رویکردی به مدرنیته در شعر منوچهر آتشی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان

2 کارشناس‌‌ارشد زبان و ادبیات فارسی

.

چکیده

در سده‌های اخیر و در پی ارتباط ایرانیان با ممالک غربی و تلاش برای مدرنیزه کردن ایران در عرصه‌های مختلف صنعتی، نظامی، آموزشی و فرهنگی و همچنین آشنایی روشن‌فکران ایرانی با اندیشه‌ورزان غربی، اندیشه‌های مدرن در همة‌ عرصه‌های زندگی ما ایرانیان از جمله هنر و ادبیات تأثیر بسیار شگرفی بر جای می‌گذارد. شعر امروز ایران نیز در دورة‌ مشروطه با نوجویی‌های شاعرانی چند، راه خود را به سوی تغییر و تحول آغاز می‌نماید، تا اینکه «نیمایوشیج» به عنوان «پدر شعر نو» پارسی، سنگِ بنای جدیدی در عرصة‌ شعر فارسی می‌گذارد که بعدها هم‌فکران و پیروان او این راه را ادامه می‌دهند؛ اما با پیچیده‌تر شدن مناسبات سیاسی، فرهنگی و اجتماعی و آشنایی برخی از روشنفکران و مترجمان با شعر مدرن جهان، عده‌ای از شاعران پا را از سنت‌شکنی‌های نیما فراتر می‌گذارند و یک‌سره ساختار شعر نیمایی را بر‌‌هم‌‌می‌زنند و در پی ایجاد جریان‌های تازه‌ای در شعر امروز برمی‌آیند. پژوهش حاضر در پی پاسخ‌‌گویی به این پرسش است که آیا آشنایی منوچهر آتشی (سورنا) با ادبیات مدرن غرب باعث تأثیرپذیری وی از آن نوع ادبیات و بازتاب آن اندیشه‌‌ها و ویژگی‌‌ها در شعر و اندیشه‌‌‌‌اش شده است یا خیر؟ و اگر پاسخ مثبت است، این آشنایی تا چه حد بر شعر آتشی تأثیرگذار بوده است؟
نتیجه‌‌گیری مقاله آن است که آشنایی منوچهر آتشی با ادبیات و شاعران غرب بر شعر و اندیشة‌‌ او تغییرات محسوس و بنیادینی به وجود آورده است؛ به ‌‌گونه‌‌ای که با بهره‌‌گیری از این نگاه و بینش تازه‌‌ نسبت به جهان، او تبدیل به یکی از شاعران پیشرو این عرصه در شعر فارسی شده است و این تأثیرات هم در سطوح زبانی(صوری) و هم در سطوح محتوایی شعر او چشم‌‌گیر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Modernity in Manuchehr Atashi's Poem Approach

نویسندگان [English]

  • Mohammad Amir Mashhadi 1
  • Yaghoub Fouladi 2
  • Khalil Nikkhah 2
1 Associate Professor of Persian Language and Literature, University of Sistan and Baluchestan
2 Master of Persian Language and Literature
چکیده [English]

At resent centuries and following of Iranians communication with western countries and attempt to modernize Iran in varius industrial, military, instructional and cultural areas, and so, Iranian broad-minded acquaintance with western reflectives, modern thoughts have remained great effect an all of us-Iranian lives spaces specially art and literature. Iran's today poem, also at constitutional period, starts its direction toward change and transition by some poet's new searches. So that, "Nima Youshij", as a "father of new Persian poem" establishes a new foundation at Persian poem area which later, his followers and same-minded men follow his path. By being more complicat political, cultural and social occasions and broad-minded and translators acquaintance with modern world poem, some poets go beyond Nima's bteaking with tradition and destroyed completely the Nimaian's poem structure and looking for a new circulation in today poem. This study seeks to answer the question that; is introduction of "Manouchehr Atashi" (Sorna) with modern west literature cause to influenced him and reflects that thought and feauters in his poetry and his thoughts or not? And if yes, to what extent this introduction has effected on Atashi’s poetry?
The result of paper is Manouchehr Atashi’s familiarity with literature and poetry and poets of West has tangible and fundamental change on his ideas and his poetry, In a way that utilizes this view and fresh insights to the world, he has become one of avant-gard poet in this field in Persian poetry and these effects in the linguistic levels (nominal) and the content of his poetry is remarkable.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Modernity
  • Modernity characteristics
  • Contemporary poem
  • Manuchehr Atashi
  • Atash's poem
منابع
‌‌آتشی، منوچهر (1381). گندم و گیلاس. تهران: ثالث.
---------- (1386). مجموعه اشعار، دو جلد. تهران: نگاه.
آزبون، پیتر (1380). «مدرنیته: گذار از گذشته تا به حال»، ترجمة حسینعلی نوذری. مدرنیته و مدرنیسم. تهران: نقش جهان.
آشوری، داریوش (1377). ما و مدرنیّت. تهران: مؤسسه فرهنگی صراط.
احمدی، بابک (1377). مدرنیته و اندیشة‌ انتقادی. تهران: مرکز.
--------- (1382). معمای مدرنیته. تهران: مرکز.
احمدی بوشهری، عبدالحسین (1375). سنگستان، ج1. تهران: انجمن ایرانیان.
اسکراتن، راجر و برادبری، ملکم (1380). «ریشه‌‌شناسی و مشخصه‌‌های نوین»، ترجمة حسینعلی نوذری. مدرنیته و مدرنیسم. تهران: نقش جهان.
بامن، زیگمون (1380). «مدرنیته چیست؟»، ترجمة حسینعلی نوذری. مدرنیته و مدرنیسم. تهران: نقش جهان.
برازجانی، طیبه (1382). سیری در گویش دشتستانی. شیراز: رهگشا.
تاجدینی، محمدرضا (1384). «منوچهر آتشی، نیمای جنوب»، ماهنامة حافظ. ش22، صص 49-48.
تمیمی، فرخ (1385). پلنگ دره دیزاشکن. تهران: ثالث.
جهانبگلو، رامین (1385). مدرن‌ها. تهران: مرکز.
حسین‌‌پور چافی، علی (1384). جریان‌‌های شعری معاصر فارسی. تهران: امیرکبیر.
خائفی، عباس و نورپیشه، محسن (1383). «آشنایی‌زدایی در اشعار یدالله رؤیایی»، فصلنامة‌ پژوهش‌‌های ادبی. ش 5، صص 68-55.
داد، سیما (1375). فرهنگ اصطلاحات ادبی. تهران: مروارید.
رؤیایی، یدالله (1387). در جستجوی آن لغت تنها. تهران: کاروان.
زرقانی، مهدی (1387). چشم‌‌انداز شعر معاصر ایران. تهران: ثالث.
سوفر، گایل (1375). «هایدگر، انسان‌‌گرایی و تفکیک / تخریب تاریخ»، ترجمة محمدسعید حنایی. فصلنامة‌ ارغنون. ش‌ 11و12، صص 289-270.
سیدحسینی، رضا (1387). مکتب‌های ادبی، ج2. تهران: نگاه.
شمس‌‌لنگرودی، محمد (1390). تاریخ تحلیلی شعر نو، ج4. تهران: مرکز.
شیری، قهرمان (1386). «از جیغ بنفش تا موج نو»، کتاب ماه ادبیات. ش10، صص41-26.
صفوی، کوروش (1373). از زبان‌‌شناسی به ادبیات، ج1. تهران: چشمه.
ضیمران، محمد (1383). «مدرنیسم چیست؟»، مجله‌‌ معماری و فرهنگ. ش 19و18، ص 62.
کومار، کریشان (1380) «مدرنیته و کاربردهای معنایی آن»، ترجمة حسینعلی نوذری. مدرنیته و مدرنیسم. تهران: نقش جهان.
نجومیان، امیرعلی (1383). درآمدی بر مدرنیسم در ادبیات. اهواز: نشر رسش.
----------- (1384). درآمدی بر پست‌مدرنیسم در ادبیات. اهواز: نشر رسش.
همایی، جلا‌الدین (1371). فنون بلاغت و صناعات ادبی. تهران: مؤسسه نشر هما.
هودشتیان، عطا (1373). «مقدمه‌ای بر زایش و پویش مدرنیته»، نگاه نو. صص55-54.
یاحسینی، قاسم (1382). آتشی در مسیر زندگی. بوشهر: شروع.