تخریب لنگرهای کنشی معنا: تحلیل تلاطم شوشی در گفتمان ادبی (مطالعه موردی نظام گفتمان ادبی در اثر این سگ می خواهد رکسانا را بخورد)

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استاد زبان و ادبیات فرانسه

2 مدرس دانشگاه آزاد واحد تهران جنوب گروه زبانهای خارجی

3 هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جنوب، گروه مترجمی زبان انگلیسی

4 هیات علمی دانشگاه پیام نور

10.30465/copl.2021.36286.3528

چکیده

تحریب لنگرهای کنشی به فضایی گفتمانی اطلاق می‌گردد که در آن به تدریج کنش قادر به پشتیبانی روایت یا پیشبرد آن نیست و به همین دلیل دچار فروپاشی گشته و جای خود را به شوِش می‌دهد. این فروپاشی کنشی را تخریب لنگرهای کنشی معنا در گفتمان می‌نامیم. نشانه-معناشناسی، کارکرد سنتی معنا را به‌سوی کارکردی گفتمانی که در آن هیچ معنای از پیش محقَقی وجود ندارد، سوق می‌دهد. هدف پژوهش بررسی نشانه-معناشناسی و تحلیل نظام‌های گفتمانی کنشی و شوشی در اثر این سگ میخواهد رکسانا را بخورد به قلم قاسم کشکولی است. در این پژوهش علاوه بر تحلیل روایت‌های گفتمانی موجود که از نوع کنشی یا شَوِشی هستند، مشخص خواهد شد چگونه با نفی نظام کنشی جریان تلاطمی حضور سوژه، راه را بر تفتیدگی معنا و ناپایداری روایی می‌گشاید. در واقع هر کدام از ویژگی‌های کنشی و شوشی و ابعاد چندگانه مطالعه نظام‌های گفتمانی در چارچوب رویکرد نشانه-معناشناسی گفتمان در این اثر به نوعی مشهود است. بنابراین مسئله اصلی این است که ببینیم چگونه چگونه لنگرهای کنشی یکی پس از دیگری تخریب گشته و جای خود را به شوش‌هایی متلاطم و غیرتعینی می‌دهند. همچنین چگونه تعلیق کنش، مکانیکی‌شدن زمان، گسست در پیوند عناصر کنشی و جابجایی ناگهانی عناصر روایی سبب تخریب لنگرهای معنایی گشته و تلاطم معنایی و شوِشی را در پی دارد.مسئلة اصلی تحقیق این است که ببینیم این کارکردهای نوسان‌پذیر بر مبنای کدام جریان و روابط درون‌متنی تولید گشته و سپس بر اساس چه الگویی و در قالب کدام فرآیند نشانه-‌‌معنایی گسترش یافته تا به تولید معناهایی سیال، در گریز، تلاطم‌پذیر منجر شود. در واقع در مقاله حاضر سعی بر آن است که به این پرسش‌ها پاسخ داده شود:
1- چه عواملی باعث تخریب لنگرهای معنایی در اثر مورد مطالعه می‌گردد؟
2- مهمترین وجوه بازنمود گفتمان شوشی در این سگ میخواهد رکسانا را بخورد کدامند و چگونه این وجوه ما را به سوی گفتمانی سیال و پساروایی سوق می‌دهد؟

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Destruction of anchors of action Meaning: Analysis of Shushi turbulence in literary discourse (Case study of the literary discourse system in This dog wants to take Roxana)

نویسندگان [English]

  • hamidreza shairih 1
  • maliheh alavipour 2
  • ali rabi 3
  • Ali Karimi Firouzjai 4
1
2 university teacher in Azad university, south branch
3 faculty member of Islamic Azad University, south branch
4 Faculty member of PNU
چکیده [English]

The body of the present study includes the study of semiotics and the analysis of the systems of action of the book "This dog wants to take Roxana" by Qassem Kashkoli. At first, the existing discourse systems will be examined and in the next stage, these discourse systems will be examined interdisciplinary to examine its main features, including action .Then, these characteristics are examined in the form of narrative processes specific to this author and it will be determined what is the place of action and cognition in relation to transcendental functions. So our main issue in this article is to see how the action anchors are destroyed one after the other, giving way to turbulent and indeterminate rays. In fact, the main purpose of this article is how delaying action, mechanization of time, rupture in the connection of action elements cause the destruction of semantic anchors and lead to semantic turbulence. In fact, each of the characteristics of action and eloquence and multiple dimensions of the study of discourse systems in the context of the sign-semantics approach of discourse in this work is somewhat evident. So the key is to see how the action anchors are destroyed one after the other, giving way to turbulent, indeterminate glass. Also, how action suspension, time mechanization, rupture in the connection of action elements, and sudden displacement of narrative elements cause the destruction of semantic anchors and semantic turbulence. Then based on what pattern the semantic-sign process is developed to lead to the production of volatile meanings.
In fact, the present article tries to answer these questions:
1- What factors cause the destruction of semantic anchors in the studied work?
2. What are the most important aspects of the representation of discourse in " this dog wants to take, Roxana" and how do these aspects lead us to a fluid and post-discourse

کلیدواژه‌ها [English]

  • semiotics
  • action
  • to become
  • action discourse
  • discontinuity
  • turbulence
 
کتابنامه
احمدی، بابک (1378)،از نشانه‌های تصویری تا متن، تهران: نشر مرکز.
بابک معین، مرتضی (1383)،سیر زایشی معنا، مقـالات اولـین هـم‌اندیشـی نشـانه‌شناسـی هنر. 1 چ. تهران: فرهنگستان هنر.
بابک معین، مرتضی(1393)، معنا به مثابة تجربة زیسته ـ گذر از نشانه‌شناسی، تهران: سخن.
بابک معین، مرتضی (1396)، ابعادگمشدةمعنادرنشانه‌شناسینظام کلاسیکروایی، تهران: علمی فرهنگی.
پاینده،حسین (1389)، داستان کوتاه در ایران (داستانهای مدرن)،چاپ اول،تهران: انتشارات نیلوفر.
پراپ، ولادیمیر، ریخت‌شناسی قصه‌های پریان، ترجمه فریدون بدره‌ای، تهران: توس.
توحیدلو، یگانه (1396)، تحلیل نشانه‌معناشناسی دروغ: لغزندگی نظام آیکونیک زبان در قصه­های عامه، ویژه‌نامۀ قصه‌شناسی، فصلنامه فرهنگ و ادبیات عامه، سال3، شماره 12.
جلالی، زهرا (1395)، نشانه- معناشناسی نظام­های گفتمانی شوشی در «لالایی لیلی»اثرحسن بنی­عامری، دوفصلنامه ادبیات دفاع مقدس، دوره 1، شماره 1، دانشگاه شاهرود.
رضایی، رضا (1398)، مؤلفه­های گفتمانی، نشانه‌معنایی و متنی دخیل در شکل­گیری هویت روایی ادبی )مطالعة موردی داستان­های کوتاه گلی ترقی(، دوفصلنامه روایت­شناسی، سال3، شماره5، صص147-183.
شعیری، حمیدرضا (1381)، مبانی معناشناسی نوین،چاپ نخست، تهران: سمت.
شعیری، حمیدرضا (1384)، مطالعه فرایند تنشی گفتمان ادبی، پژوهش ادبیات معاصر جهان، شماره 250،250-187.
شعیری، حمیدرضا ( 1385)، تجزیهوتحلیلنشانه‌معناشناسیگفتمان، تهران: انتشارات سمت.
شعیری، حمیدرضا (1386)، از نشانه‌شناسی ساختگرا تا نشانه‌معناشناسی گفتمانی، مرکز تحقیقات زبان و ادبیات فارسی، فصلنامه تخصصی نقد ادبی، شماره سوم، ص 33تا 51.
شعیری، حمیدرضا ( 1386)، بررسی انواع نظام‌های گفتمانی از دیدگاه نشانه‌معناشناسی، مجموعه مقالات هفتمینهمایشزبان‌شناسیایران، تهران: دانشگاهعلامهطباطبایی.
شعیری، حمیدرضا ( 1386)، رابطه نشانه‌شناسی با پدیدارشناسی، با نمونه‌ای تحلیلی از گفتمان ادبی هنری، فصل‌نامه ادب پژوهی، ش 3 ، 61-86.
شعیری، حمیدرضا (1387)، روشمطالعهگفته‌ایوگفتمانیدرحوزهنشانه‌معناشناسی، مقالاتسومینهم‌اندیشینشانه‌شناسیهنر ، چاپنخست، تهران: فرهنگستان هنر.
شعیری، حمیدرضا و ترانه وفایی (1388)، ­ققنوس،راهیبه نشانه‌معناشناسی سیال، تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
شعیری، حمیدرضا (1388)، از نشانه‌شناسی تا نشانه‌معناشناسی گفتمانی، فصل‌نامه تخصصی نقد ادبی، سال 2، ش8 ، 51-33.
شعیری، حمیدرضا (1389)، مطالعه نشانه‌معناشناختی زیبایی‌شناسی در گفتمان ادبی، نقل‌شده در مجموعه مقالات نخستین و دومین هم‌اندیشی زبان‌شناسی و مطالعات بینارشته‌ای: ادبیات و هنر، به کوشش فرهاد ساسانی،تهران: معاونت علمی‌پژوهشی فرهنگستان هنر،  129-147.
شعیری، حمیدرضا و دینا آریانا (1390)، چگونگی تداوم معنا در چهل نامه کوتاه به همسرم از نادر ابراهیمی، فصل‌نامه نقد ادبی، سال 4، ش 14: 161-185 .
شعیری، حمیدرضا (1391)، الگوی مطالعۀ انواع نظام‌های گفتمانی: بررسی نظام‌هـای روایـی، تنشـی، حسـی، تصـادفی و اتیک از دیدگاه نشانه‌معناشناسی، مجموعه مقالات نخستین هم‌‎اندیشی تحلیـل گفتمـان و کاربردشناسـی، بـه کوشـش فردوس آقاگل‌زاده. تهران: نویسه پارسی.‌
شعیری، حمیدرضا و بیتا ترابی (1391)، بررسی شرایط تولید و دریافت معنا در ارتباط گفتمانی؛ فصل‌نامه علمی‌پژوهشی زبان‌پژوهی دانشگاه الزهراء (س)، سال سوم، شماره 6، بهار و تابستان : 50-23.
شعیری، حمیدرضا(1394)، مقاومت، ممارست و مماشات گفتمانی، گفتمان و قلمروهای آن، مجله جامعه‌شناسی ایران ، دوره 16، شماره 1: 1280110.
شعیری، حمیدرضا(1395)، نشانه‌معناشناسی ادبیات، تهران: انتشارات دانشگاه تربیت مدرس.
کشکولی، قاسم (1394)، این سگ می‌خواهد رکسانا را بخورد، تهران: بوتیمار
گرِمَس، ژولین آلژیرداس (1389)، نقصان معنا، ترجمه حمیدرضا شعیری، تهران: علم.
عباسی، علی (1393)، روایت‌شناسی کاربردی، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی .
علوی مقدم، مهیار و سوسن پورشهرام ( 1387)­­،کاربرد الگوی کنش‌گر گرماس در نقد و تحلیل شخصیت‌های داستانی نادر ابراهیمی، نشریه علمی‌پژوهشی گوهر گویا، سال دوم، ش 8: 95-116.
نبی­ئیان، پانته­آ (1398)، گسست به­مثابهسقوطازتشخیصدربوفکوراثرصادقهدایت، دوفصل‌نامه روایت‌شناسی، سال 3، شماره 5، صص281-251