بررسی کهن‌الگوی سایه در اشعار مهدی اخوان‌ ثالث

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه ارومیه

2 کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه ارومیه

چکیده

برطبق روان‌شناسی تحلیلی یونگ، روان انسان تشکیل‌یافته از سیستم‌های روانی است که به «کهن‌الگو» (archetype) و نمونة مثالی شهرت یافته‌اند. این پژوهش بر آن است تا کهن‌الگوی سایه را به‌منزلة مهم‌ترین و بارزترین کهن‌الگویی که در اشعار شاعر بزرگ معاصر، مهدی اخوان ثالث، بازتاب یافته است بررسی و تحلیل کند. از آن‌جا که کهن‌الگوی سایه در شخصیت انسان دارای کارکردهایی است که مربوط به جنبة منفی شخصیت انسان می‌شود، در این پژوهش سعی شده است تا افزون بر کارکردهای منفی سایه، به کارکردهای مثبت آن نیز توجه شود و بازتاب آن‌ها در اشعار و زندگی شاعر بررسی شود. چون یونگ «نمادها» را شکل آشکار کهن‌الگوهای پنهان و رؤیاهای عمیق دانسته است و آفرینش‌های هنری و ادبی را زمینه‌های بازیابی و تجلی آن‌ها می‌داند، کهن‌الگوی سایه در اشعار اخوان در ‌قالب شخصیت‌های نمادینِ منفی نیز ظهور پیدا کرده‌اند؛ «شغاد»، «دقیانوس»، «اسکندر»، «زن جغد»، و «جادو» نمونه‌هایی از این مواردند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Study of Archetypal Shadow in Mehdi Akhavan Sales' Poems

نویسندگان [English]

  • Fateme Modarresi 1
  • Peyman Reyhaninia 2
1  Lecturer at the University of Urmia
2 M.A. of Persian Language and Literature, University of Urmia
چکیده [English]

According to Jung's analytical psychology, human psycho is built on a psycho system that is named Archetype. This study investigates Archetype of shadow that is the most important Archetype in Akhavan Sales' poems. Since shadow Archetype has negative function in human personality, this study investigates the positive function of shadow Archetype and its reflection in poems and life of the poet, in addition to its negative function. Since Jung posited that symbols are apparent forms of latent Archetype and deep dreams, and considers artistic and literary creation the contexts for their recovery and expression, the Shadow Archetype emerges from the negative symbolic personalities. Shaghad Daghiyanos, Alexander, zane joghd, and talisman are examples of these negative symbolic characters.

کلیدواژه‌ها [English]

  • archetype
  • shadow
  • Akhavan Sales
  • Jung
  • psychological criticism
  • contemporary poetry