نقد شعر «تا انتها حضور»، اثر سهراب سپهری، از منظر رشد روانی سوژه در روان‌کاوی لاکان

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی (مربی)، دانشگاه آزاد اسلامی واحد لامرد

چکیده

ژاک لاکان (J. Lacan, 1901-1981)، روان‌کاو معاصر فرانسوی، در گسترش مفاهیم نظریة‌ زیگموند فروید (S. Freud) سهمی بسزا دارد. او دیدگاه‌های فروید را در باب ناخودآگاه پذیرفت و آن را گسترش داد و گفت ضمیر ناخودآگاه ساختی زبان‌مانند دارد. این سخن لاکان، که تحت تأثیر نظریات زبان‌شناسی فردینان دوسوسور (F. De Saussure) نیز هست، راهی نوین در پژوهش‌های روان‌کاوی باز کرد. او روند رشد یک کودک را از بدو تولد تا بزرگ‌سالی در چهارچوبی از شناخت روان و زبان و با اصطلاحاتی نظیر «ساحت خیالی»، «ساحت نمادین»، «فاز آینه»، «فقدان»، «نام پدر»، و « ابژة دیگری کوچک و بزرگ» تبیین می‌کند.
هدف از نگارش این مقاله نقد و بررسی شعر «تا انتها حضور» از منظر رشد روانی سوژه در نظریة روان‌کاوی لاکان است. با توجه به قرینه‌های یافت‌شده در این شعر نظیر «کلمات»، «گفت»، «واژه»، «صحبت»، و درون‌مایة اصلی این شعر (پدیدآمدن دگرگونی به‌سبب حضور زبان) که اساس نظریة لاکان، یعنی زبان، را القا می‌کند این نتیجه حاصل شده است که این روش برای بررسی این اثر کاربرد دارد. هم‌چنین با توجه به این باور پساساختارگرایان که «واقعیت یک متن زبان‌شناختی است»، نقد حاضر نیز مؤید نقد دیگری بر این اثر از منظر پساساختارگرایی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Applicability of Lacan’s Psychoanalytic Approach on Sepehri’s “Presence Till Infinity”

نویسنده [English]

  • Abdul Reza Saeedi
Member of Academic Board, Azad Islamic University, Lamard Campus
چکیده [English]

Jacques Lacan (1901-1980), contemporary French psychoanalyst, plays an important
role in promulgating Freud’s theories. He accepted Freud’s opinions on the
unconscious, spread them and declared that the unconscious has got a structure like
that of language. He specifies the procedure of the growth of a child from the birth
till adulthood in a framework of recognizing the psycho and language and through
such terms as “imaginary order”, “symbolic order”, “mirror stage”, “loss” and
“object petit a”.
The goal beyond penning this paper, further than surveying and criticizing
Sepehri’s Presence Till Infinity through Lacan’s psychoanalytic approach and
burrowing through the scientific information imbedded in the work, is to inspect the
applicability of Lacan’s psychoanalytic approach to this piece of poetry. According to
the presence of certain conspicuous signs such as “words”, “quotation”, “word”,
“speech”, and the main theme of the poem (the change resulted from the birth of
language) which is the base of Lacan’s theories, we have come to conclusion that this
approach to analyzing this poem is applicable.

کلیدواژه‌ها [English]

  • the imaginary order
  • symbolic order
  • the real
  • loss
  • mirror stage
  • Language
  • subject.