشریه مطالعات ادبیات کودک زمستان 1389 - شماره 2: 194-157.
لطف‌آبادی، حسین (1384). روان‌شناسی تربیتی. تهران: سمت.
موسوی، فاطمه؛ هادی‌پور، اصغر و سمندری (1387). «سیر ادبیات کودک و نوجوانان در ایران». تهران: فصلنامه ادبیات فارسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال چهارم، شماره 11، بهار و تابستان 1387: 143-124.
مهدوی، اعظم (1398). از دوازده انگشت نکبتی‌اش. چاپ سوم، تهران: هوپا.
نورپیشه قدیمی، ندا؛ طحان، احمد؛ مظفریان، فرزانه (1400) بررسی تقابل‌های دوگانه در آثار هوشنگ مرادی کرمانی و کریستین اندرسون. نشریۀ زبان و ادب فارسی (دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج)، بهار 1400، شماره 46، صص: 220-190.
نیومن، باربارا و نیومن، فیلیپ (1393). نظریه‌های رشد. ترجمۀ مجتبی امیری مجد. تهران: دانژه.
 
 Şenel Elaldı (2021). Effect of Lateral Thinking Dispositions on Groupwork. Journal of Technical Education and Training VOL. 13 NO. 2 (2021) 74-94
Waks, S. (1997). Lateral Thinking and Technology Education. Journal of Science Education and Technology 6,P: 245–255 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار