شعر و نقاشی در دوران قاجار؛ چالش سنّت و مدرنیته

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نجف‌آباد

چکیده

تحولات اجتماعی و سیاسی و فرهنگی ایران در دوران قاجار جامعة به‌شدت سنتی ایران را در ‌برابر امواج تمدن غربی قرار داد و در مجموع، شرایطی به وجود آورد که تا آن زمان برای جامعة ایران بی‌سابقه بود. پژوهش حاضر در ‌پی پاسخ‌گویی به این پرسش است که آیا شرایط ویژة اجتماعی و فرهنگی عهد قاجار تأثیری در شعر و نقاشی این دوران گذاشته است؟ و اگر پاسخ مثبت است، آیا تأثیر پدیدآمده در این دو حوزة هنری مشابه بوده است یا خیر؟
بدین‌ منظور نخست با بررسی شرایط اجتماعی و فرهنگی ‌عهد قاجار و پژوهش در شعر و نقاشی این دوران درمی‌یابیم که، در هر دو حوزه جریان‌های چهارگانة متناظری وجود داشته که دو جریان از آن‌ها کاملاً جدید است. تمسک شاعران و نقاشان به شیوه‌های گوناگون بیان هنری چیزی نیست جز آزمونی برای برون‌رفت از بحران اجتماعی ‌ـ فرهنگی دوران قاجار.
نتیجه‌گیری مقاله آن است که شرایط اجتماعی مشترک تأثیری واحد در این دو هنر بر جای گذاشته؛ تأثیری که سرگذشت آن‌ها را به گونه‌ای دور از انتظار به یکدیگر شبیه ساخته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Poetry and Painting in the Qajar Period: A Challenge between Tradition and Modernity

نویسنده [English]

  • Afsaneh Khatoonabadi
Assistant Professor of Persian language and literature, Islamic Azad University of Najaf Abad
چکیده [English]

Social, political and cultural developments of Iran in Qajar period exposed the strictly traditional society of Iran to the waves of western culture and in general caused an unprecedented situation. In this article, an attempt is made to study the possible impacts of social developments on the poetry and painting in the Qajar period. To do so, first the social and cultural situation of the period is briefly considered. Then, by investigating the poetry and painting of that period, the paper considers four approaches, two of which are quite new. The use of different styles in expressing artistic expressions by poets and painters seems to be nothing but testing the ways to escape from such social-cultural crisis. Finally, it is concluded that common social situations have had a similar effect on these two kinds of art; an effect which has caused a remarkable similarity between the two.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Qajar
  • poetry
  • Painting
  • tradition
  • modernism
  • society