شخصیت‌شناسی رمان بازی آخر بانو بلقیس سلیمانی بر اساس افلاک هفتگانه ویلیام بن هم

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی. دانشگاه فرهنگیان. تهران. ایران

2 عضوهیات علمی دانشگاه

10.30465/copl.2024.47423.4094

چکیده

پژوهشِ حاضر به بررسی شخصیت‌های رمان بازی آخر بانو نوشتۀ بلقیس سلیمانی(متولد1342ش.) در چارچوب نظریۀ شخصیت‌شناسی ویلیام بن‌هم براساس ارتباط تیپ‌شناسی و افلاک هفت‌گانه می‌پردازد. بن هم کوشش می‌کرد تا با پیوند شخصیت و سیارات هفت‌گانه، تصویری کامل و روشنی از فرد ارائه دهد؛ زیرا شخصیت‌شناسی، در روان شناسی مبحثی بنیادی و مهم است که موجب قضاوت دربارۀ ماهیت اصلی شخص می‌گردد و ابزاری برای معرفت خود و دیگری است. شخصیت شناسی بن‌هم یکی از روش‌های شناختی است که برای تعیین ویژگی‌های شخصیتی فرد استفاده می‌شود. همچنین با مدد ازآن می‌توان به نحوۀ فکر کردن، رفتار و واکنش‌های فرد برای موقعیت‌های مختلف پی برد و نقاط قوت و ضعف اشخاص را شناخت. شخصیت‌شناسی بن‌هم، نگرش‌ها، ارزش‌ها، افکار، روابط، رفتارها و غیره را براساس سیارات هفت‌گانه ارزیابی می‌کند. نویسندۀ رمان، درشخصیت پردازی با نگرش به مردمِ جامعه و شخصیت‌های واقعی با کمک تخیل خود پیش‌نمونه‌هایی را خلق می‌کند تا بتواند ماهیت آنها را نشان دهد. شخصیت و شخصیت‌پردازی از مهم‌ترین عناصر یک رمان به شمار می‌روند. پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی می‌کوشد تا به این سوال اصلی پاسخ دهد که براساس نظریۀ شخصیت شناسی بن‌هم، کدام شخصیت همسانی بیشتری با نظریۀ مذکور دارد؟ براساس یافته‌های تحقیق، گونۀ سرشت کیوانی به شخصیت بانو نزدیک‌تر است که دال بر غم و غصه و خستگی‌ها و تلخی‌های زندگی وی است. گل‌بانو در ایام زندگی خویش از بعد از انقلاب اسلامی تا سال 1385، براساس شرایط و محیط زندگانی خود سرشت مختلفی را تجربه می‌کند که طالع نحس تفوق بیشتری در حیات وی دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Characterization of the novel The Last Game of Lady Belqis Soleimani based on William Ben Ham's Seven Planets

نویسندگان [English]

  • fazlollah rezaei ardani 1
  • Asieh Zabihnia Emran 2
1 Assistant professor of Persian language and literature department. farhangian University. Tehran. Iran
2 Professor of Persian Language and Literature, Payame Noor University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The present research examines the characters of the novel The Last Lady's Game written by Belqis Soleimani (born in 1342) in the framework of Dr. William Benham's personality theory based on the connection between typology and the seven planets. Ben also tried to present a complete and clear picture of the individual by linking the personality and the seven planets; Because personality is a fundamental and important topic in psychology that leads to judgment about the main nature of a person. The author of the novel, in characterization with the attitude to the people of the society and real characters, creates prototypes with the help of his imagination in order to show their nature. Character and characterization are the most important elements of a novel. The present research tries to answer the main question using the descriptive-analytical method, according to Ben Ham's theory of personality, which character is more similar to the mentioned theory? According to the findings of the research, Kiwani's personality type is closer to the lady's personality, which indicates the sadness, fatigue and bitterness of her life.

کلیدواژه‌ها [English]

  • William Ben Ham
  • personality
  • seven stars
  • Belqis Soleimani
  • Lady'
  • s final game

ابراهیمی، نادر (1378). ساختار و مبانی ادبیات داستانی-براعت استهلال- یا خوش آغازی در ادبیات، تهران: حوزه هنری.          
افلاطون. (1366). دورۀ آثار افلاطون، ترجمۀ محمدحسن لطفی و رضا کاویانی، 4 جلد، چاپ دوم، تهران:  خوارزمی.
براهنی، رضا (1368). قصه­نویسی، چاپ چهارم، تهران: البرز.    
برادشاو، جان (1381). آفرینش عشق، ترجمة جواد شافعی­مقدم و نیره ایجادی، چاپ اول، تهران: پیکان.
پادشاه، محمد (1335). فرهنگ آنندراج، تهران: خیام.   
حاجی، سعدی و پارسا، احمد (۱۳۹۷). «استعاره‌ بازی و فراداستان در رمان بازی آخر بانو»، ادبیات پارسی معاصر، سال هشتم، شماره‌ اول، بهار و تابستان، صص ۱-۲۴.   
خدیوپور، روح الله و زیرک، ساره (1402). «تحلیل عقده حقارت در شخصیت اصلی رمان بازی آخربانو بر اساس آرای آلفرد آدلر، جستارنامه ادبیات تطبیقی، دوره 7. ش 23. صص 85-112.        
دهخدا، علی اکبر(1365). لغت‌نامه، تهران: موسسه لغت‌نامه دهخدا.        
رادفر، ابوالقاسم و حانیه، برهمند (۱۳۹۶). «نقد جامعه شناختی رمان بازی آخر بانو بلقیس سلیمانی»، نشریه‌ تحقیقات جدید در علوم انسانی، شماره ۱۹، بهار، صص ۸۷- ۹۷.
راسل، برتراند(1380). کلمات قصار برتراند راسل، به کوشش محمد کوثری استرآبادی، تهران:  نشر نوین.      
سجادی­فر، الهام( 1389). شناخت فضا و منظومه شمسی. چاپ دوم. تهران: نشرگیتاشناسی.
سلیمانی، بلقیس(1384). بازی آخر بانو، چاپ اول، تهران: ققنوس.         
علی احمدی، محمد(1384). زمینه روان‌شناسی هیلگارد(جلد دوم) عشق، مفاهیم علمی و اجتماعی، تهران: انتشارات آستان.
لپ، اینیاس (1377).  روان­شناسی عشق ورزیدن، ترجمة کاظم سامی و محمود ریاضی، تهران:  سهامی خاص.
مقدسی، آلا (1391). «تحلیل شخصیّت زن در آثار بلقیس سلیمانی»، پایان‌نامه دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده زبان و ادبیات فارسی، استاد راهنما: شیرزاد طایفی.
مصفی، ابوالفضل (1357). فرهنگ اصطلاحات نجومی، تبریز: دانشکده ادبیات.      
معین، محمد (1364). فرهنگ فارسی، تهران: امیرکبیر. 
میرصادقی، جمال (1385). عناصر داستان، چاپ پنجم، تهران: سخن.       
نوری، محمد و همکاران(1385). روان‌شناسی روابط عاشقانه، تهران: نشر نوین
نیکداراصل، محمدحسین، بهمنیار، عیسی(1400). «تحلیل شخصیت در گلستان و بوستان سعدی براساس تیپ‏­های هفت‏گانة سیاره ‏ای ویلیام بن‏ هم». پژوهشنامه ادبیات تعلیمی، دوره 13، شماره 51، آذرماه، صص 52-84.        
واگنر، ادوارد کارل(1385). شخصیت‌شناسی، هنر و علم تحلیل شخصیت، ترجمۀ ناتالی چوبینه. تهران: علم.    
یونسی، ابراهیم (1392). هنر داستان‌نویسی، چاپ یازدهم، تهران: نگاه.
 
Barthes, Roland (1975), Introduction to the Structural Analysis of Narrative, New Literary History, 6:2.
 
Ferrara, Fernando (1974), Theory and Model for the structural Analysis of fiction, New Literary History, 5:2.