زمینه‌های روی‌آوریِ نویسندگانِ ایرانی به رئالیسمِ جادویی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهیدچمران اهواز

2 دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهیدچمران اهواز

10.30465/copl.2021.6154

چکیده

رئالیسم جادویی (magical realism) شیوۀ روایتی است که از نیمۀ دوم قرن بیستم در آمریکای لاتین و به تبع آن در جهان، گسترش یافت. در این شیوه از نگارش، امر شگفت با امر واقعی چنان با هم درآمیخته می­شود که تفکیک آن­ها از هم غیرممکن می­شود. یکی از مسائل قابل تأمل در باب داستان­های مبتنی بر رئالیسم جادویی، این است که چرا نویسندگان آثاری از این دست، به سمت داستان­های واقع‌گرای جادویی سوق پیدا می­کنند؛ دلایل و انگیزه­های آن­ها برای نگارش داستان­های خود به شیوۀ رئالیسم جادویی چیست؟ به عبارتی داستان­های رئالیسم جادویی در چه فضاهایی بیشتر زمینۀ رشد و گسترش دارند؟ در این پژوهش، سعی شده است با روش تحلیلی‌ـ‌توصیفی، زمینه­های گرایش نویسندگان ایرانی به این سبک از نوشتار بررسی و تحلیل شود. یافته­های این پژوهش نشان می­دهد که فضا و شیوۀ زندگی نویسندگان ایرانی مجال گسترده­ای برای حضور ویژگی­های رئالیسم جادویی در آثار آنان داده است. عواملی مانندتقابل سنت و مدرنیته، بافتار فرهنگی یا شرایط اقلیمی، سیاست‌پردازی، اسطوره‌پردازی، بازنمایی فرهنگ اقلیمی و نوجویی از مهم­ترین  زمینه­های گرایش نویسندگان به رئالیسم جادویی­ بوده‌است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Contexts and Reasons of Iranian Writers’ Tendencies to Magical Realism

نویسندگان [English]

  • ghodrat ghasemipour 1
  • manouchehr joukar 1
  • Marziyeh Shirvani 2
1
2 PhD student of Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
چکیده [English]

Magical realism is a narrative that has been spread in Latin America since the second half of the twentieth century, and consequently in the world. In this style of writing, the marvelous affair with the real is so combined that their separation becomes impossible. One of the most debatable issues about magical realism is why the writers of this work move towards magical realistic stories, what are their reasons for writing their stories in the form of magical realism? In what ways are the spheres of magic realism more likely to grow? In this study, along with an overview of the definitions and history of magical realism in the world and Iran we have tried to analyze the tendencies of Iranian writers in this style through descriptive analytical method. The findings of this study show that the space and lifestyle of Iranian writers have made extensive use of the features of magical realism in their works. Factors such as the confrontation between tradition and modernity, cultural context or climatic conditions, politics, myths, representations of climatological culture and novelty are among the most important reasons for authors' tendency to magical realism

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key Words: Magical Realism
  • Tradition and Modernity
  • Cultural Context
  • Policy Making
  • Mythology
  • Climate culture
  • novelty
منابع
جواد اسحاقیان، (1393). داستان شناخت ایران، نقد و بررسی آثار احمد محمود، تهران: نگاه.
اسماعیل پور، ابوالقاسم (1387). اسطوره، بیان نمادین، چاپ دوم، تهران: سروش.
افشاری، مهران (1387). تازه به تازه نو به نو، چاپ دوم، تهران: چشمه.
آقایی، احمد (1383). بیدار دلان در آینه، معرفی و نقد آثار احمد محمود، تهران: به‌نگار.
باورز، مگی آن (1394). رئالیسم جادویی، ترجمه سحر رضاسلطانی، تهران: روزنه.
ـــــــــــــ (1392). «در تعریف رئالیسم جادویی»، ترجمه قدرت قاسمی‌پور، کتاب ماه ادبیات، شماره 73 (پیاپی 197)، ص 42-47.
براهنی، رضا (1387). رازهای سرزمین من، 2 ج، تهران: نگاه.
پارسی پور، شهرنوش (1382). طوبی و معنای شب، چاپ پنجم، تهران: البرز.
تسلیمی، علی (1396). پژوهشی انتقادی کاربردی در مکتب‌های ادبی، تهران: آمه.
حری، ابوالفضل (1393). کلک خیال‌انگیز، بوطیقای ادبیات وهمناک، کرامات و معجزات، تهران: نی.
حنیف، محمد و محسن حنیف (1397). بومی‌سازی رئالیسم جادویی در ایران، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
داد، سیما (1392). فرهنگ اصطلاحات ادبی، چاپ ششم، تهران: مروارید.
دولت‌آبادی، محمود (1394). بنی آدم، تهران: چشمه.
روانی‌پور، منیرو (1369). اهل غرق، چاپ دوم، تهران: خانه آفتاب.
سیدحسینی، رضا (1391). مکتب‌های ادبی، چاپ هفدهم، ج 1، تهران: نگاه.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1392). زبان شعر در نثر صوفیه، تهران: سخن.
شوالیه، ژان، گربران، آلن (1385). فرهنگ نمادها، ترجمه سودابه فضایلی، ج چهارم، تهران: جیحون.
شیخ‌حسینی، زینب و محمدعلی محمودی (1395). «زمینه‌های مشترک گرایش به رئالیسم جادویی در جنوب ایران و آمریکای جنوبی» نشریه ادبیات تطبیقی، سال 8 ، شماره 14، بهار و تابستان.
صالحی، نصرالله (1387). اندیشه تجدد و ترقی در عصر بحران، تهران: طهوری.     
علیخانی، یوسف (1396). بیوه کشی، چاپ هشتم، تهران: آموت.
فردوسی، ابوالقاسم (1386). شاهنامه، کاظم برگ نیسی، ج1، چاپ دوم، تهران: فکرروز.
قاسم زاده، سیدعلی و سعید بزرگ بیگدلی (1397)، رمان اسطورهای، تهران: چشمه.
کارپانتیه، آلخو (1391). قلمرو این عالم، ترجمه کاوه میرعباسی، تهران: نیکا.
کارپانتیر، آلخو (1391). رمان آمریکای لاتین، ترجمه کاظم فرهادی، تهران: نی.
گلستان، لیلی (1374). حکایت حال (گفت و گو با احمد محمود)، تهران: کتاب مهناز.
محجوب، محمدجعفر (1387). ادبیات عامیانۀ ایران، چاپ چهارم، تهران: چشمه.
محمود، احمد (1379). درخت انجیر معابد، 2 ج، تهران: معین.
موسوی، نورا (1384). «اسطوره و رئالیسم جادویی»، کتاب ماه هنر، مرداد و شهریور، 160-164.
مهویزانی، الهام (1376). آینه‌ها، نقد و بررسی ادبیات امروز ایران، تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
میرعابدینی، حسن (1386). صدسالداستاننویسیایران، چاپ چهارم، تهران: چشمه.
هینلز، جان (1373). شناخت اساطیر ایران، ترجمه ژاله آموزگار، احمد تفضلی، چاپ سوم، تهران: چشمه.
 
Cooper, Brenda (1998). Magical Realism in West African Fiction, London   and New York: Routledge.