ادبیات پارسی معاصر

ادبیات پارسی معاصر

تحلیل گفتمان خاطرات زنان عصر مشروطه و پهلوی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان
سیده مریم عاملی رضایی 1
مصطفی مهر آیین 2
طاهره ایشانی 3
پریسا افکار امیریون 4
1 دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران.
2 استادیار جامعه شناسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران.
3 دانشیار پژوهشکده ادبیات ،پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
4 دانشجوی مقطع دکتری زبان و ادبیات فارسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران
10.30465/copl.2022.38651.3648
چکیده
در این پژوهش بر پایه ی رویکرد تحلیل گفتمان در چارچوب نظریه ی "جیمز پل جی "و " روث وداک" چگونگی بازتاب عناصر برجسته ی هویت زنانه در قالب خاطره نگاری زنان- با استناد به چهار اثر عصر مشروطه و پهلوی- بررسی و تحلیل می شود . نتایج بررسی ، نشان از آن دارد که این آثار با کاربرد زبان در موقعیت ها ، جهانی را باز می نمایند که برساختی از تجربه های زیسته ی زنان و گفتمان های کلان سنت و تجدد در ایران است . از این رو روایت زنان در خاطرات ، معطوف به برجسته کردن عناصر و مؤلفه هایی از هویت زنان در دنیای مدرن و به حاشیه راندن گفتمان سنتی پیشین است . تحلیل خاطرات زنان در یک ساحت چنین می نماید که فهم جدیدی از هویت انسانی شکل گرفته است و زنان به لحاظ هویتی به تدریج از هویت های سنتی خود فاصله گرفته و هویت های جدیدی یافته اند که منشا آن دنیای مدرن و تکثرگرایی است . در ساحت دیگر، خاطره نگاران زن ، هم زمان توانسته اند ترکیبی سازگار از عناصر زندگی مدرن و سنتی را به دست دهند و هویت خود را بر اساس تجارب زیسته و درک تاریخی از مناسبات دوران نوین بازتعریف نمایند.
کلیدواژه‌ها
خاطره نگاری
زنان
عصر مشروطه
عصر پهلوی
برجسته سازی
هویت

عنوان مقاله English

Discourse Analysis of the Memoris of women in the constitutional and Pahlavi era

نویسندگان English

Seyedeh Maryam Ameli Rezaei 1
Mostafa Mehraeen 2
Tahereh Ishany 3
Parisa Afkar Amiriyoon 4
1 Assistant Professor, Institute of Humanities and Cultural Studies, Tehran.
2 Assistant Professor of Sociology, Institute of Humanities and Cultural Studies, Tehran.
3 Faculty member of Institute for Humanities and Cultural Studies.Tehran, Iran.
4 Ph. D. Student of Persian Language and Literature, Human Science and Cultural Studies, Tehran, Iran
چکیده English

In this study, based on the discourse analysis approach in the framework of the theory of "James Paul J." and "Ruth wodak", the reflection of prominent elements of female identity in the form of women's memoirs - with reference to four works of the Constitutional and Pahlavi eras - is examined and analyzed. The results of the study show that these works, by using language in situations, open a world that is a construction of the lived experiences of women and the great discourses of tradition and modernity in Iran. Hence, women's narrative in memoirs focuses on highlighting elements and components of women's identity in the modern world and marginalizing the old traditional discourse. The analysis women's memories in one area shows that a new understanding of human identity has been formed and women in terms of identity have gradually moved away from their traditional identities and found new identities that originate from the modern world and pluralism. On the other hand, female memoirists have at the same time been able to obtain a consistent combination of elements of modern and traditional life and redefine their identity based on lived experiences and historical understanding of modern-day relations.

کلیدواژه‌ها English

Memories
Women
The constitutional
The Pahlavi era
The Highlighting
Identity
منابع 
آبراهامیان، یرواند.(1377). ایران بین دو انقلاب. ترجمه کاظم فیروزمند. تهران: مرکز.
آجودانی، ماشالله.(1382).مشروطه ایرانی. تهران: اختران.
 آبوت و والاس. (1393).جامعه شناسی زنان.ترجمه منیژه نجم عراقی. تهران: نشر نی.  
 احمدی، بابک.(1374).حقیقت و زیبایی. تهران: مرکز.
احمدی خراسانی. (1380 ).زنان زیر سایه پدر خوانده ها. تهران : توسعه .
 اتحادیه، منصوره .( 1383).زن در تاریخ ایران معاصر. تهران : کویر.
 بختیاری ، مریم.( 1382). خاطرات سردار مریم. تهران:  آنزان .
برگر ، پتر ، لوکمان ، توماس.(1399 ).ساخت اجتماعی واقعیت.ترجمه فریبرز مجیدی. تهران: علمی و فرهنگی . 
پایدار ، پروین.(1380).زنان در عصر تمدن بزرگ. نشریه گقتگو . تابستان 380 .شماره 32 ، 136-91 .
تاج السلطنه . (1361) .خاطرات تاج السلطنه.به کوشش منصوره اتحادیه. تهران : نشر تاریخ ایران .
تاجیک ، محمد رضا.( 1384 ).انسان مدرن و معمای هویت. فصلنامه مطالعات ملی. سال ششم ، شماره 1، 25-9.
ترابی فارسانی، سهیلا. (1398) .زن ایرانی در گذار از سنت به مدرن.تهران: نیلوفر.  
خسروی نیک، مجید.(1397).گفتمان ، هویت و مشروعیت. مجید خسروی نیک. تهران : لوگوس.
 رضایی پناه ، امیر ،شوکتی مقرب ، سمیه.( 1395).تحلیل گفتمان سیاسی. تهران : تیسا .
رفعت جاه ، مریم.( 1387).تأملی در هویت زن ایرانی ، تهران : انتشارات دانشگاه تهران .
ساناساریان ، الیز.(1384 ).جنبش حقوق زنان در ایران ، ترجمه نوشین احمدی خراسانی. تهران: اختران .
 شفیعی ، سمیه.سادات.( 1400 ).تاریخ اجتماعی زنان در عصر قاجار ، تهران: ثالث .
غنی نژاد ، موسی. (1394).تجدد طلبی و توسعه در ایرانمعاصر، تهران: مرکز .
فرمانفرماییان ، سّتّاره .( 1372) .دختری از ایران. تهران : نشر کارنگ .
فیروز( فرمانفرمائیان ) ، مریم.( ۱۳۵۷ ) .چهره های درخشان. مبارزان ایران. موسسه مطالعاتی هنر پیشرو.
فیروز ( فرمانفرماییان )، مریم .(1398).خاطرات. تهران : موسسه تحقیقاتی دیدگاه . انتشارات اطلاعات .
قیصری ، علی.(1383).روشنفکران ایران در قرن بیستم. ترجمه محمد دهقانی. تهران: هرمس .
گیدنز، آنتونی.( 1399).پیامدهای مدرنیت. ترجمه محسن ثلاثی،  تهران:  مرکز .
گیدنز ، آنتونی، (1398) .تجدد و تشخص. ترجمه ناصر موفقیان ، تهران : نشر نی . 
 لیندولم ، چارلز .(1397) .فرهنگ و هویت ،ترجمه محسن ثلاثی ، تهران : ثالث  . 
مشیر زاده، حمیرا.(1383).مقدمه ای بر مطالعات زنان.تهران:  دفتر برنامه ریزی اجتماعی و مطالعات فرهنگی .
مهرآیین ، مصطفی.( 1386). شرایط تولید فرهنگ : ریشه های ظهور مدرنیسم اسلامی در هند ، مصر ، ایران.رساله دوره دکتری.دانشگاه تربیت مدرس .دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
مهرآیین ، مصطفی.(1392)، نظریه و روش تحلیل گفتمان. تهران : موسسه مطالعاتی رخداد تازه. 
میرهادی ، منیرالسادات.(1399 ).تاثیر مدارس دخترانه در توسعه اجتماعی زنان در ایران. تهران: کویر .
میلانی ، فرزانه .(۱۳۷۵) .«تو خود حجابخودی ؛ زن و حدیث نفس نویسی در ایران» ایران نامه. شماره ۵۶، (۶۱۱-۶۳۸) .
نجم عراقی،  منیژه.(1385).زن و ادبیات ، تهران : چشمه .
 وسنو ، روبرت.(1393 )،جامعه شناسی فرهنگ. ترجمه مصطفی مهر آیین.تهران : نشر کرگدن .  
یورگنسن، ماریان ، فیلیپس ، لوئیز.( 1398) .نظریه و روش در تحلیل گفتمان. ترجمه هادی جلیلی.تهران : نشر نی. 
ادبیات پارسی معاصر
دوره 11، شماره 2
بهمن 1400
صفحه 217-245