کلام محوری و تعویق معنا، عنصر غالب آثار ابوتراب خسروی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموختة دکتری / دانشکدة زبان و ادبیات فارسی دانشگاه قم

2 دانشیار زبان و ادبیات فارسی / دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه قم

10.30465/copl.2022.40822.3741

چکیده

«وجه غالب»یا «عنصر غالب»، به‌عنوان یکی از مفاهیم اصلی فرمالیسم، مولفة برجستة هراثر هنری است که دیگر اجزا و عناصر آن اثر را تحت تأثیر خود قرار داده و موجب تحول و دگرگونی آنها می‌شود. یکی از مهم‌ترین عناصرغالب پسامدرن شناخت هویت متنی است که به دلیل تعویق و عدم تثبیت معنا، متکثر شده است.متن و نویسنده، به‌عنوان سوژه‌های اصلی همواره سعی دارند تا باتوجه به متن‌بودگی قرائت متفاوتی را ارائه داده و هویت منحصربفرد متن را شناسایی کنند. ازاین‌رو می‌توان گفت که هویت مکتوب، از مشخصه‌های ادبیات داستانی پسا‌مدرن است.ابوتراب خسروی یکی از نویسندگانی است که می‌توان تعویق و عدم تثبیت معنا و در نتیجه «هویت مکتوب»را به‌عنوان «عنصر غالب»آثار وی محسوب کرد. به-نظر می‌رسدفراداستان، سوژه‌شدگی متن، دیالکتیک نویسنده با شخصیت‌، بازآفرینی‌های متعدد یک رویداد و اعراض از کلام‌محوری از مختصات آثار اوست.حاصل پژوهش نشان می‌دهد در آثار وی روایت و راوی هردو تحت تأثیر اهمیت متن و سوژه بودن آن هستندکه بی‌ثباتی دال و مدلول و درنتیجه عدم قطعیت معنا را در پی دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Logocenterism and postponement of meaning, the Dominant Element of Abu TurabKhosravi’s Works

نویسندگان [English]

  • Ali Cheraghi 1
  • Ahmad Rezaei Jamkarani 2
1 literature Phd / literature and humanities Faculty of Qom university
2 Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Humanities, University of Qom, Qom, Iran
چکیده [English]

"Dominant" or "dominant element", as one of the main concepts of formalism, is a prominent component of any work of art that affects other components and elements and causes their transformation.One of the most important elements of postmodernism is the recognition of text identity, which has been multiplied due to postponement and lack of fixation of meaning.The text and the author, as the main subjects, always try to present different readings according to the textual nature and identify the unique identity of the tex and recognizethe unique identity of the text. Therefore, it can be said that written identity is one of the characteristics of postmodern fiction.Abu TurabKhosravi is one of the writers who can be considered the postponement and non-establishment of meaning as the most important "dominant element" of his works.

It seems that the metanarrative, the subjectivity of the text, the author's dialectic with the characters, the numerous recreations of an event,deviation from logocentrism and instability of meaning are the characteristics of his works.The result of the research shows that in his works, the narrator and the narrative are both influenced by the importance of the text and its subjectivity, which leads to the instability of the signifier and the signified, and consequently to the uncertainty of the meaning.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Dominant element
  • Central theology
  • Postponement of meaning
  • Metanarrative
  • logocentrism
  • AboutrabKhosravi
  1. احمدی، بابک. (1375). ساختار و تأویل متن، چاپهشتم. تهران: مرکز
  2. امیرفجر،میثاق. (1373).اشراق. ج3. چاپ اول. تهران: فردوس
  3. .(1386) .______درةجذامیان. چاپ چهارم. تهران: فردوس
  4. ایوبی، محمدرضا. (1396). «نقد فرمالیستی داستان کوتاه مرثیه برای ژاله و قاتلش نوشتة ابوتراب خسروی»، شماره 5 و 6، 126 – 124
  5. پاینده، حسین. (1390).داستان کوتاه در ایران، ج3، تهران: نیلوفر
  6. تدینی، منصوره(1387). «تولد دوبارة یک فراداستان(بررسی پسامدرنیسم در دو داستان کوتاه از ابوتراب خسروی». نقد ادبی. 1(2)، 82 - 63
  7. تسلیمی، علی. (1383). گزاره­هایی در ادبیات معاصر ایران(داستان). تهران: اختران
  8. حسینی، صالح، رفویی، پویا. (1382). کاشی­گری کاخ کاتبان. چاپ اول. تهران: نشر نیلوفر
  9. حیدری، فاطمه، دارابی، بیتا و عباسی­زهان، مهدی. (1394). «بررسی تطبیقی مرثیه برای ژاله و قاتلش اثر ابوتراب خسروی و درون­مایة خائن قهرمان اثر بورخس از دیدگاه پست­مدرنیسم». فصلنامه پژوهشی ادبیات تطبیقی. 3(1)، 120- 101
  10. خانجانی، کیهان. (1395). کتاب روایت(درس گفتارهای داستان). چاپ اول. تهران: نشر آگه
  11. خسروی، ابوتراب. (1370). هاویه. چاپ اول. تهران: نشر مرکز
  12. _________ (1377). دیوان سومنات. تهران: نشر مرکز
  13. _________ (1379). اسفار کاتبان. چاپ اول. تهران: نشر آگاه-قصه
  14. _________ (1382). رود راوی. چاپ اول. تهران: نشر ثالث
  15. _________ (1388). کتاب ویران. چاپ اول. تهران: نشر چشمه
  16. _________ (1392). حاشیه­ای بر مبانی داستان. چاپ دوم. تهران: نشر ثالث
  17. _________ (1397). در حاشیة داستان. چاپ اول. تهران: نشر نیماژ
  18. _________ (1398). ملکان عذاب. چاپ اول. تهران: نشر نیماژ
  19. شریف­­نسب، مریم، سلیمی، نیره. (1394). «واکاوی چندکهن­الگو در آثار ابوتراب خسروی». ادبیات پارسی معاصر. (1)5، 42 – 21
  20. شکریان، محمدجواد، سلیمی، ابراهیم و رضائیان، محسن. (1395). «کاربست مؤلفه­های فراداستانی در داستان کوتاه مرثیه برای ژاله و قاتلش نوشتة ابوتراب خسروی». ادبیات معاصر جهان. 73، 74 – 59
  21. شمیسا، سیروس. (1374). داستان یک روح. تهران: نشر فردوس
  22. شوالیه، ژ.گریران، آ. (1385). فرهنگ نمادها، ترجمة سودابه فضایلی. تهران:جیحون
  23. عرب یوسف­آبادی، فائزه، داور، زهرا. (1397). «بررسی تطبیقی داستان ماه عسل از نجیب محفوظ با داستان حضور از ابوتراب خسروی». ادبیات تطبیقی. 18، 181 – 165
  24. عهد جدید. (1387). ترجمة پیروز سیار. چاپ اول. تهران: نشر نی
  25. فصل آزما. (1397). گفتگو با ابوتراب خسروی. 4، 63 – 56
  26. کالر، ج. (1388). بوطیقای ساخت­گرا. ترجمة کوروش صفوی. تهران: مینوی خرد
  27. کریمی، فرزاد، حسامپور، سعید. (1394). «وقتی نویسنده متن می­شود: متنی شدن سوژه در داستان «داستان ویران» نوشتة ابوتراب خسروی». فصلنامة تخصصی نقد ادبی. 8(31)، 183 - 167
  28. نوبخت، محسن. (1391). «چندصدایی و چندشخصیتی در رمان پسامدرن ایران، با نگاهی به رمان اسفار کاتبان از ابوتراب خسروی». زبانشناخت. 3(2)، 120 – 85
  29. وقفی­پور، شهریار. (1378). «چنین نوشتن و دیگر هیچ». گلستانه. 7، 77 - 75