نگاهی به ساختار خانواده در رمان‌های منتخب نوجوان براساس دیدگاه بوئرمن (مطالعه موردی: من نوکر بابا نیستم، هستی و عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی)

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد ادبیات فارسی دانشگاه شهرکرد. شهرکرد. ایران

2 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهرکرد. شهرکرد. ایران.

3 استاد گروه ادبیات فارسی دانشگاه شهرکرد. شهرکرد. ایران.

10.30465/copl.2023.46395.4050

چکیده

هدف این پژوهش، بررسی ساختار خانواده در رمان‌های منتخب نوجوان براساس دیدگاه بوئرمن است. بوئرمن هفت الگو و ساختار برای خانواده در نظر می‌گیرد. این جستار به روش تحلیل محتوا ساختار هفت گانه بوئرمن را در رمان‌های هستی، من نوکر بابا نیستم و عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی بررسی می‌کند تا مشخص شود در رمان‌های مورد نظر، ساختار خانواده چگونه است و نوجوان به عنوان عضوی از خانواده، چه نقش و جایگاهی در این ساختار دارد؟ و کدام ساختار بوئرمن در رمان‌های مورد بررسی، انعکاس بیشتری دارد؟ شیوه گردآوری اطلاعات به صورت بررسی و تحلیل محتوای آثار و اسناد کتابخانه‌ای است. نتایج پژوهش نشان داد در میان الگو و ساختارهای مورد نظر، ساختارهای مستبدانه، عدم مداخله و آزادانه و اغماض در تمامی رمان‌های مورد بررسی دیده شد. ساختار مبتنی بر برابری فقط یک مورد و ساختارهای دموکراتیک و مخیرانه در هیچ یک از رمان‌ها مشاهده نشد که نشان دهنده نقش منفعل و کم‌رنگ شخصیت‌های نوجوان در تصمیم گیری‌های مهم خانواده است. نقش مادر به عنوان یکی از اعضای خانواده، کارکرد متفاوتی در رمان‌ها دارد. در رمان هستی، مادر نقش حامی هستی را بر عهده دارد؛ به گونه‌ای که هستی به پشتوانه همین حمایت، توانست شخصیت مقتدر و استبدادگرای پدر را تغییر دهد. در رمان من نوکر بابا نیستم، مادر نقش منفعلی دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Looking at the structure of the family in selected novels for teenagers based on Boerman's point of view (Case study:Man nowkare baba nistam, Hasti, asheghanehayi yunes dar shekame mahi)

نویسندگان [English]

  • sanaz bagheriyan 1
  • sajjad najafi behzadi 2
  • jahangir safari 3
1 Master's student in Persian literature of Shahrekord University. Shahr e Kord. Iran.
2 Assistant Professor of Persian Language and Literature Department, Shahrekord University. Shahr e Kord. Iran.
3 Professor of the Department of Persian Literature, Shahrekord University. Shahr e Kord. Iran.
چکیده [English]

The purpose of this research is to investigate the family structure in selected novels for teenagers based on Boerman's point of view. Boerman considers seven patterns and structures for the family. This essay examines Boerman's seven-fold structure in the novels of Hasti, man nowkare baba nistam, and asheghanehaye yunes dar shekame mahi' , using the method of content analysis, in order to determine what the family structure is like in the novels in question, and the teenager What is the role and place of being a member of the family in this structure? And which of Boerman's structures is more reflected in the studied novels? The method of gathering information is by examining and analyzing the content of works and library documents. The results of the research showed that among the desired patterns and structures, authoritarian structures, non-intervention and free and condescension were seen in all the studied novels. The structure based on equality was only one case and democratic and benevolent structures were not observed in any of the novels, which shows the passive and weak role of teenage characters in important family decisions. The role of mother as a member of the family has a different function in novels. In the novel Hasti, the mother plays the role of the supporter of Hasti; As it is, with the support of this support, he was able to change his father's authoritarian and authoritarian personality. In the novel man nowkare baba nistam, the mother has a passive role.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Family
  • Boerman
  • man nowkare baba nistam Haste
  • asheghanehaye yunes dar shekame mahi
  • Teenager
آزاد ارمکی، تقی (1386). جامعه شناسی خانوادة ایرانی، تهران: سمت.
احمدی، احمد (1382). روان‌شناسی نوجوانان و جوانان، اصفهان: انتشارات مشعل.
اخوی، اصغر، علی محمدی، جواد (1400). «نقش خانواده در شکل‌گیری بُعد رفتاری شخصیت کودک و نوجوان، مجله پژوهش در علوم رفتاری و تربیتی با رویکرد اسلامی، سال اول، شماره اول، صص31-55.
اکبرپور، احمد (1400). من نوکر بابا نیستم، تهران: نشر افق.
اعزازی، شهلا (1389). جامعه شناسی خانواده: با تأکید بر نقش، ساختار و کارکرد خانواده در دوران معاصر. چاپ هفتم. تهران: نشر روشنگران و مطالعات زنان.
پیرانی، منصور، سلیمیان، مرضیه (1401). «بررسی دلایل مهرطلبی کودکان براساس نظریه روانکاوی کارن هورنای»، مجله پژهش­های بین رشته­ای، سال دهم، شماره دوم، صص75-99.
جوکاری، مهناز، حسام پور، سعید (1399). «نشانه شناسی اجتماعی برساخت سوژه در رمان هستی از فرهاد حسن­زاده»، مجله ادبیات پارسی معاصر، سال دهم، شماره دوم، صص 75-99.
چیت سازی، الهه، حسن­لی، کاووس (1398). «ساختار قدرت در خانواده و بازنمایی آن در قصه­های عامیانه فارس»، دو ماهنامة فرهنگ و ادبیات عامه، سال 7، شماره 26، صص 176-204.
حسن­زاده، فرهاد (1398). هستی، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
خانیان، جمشید (1389). عاشقانه­های یونس در شکم ماهی، تهران: کانون پرورش فکری کودک و نوجوان.
دلال رحمانی، محمد حسین، قربانی، حسین (1395). «خشونت نمادین در رمان من نوکر بابا نیستم نوشته احمدرضا اکبرپور»، مجله مطالعات ادبیات کودک، سال هفتم، شماره اول، صص50-64.
راس، آلن. ( 138۲). روانشناسی شخصی. ترجمه­ی سیاوش جمالفر، تهران: روان.
سوسن سیف و دیگران (1383). روان‌شناسی رشد، تهران: سمت.
عاملی رضایی، مریم (1391). «بررسی و تحلیل سیر تاریخی سیمای خانواده در رمان فارسی از ابتدا تا دهه 50». پژوهش­نامه زنان، ش7. صص 117- 142.
قرشی­نژاد، ربابه (1392). پژوهشی در بازنمایی خانواده در ادبیات کودک و نوجوان،(با تحلیل داستان­های واقع­گرای پس از انقلاب اسلامی). پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه هرمزگان.
لبیبی، محمد مهدی (1393). خانواده در قرن 21 (از نگاه جامعه شناسان ایرانی و غربی).تهران: علم.
مهدوی، محمد صادق، صبوی خسروشاهی، حبیب (1382). «بررسی ساختار توزیع قدرت در خانواده»، مطالعات زنان. سال اول، شماره 2. صص 28-65.
نجفی بهزادی، سجاد (1401). «تحلیل عنوان رمان‌های نوجوان (رمان هستی، زیبا صدایم کن و عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی) از دیدگاه توصیفی ژرارژنت». مجله ادبیات کودک شیراز، دوره 13، شماره1، صص 289-312.
نوابخش، مهرداد و سروش فتحی (1390). «شیوه­های فرزندپروری و سازگاری اجتماعی فرزندان»، مجله پژوهش­های دینی، شماره 22، صص 33-64.