طرح‌واره‌های تصوّری در مجموعۀ واقعیّت رؤیای من است سرودۀ بیژن نجدی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کاشان

2 هیئت علمی دانشگاه کاشان

10.30465/copl.2024.48136.4118

چکیده

یکی از نظریه‌های مهم در شاخه‌های معنی‌شناسی، معنی‌شناسی شناختی است. در معنی‌شناسی شناختی فرض بر آن است که عملکردهای شناختی، در امتداد حواس ما قرار دارند. طرح‌واره‌های تصوّری از جمله ساخت‌های مفهومی هستند که در این حوزه به آن توجه شده‌است. طرح‌واره‌های تصوّری با زیربنایی استعاری ساخته می‌شوند و پلی برای ارتباط بین تجربه‌های فیزیکی ما با حوزه‌های شناختی پیچیده‌تر می‌شوند. بر این اساس تجربه‌ای که انسان از وجود فیزیکی خود و اشغال بخشی از فضا توسط آن دارد، زمینه‌ای می‌شود تا درک مفاهیم انتزاعی را برای او آسان کند و از این طریق، هر مفهومی که ممکن است وجود خارجی نداشته باشد هم می‌تواند مظروف ظرف‌ها و مکان‌های مختلف ‌شود. جستار حاضر می‌کوشد با روش توصیفی ـ تحلیلی و پس از ارائۀ تعارف و نظریه‌های مرتبط با معنی‌شناسی شناختی، به تحلیل استعاره‌های مفهومی با کمک مفاهیمی چون استعاره‌های جهت‌گیرانه، هستی‌شناختی و طرح‌واره‌های تصوّری در شعرهای بیژن نجدی بپردازد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که نجدی برای تجسّم مفاهیم انتزاعی و حجم‌دهی به رنگ‌ها، جمادات، اعضای بدن، زمان‌ها و مکان‌های مختلف از طرح‌واره‌های تصوّری استفاده کرده‌است؛ بسامد بالای استعاره‌های انسان‌مدار نشان می‌دهد که در دنیای شناختی شاعر همه چیز زنده‌ و پویا است. در شعر نجدی کاربرد طرح‌واره‌های تصوّری از نوع قدرتی در مقایسه با انواع حجمی، حرکتی و تجسّمی کمتر است. استفادۀ بیشتر از طرح‌واره‌های قدرتی نوع دوم و سوم حاکی از روح مبارز و شکست‌ناپذیر شاعر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Imaginary schemas in the collection of the reality of my dream, Bijan Najdi's poem

نویسندگان [English]

  • hosna mohammadzade 1
  • Alireza Fouladi 2
1 PhD student in Persian language and literature, Kashan University
2 Associate Professor of Persian Language and Literature, Kashan University
چکیده [English]

۱٬۳۱۶ / ۵٬۰۰۰

One of the important theories in the branches of semantics is cognitive semantics. In cognitive semantics, it is assumed that cognitive functions are located along our senses. Conceptual schemas are among the conceptual constructions that have been paid attention to in this field. Imaginal schemas are built with a metaphorical underpinning and become a bridge to connect our physical experiences with more complex cognitive domains. Based on this, the experience that man has of his physical existence and the occupation of a part of the space by it becomes a background to make it easy for him to understand abstract concepts, and in this way, any concept that may not have an external existence can also be the container of containers and places. be different The present essay tries to analyze conceptual metaphors with the help of concepts such as directional metaphors, ontological metaphors, and conceptual schemas in Bijan Najdi's poems, using the descriptive-analytical method and after presenting the compliments and theories related to cognitive semantics. The findings of the research show that Najdi used imaginary schemas to visualize abstract concepts and give volume to colors, solids, body parts, different times and places; The high frequency of human-oriented metaphors shows that everything is alive and dynamic in the poet's cognitive world. In Najdi poetry, the use of power-type visual schemas is less compared to volume, movement, and visualization types. More use of power schemes of the second and third type indicates the warrior and invincible spirit of the poet.

کلیدواژه‌ها [English]

  • metaphor
  • Bijan Najdi
  • cognitive semantics
  • Conceptual metaphor
  • conceptual design