گروتسک و ادبیات داستانی بررسی مفهوم گروتسک و کاوش مصداق‌های آن در داستان‌های کوتاه شهریار مندنی‌پور

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار زبان و ادبیات فارسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

2 کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات تهران (نویسندة مسئول)

چکیده

در این مقاله، یکی از مقولات نظری هنر و ادبیات با نامِ «گروتسک» (grotesque) از جهاتی بررسی می‌شود. گروتسک به‌مثابة نوعی نگاه به دنیا، انسان، و رفتارهای آدمیان از دیرباز در میان آثار ادبی ـ هنری دنیا نمونه‌هایی دارد. در قرن‌های پیشین توجه بسیار اندکی به این مقوله شده است، اما در قرن اخیر نظریه‌پردازان نام‌داری چون میخائیل باختین (M. Bakhtin) به‌طور گسترده‌ای به آن پرداخته‌اند. در این مقاله علاوه‌بر بررسی نگاه منتقدان به مقولة گروتسک، تعاریف و توضیحات نظری پیرامونِ گروتسک کاویده شده و نیز به دو رویکرد اصلی، که در مورد این مقولة ادبی ـ هنری مطرح است، نگاهی شده است. این دو رویکرد عبارت‌اند از: 1. رویکردی که بر جنبة طنز و کارناوالی تأکید دارد؛ 2. رویکردی که جنبه‌های هراس‌آمیز آن را می‌بیند. سپس عناصر، اهداف، و کارکردهای گروتسک، به‌ویژه بر اساس نگاه فیلیپ تامسون (Ph. Thomson)، بررسی شده است. بخش پایانی مقاله بررسی تعدادی از داستان‌های کوتاه شهریار مندنی‌پور، نویسندة معاصر، است که خصلت‌ها یا عناصر گروتسک موجود در داستان‌های او از چند جنبه بررسی شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Grotesque and Story Literature The Study of Concept of Grotesque and the Investigation of its Examples in Shahryar Mandanipour’s Short Stories

نویسندگان [English]

  • Shohreh Ansari 1
  • Keyvan Sharbatdar 2
1 Professor, Persian Language and Literature, Institute for Humanities and Cultural Studies
2 M.A. Persian Language and Literature, Azad Islamic University, Tehran Campus
چکیده [English]

In this article one of the theoretical categories of art and literature called “grotesque”
has been studied from some aspects. Grotesque has traditionally had examples in the
world ‘s literary–artistic works as a kind of point of view toward the world and human
and people’s manners. little attention was paid to this category in previous centuries.
But in the last century some of the famous theorists like Michael Bakhtin have worked
on it extensively. In this article, in addition to studying the critics, point of view toward
the category of “grotesque”, definitions and theoretical explanations surrounding
grotesque have been studied. Also two main points of view about this literary-artistic
category have been investigated: 1) The point of view that emphasizes the aspect of
sarcasm and carnival; 2) the one that notices its frightening aspects. Then elements,
purposes and usages of grotesque especially based on Philip Tomson’s point of view
have been studied. The last part of the article is about studying some of Shahryar
Mandanipour’s short stories who is a contemporary author. The characteristics or
elements of grotesque available in his stories have been studied from several aspects.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Grotesque
  • Michail Bakhtin
  • Wolfgang Kaiser
  • Philip Thomas
  • Carnival
  • Madanipour
  • mommies and honey