ادبیات پارسی معاصر

ادبیات پارسی معاصر

شیوه‌های خلق فراداستان و کارکردهای آن در داستان‌های کوتاه فارسی دهه‌های 70 و 80

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان
مریم شریف‌نسب 1
محمدمهدی ابراهیمی‌‌فخار 2
1 استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
2 کارشناس ‌‌ارشد زبان و ادبیات فارسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
.
چکیده
تکنیک‌های داستان‌نویسی جدید در غرب، در ادبیات داستانی امروز ایران نیز تأثیر چشم‌‌گیری داشته است. نمودهای تکنیک‌های مدرن را می‌توان در داستان‌های کوتاه منتشر شده در چند سال اخیر یافت. یکی از این نمودها تکنیک فراداستان است. فراداستان، تکنیکی است که در آن راوی در میانة داستان، به فرایند داستان‌نویسی و نوشتن و به داستان‌بودنِ داستان اشاره می‌کند. راوی با این تکنیک، بین داستان و مخاطب فاصله ایجاد می‌کند. در این مقاله، چند داستان کوتاه منتشر ‌‌شده در دهه‌های 70 و 80 هجری خورشیدی، از نویسندگان مختلف بررسی شده است. نویسندگان این داستان‌ها، برای آفریدن فراداستان، از تمهیدها و شگردهای مختلفی بهره برده‌اند که در این پژوهش به معرفی و بررسی آنها پرداخته و معلوم شده است که چگونه این تمهیدها به خلق فراداستان منجر شده‌اند و در نهایت، خاصیت فراداستان چه تأثیری بر فرم و محتوا و تأثیرگذاری داستان‌ها داشته است.
کلیدواژه‌ها
داستان
فراداستان
دهة 70 و 80
تکنیک
باورپذیری

عنوان مقاله English

Techniques of Creation of Meta-Fiction and Its Functions in the Persian Short Stories in 1990’s and 2000’s

نویسندگان English

Maryam Sharifnasab 1
Mohammad Mehdi Ebrahimi Fakhar 2
1 Assistant Professor, Institute for Humanities and Cultural Studies,
2 M.A. in Persian Language and Literature, Institute for Humanities and Cultural Studies
چکیده English

New techniques of story-writing in the West have had a significant impact on Iranian fiction. Aspects of modern techniques can be found in short stories published in the past few years. One of these techniques is meta-fiction.
In this article, several short stories published in 1990’s and 2000’s written by various authors are analyzed. The authors of these stories have used a variety of techniques to create the meta-fiction which are introduced and investigated in this study. It is shown how the use of such techniques has led to the creation of meta-fiction and what effect it has on the form and content of the story.

کلیدواژه‌ها English

Story
meta-fiction
1990’s and 2000’s
techniques
منابع
اخوت، محمد رحیم (1384). نام‌ها و سایه‌ها. تهران: آگه.
------------- (1386). نیمة سرگردان ما. تهران: آگاه.
ارسطویی، شیوا (1387). آفتاب مهتاب. تهران: مرکز.
اسماعیلی، پیمان (1389). برف و سمفونی ابری. تهران: چشمه.
براتیگان، ریچارد (1385). صید قزل‌آلا در آمریکا. ترجمة هوشیار انصاری‌فر. تهران: نی.
پاینده، حسین (1389). داستان کوتاه در ایران (داستان‌های مدرن). تهران: نیلوفر.
----------- (1390). داستان کوتاه در ایران (داستان‌های پسامدرن). تهران: نیلوفر.
خدایی، علی (1386). تمام زمستان مرا گرم کن. تهران: مرکز.
خسروی، ابوتراب (1380). دیوان سومنات. تهران: مرکز.
داد، سیما (1382). فرهنگ اصطلاحات ادبی. تهران: مروارید.
کشکولی، قاسم (1377). زن در پیاده‌رو راه می‌رود. تهران: قصیده.
محب‌علی، مهسا (1384). عاشقیت در پاورقی. تهران: چشمه.
میرصادقی، جمال و میمنت میرصادقی (ذوالقدر) (1377). واژه‌نامة هنر داستان‌نویسی. تهران: کتاب مهناز.
نجدی، بیژن (1383). یوزپلنگانی که با من دویده‌اند. تهران: مرکز.
وبستر، جین (1349). بابا لنگ‌دراز. ترجمة میمنت دانا. شیراز: محمدی.
وو، پاتریشیا (1390). فراداستان. ترجمة شهریار وقفی‌پور. تهران: چشمه.
هاچن، لیندا (1383). «فراداستان تاریخ‌نگارانه: سرگرمی روزگار گذشته» از مدرنیستم و پسامدرنیسم در رمان. ترجمة حسین پاینده. تهران: روزنگار.