نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی واحد ایذه، دانشگاه آزاد اسلامی، ایذه، ایران
2 استادیار گروه زبان وادبیّات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایذه
3 استادیار زبان و ادبیات فارسی واحد ایذه، دانشگاه آزاد اسلامی، ایذه، ایران
چکیده
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
تناسب زبان و نگاه در شعر شاعران از رهگذر تصاویر منتزع از اشعار آنها قابل ارزیابی است. هر نگاه ویژهای در بیان خاصی نمود پیدا میکند و با بررسی جریانهای مختلف ادب فارسی، میتوان تناسب بیان و نگاه را دریافت. در این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی سعی شده است تناسب تشبیه با بافت کلام در دو جریان شعری معاصر با تکیه بر سردمداران آن جریانها بررسی و تحلیل شود. بهبهانی و بهار به عنوان شاعران تجدّدگرای معاصر و مصدّق و مشیری به عنوان شاعران رمانتیسم معاصر1، سهم ویژهای در ادب معاصر دارند. نتایج حاکی از آن است که شاعران تجدّدگرا در کنار تصاویر برخاسته از تشبیه، سعی بیشتری در تناسب سطح کلام با واژگان کهن ادب فارسی داشتهاند و بهار به نسبت، بیشتر از بهبهانی این تناسب را در ارتباط با مشبّهها و مشبّهبههای اشعار خود برقرار کرده و تخییل در اشعار او با زبان گذشته، بیشتر پیوند یافته است. بیشترین وجه گذشتهگرایی اشعار مصدّق در تشبیهات او، مقیّد بودن مشبّهبههای آن است که هم تتابع صفات و هم اضافههای مقلوب را شامل میشود اما در نهایت به دلیل قرینههای زیاد سطح بیت، مخاطب، تصاویر برخاسته از اشعار او را بیشتر به عنوان یک تصویر امروزی قبول میکند و تناسب واژگان در سطح ابیات، بیشتر امروزی است نه مربوط به گذشتۀ ادب فارسی. مشیری به دلیل زبان ساده و توجّه ویژهای که در انتقال عاطفه و احساس داشته است در تشبیهات خود توجّهی به گذشتۀ ادب فارسی نکرده است و اگر گذشتهگرایی هم در شعر او دیده شود، هنجارگریزیهایی ساده هستند که تنها در سطح بیت، آن هم بدون گرهخوردگی معناداری با تصاویر بکار رفتهاند.
کلیدواژه‌ها [English]
)