«آرگو» در گفتمان ادبی نیمایوشیج

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

پژوهشگر پسادکتری دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

«آرگو» یکی از کلمات کلیدی در گفتمان ادبی نیمایوشیج است. مفهومی که در آثار و تحلیل­های شاعران و منتقدان پس از او به «زبان عامیانه و محلی» ترجمه و تعبیر شده است. در حالی که این کلمه در پژوهش­های زبانشناسی براساس فرهنگ­های لغت فرانسوی و انگلیسی به معنای «زبان مخفی» آمده است؛ زبانی مختص گروهی خاص که دیگرانِ خارج از آن گروه از فهم آن عاجز و ناتوان­اند. این مقاله به شیوۀ توصیفی - تحلیلی در گام نخست نمونه­هایی از نظرات نیما در باب «آرگو» و مصادیقی از شعرهای وی را آورده و سپس برداشت­ها و دریافت­های شاعران و منتقدان ادبی پس از وی را از این اصطلاح تحلیل کرده و نشان داده که این دریافت­ها ناقص است. نتیجۀ دیگر این مقاله این است که آنچه نیمایوشیج به عنوان «آرگو» یادکرده نه صرفاً زبان عامیانه بلکه توجه به زبان مخفی و تمام جنبه­های فرهنگ عامیانه است که یکی از جلوه­های ­اساسی آن در نمایش­های عامیانه متجلی شده است. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

.

نویسنده [English]

  • . .
.
آل احمد، جلال(1387). ارزیابی شتابزده. تهران: انتشارات مجید.
اخوان ثالث، مهدی(1369). بدایع و بدعت ها و عطا و لقای نیما یوشیج.چاپ دوم. تهران: بزرگمهر.
اعتضادی، شیدا و علمدار ، فاطمه سادات (1387). تحلیل جامعه شناختی زبان مخفی در بین دختران. مطالعات راهبردی زنان (کتاب زنان).  پاییز 1387. شمارۀ 11. صص 96-65.
اکرامی، محمود (1384).  مردم‌شناسی اصطلاحات خودمانی. مشهد: نشر ایوان.
امن خانی، عیسی و علی مددی، منا(1394).واژگان عامه در شعر معاصر(نگاهی به چگونگی تبدیل واژه های عامه و محلی به شاخصه ای سبک شناختی در شعر معاصر).فرهنگ و ادبیات عامه. سال سوم. پاییز و زمستان ۱۳۹۴. شماره ۶.صص  153-137.
امیری اسفندقه،مرتضی(1394).  دومین جلسه کارگاه شعر «خلوت نیمایی». برگزار شده در موسسه شهرستان ادب. 28 آذر 1394.
امینی، ابوالقاسم(1386).فرهنگ واژگان زبان مخفی دانش‌آموزان پسر دبیرستان‌های بجنورد و تحلیل زبان­شناختی آن. پایان­نامۀ کارشناسی ارشد. زبان­شناسی همگانی.  دانشگاه فردوسی مشهد.
براهنی، رضا(1389).ساعدی مدرن تر از بیضایی و رادی. برگرفته از آدرس زیر:
براهنی، رضا (1374). خطاب به پروانه‌ها و چرا من دیگر شاعر نیمایی نیستم. چاپ سوم.1388. تهران: مرکز.
ترادگیل، پیتر(1376). زبان شناسی اجتماعی، درآمدی بر زبان و جامعه. ترجمۀ محمد طباطبایی. تهران: نشر آگه.
جنتی عطایی، ایرج (1333). بنیاد نمایش در ایران. تهران: ابن سینا.
چراغی، رحیم( 1378). شبی با شب پا. مجموعه مقالات بزرگداشت یکصدمین سالگرد تولد نیمایوشیج.جلد اول. تهران: مرکز انتشارات کمیسیون ملی یونسکو در ایران.صص 101-95
ذوالفقاری، حسن(1395).بررسی و تحلیل نمایشهای بارانخواهی و بارانخوانی در ادبیات عامۀ ایران (باتکیه بر نمایشهای کوسهگردی و عروس باران). فصلنامۀ کهن نامۀ ادب پارسی.دوره 7، شماره 4 ، شماره پیاپی 22، پاییز و زمستان 1395، صص 109-81.   
رویایی، یدالله(1357). هلاک عقل به وقت اندیشیدن. مجموعه مقالات. گردآوری غلامرضا همراز.تهران: مروارید.
زندی، معصومه (1390) بررسی واژگان فرانسۀ گفتاری در رمان « سفر به انتهای شب».فصل نامۀ ادب و عرفان. تابستان 1390. صص 40-31
ژان کالوه، لویی(1388). زبان مخفی چیست؟ مترجم: شهروز پزشکی. ویراستار:سیدمهدی سمائی.تهران: پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران.
سپانلو، محمدعلی(1391). هرگز تسلیم اندوه و سرخوردگی نشده‌ام. برگرفته ازآدرس زیر:
سمائی، مهدی (1382). فرهنگ لغات زبان مخفی با مقدمه‌ای دربارة جامعه‌شناسی زبان. تهران: نشر مرکز.
شاملو، احمد( 1377). کتاب کوچه.حرف ب. دفتر اول. تهران: مازیار.
عاشورپور، صادق(1390). نمایش های عامیانه. تهران: سوره مهر.
عبدالرشیدی، علی اکبر(1392). زبان های ساختگی.تهران: انتشارات مسافر.
عظیمی، محمد(1381) وطن نیما، مازندران. مجموعه مقالات نخستین همایش نیماشناسی. صص 86-56
فتوحی رودمعجنی، محمود.علی نژاد، مریم(1386).نوآوری نیما در فرم درونی شعر فارسی.پژوهشهای ادبی زمستان 1386 شماره 18.
محجوبه آل صاحب فصول، صدیقه(1391). تأثیر زبان مخفی دختران و پسران 15 تا 25 سال بر گفتار والدین در خانواده‌های ساکن شهر تهران با توجه به متغیر تحصیلات. پایان نامه کارشناسی ارشد.رشتۀ زبانشناسی همگانی. دانشگاه الزهرا(س).
مختاری، محمد(1378). انسان در شعر معاصر. چاپ دوم. تهران: توس.
معروفی، عباس(2000). شاملو، آینه‌ای‌ در ابدیت‌. برگفته از سایت زیر:
موسوی، حافظ ( 1396). هنوز نیازمند نظریه‌های شعری نیما هستیم. روزنامه آرمان امروز. تاریخ 22/3/1396.
یوشیج، نیما(1364). درباره هنر و شعر و شاعری. به کوشش سیروس طاهباز. تهران: موسسه انتشارات نگاه.
.................(1389) مجموعه آثار.دفتر اول.شعر.چاپ دهم. به کوشش سیروس طاهباز. تهران: موسسه انتشارات نگاه.