آشتی ناسازه‌ها در نظام حسی، ادراکی و کنشی متون پست مدرن (نقاشی، عکس، شعر دیداری)

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و طمالعات فرهنگی

10.30465/copl.2018.3567

چکیده

هر گونه تحول نشانه‌معناشناسانه در صورت و معنای متن، با لایه‌های حسی-ادراکی منبعث از فضاهای فرهنگی و اجتماعی انطباق دارد. مقاله حاضر، با توجّه به الزامات پدیدارشناختی متن پست‌مدرن، شیوه ظهور این ژرف‌ساخت را در صورت متن تبیین می‌کند؛ به این معنا که کثرت ابعاد در صورت متن باید با تکثر زوایای دید و نظام­های گفتمانی حاضر و کنشگر، نسبت معنادار داشته باشد. پیش‌فرض ما این است که  دگردیسی­های متنی باید به لحاظ حسی-ادراکی با زیربناهای ایدئولوژیک، اجتماعی و سیاسی و... ملازمت و تناسب داشته باشد. نتایج تحقیق نشان داده است میزان ناسازوارگی موجود در متن‌های  دیداری (شامل عکس، نقاشی و شعر دیداری) با دلالت­های نهفته در زیرساخت نظری این متن‌ها همخوانی دارد. این متن­ها در نقطه مقابل دوگانه دکارتی، ما را به واسطۀ یک تحوّل پدیدارشناختی به یک گفتمان سه‌بعدی رهنمون می‌سازند که نظام گفتمانی خطی، دو قطبی و برنامه‌مدار را به سه بعدی، متکثر و سیال عبور می‌دهد. اصلی‌ترین راهبرد متن‌ها در این دگردیسی گفتمانی، آشتی اضداد است. در تحوّلات متنی، متن کلامی، به نظام دو قطبی و متن بصری به نظام سه قطبی تمایل دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

.

نویسنده [English]

  • . .
.
اﻧﻮﺷﻪ، ﺣﺴﻦ (۱۳۷۶). ﻓﺮﻫﻨﮕﻨﺎﻣﻪ ادﺑﻲ ﻓﺎرﺳﻲ (داﻧﺸﻨﺎﻣﻪ ادب ﻓﺎرﺳﻲ ج ۲)، ﺗﻬﺮان: ﺳﺎزﻣﺎن ﭼﺎپ و  اﻧﺘﺸﺎرات وزارت ﻓﺮﻫﻨﮓ و ارﺷﺎد اﺳﻼﻣﻲ. 
باختین، میخاییل و دیگران (۱۳۷۳). سودای مکالمه، خنده، آزادی. ترجمه محمد جعفر پوینده، تهران: شرکت فرهنگی هنری آراست.
چامسکی، نوآم (1384). زبان و ذهن. ترجمه کورش صفوی، تهران: هرمس، چ 3.
 ﺣﺴﻴﻨﻲ، ﺻﺎﻟﺢ (۱۳۷۱).  ﻧﻴﻠﻮﻓﺮ ﺧﺎﻣﻮش، ﺗﻬﺮان: ﻧﻴﻠﻮﻓﺮ.
دلوز، ژیل، (۱۳۹۰). میانجی ها. ترجمه پویا رفویی، تهران: رشد آموزش.
دلوز ، ژیل (1395). فرانسیس بیکن (منطق احساس). ترجمه بابک سلیمی زاده، تهران: نشر روزبهان، چ 3
رضوی فر، املی (نوو-اگلیز) و غفاری، حسین (1390). «نشانه شناسی پیرس در پرتو فلسفه، معرفت شناسی و نگرش وی به پراگماتیم». نشریه فلسفه. سال 39، شماره 2، پاییز و زمستان، ص 5-36.
ﺳﺠﻮدی، ﻓﺮزان (۱۳۸۳). ﻧﺸﺎﻧﻪﺷ ﻨﺎﺳﻲ ﻛﺎرﺑﺮدی، ﺗﻬﺮان: ﻗﺼﻪ.
شعیری، حمیدرضا (1386). «رابطه نشانه شناسی با پدیدارشناسی؛ با نمونه‌ای تحلیل از گفتمان ادبی-هنری». ادب پژوهی. شماره سوم، پاییز، 61-81.
ﺷﻌﻴﺮی، ﺣﻤﻴﺪرﺿﺎ (۱۳۸۵). ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻣﻌﻨﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﮔﻔﺘﻤﺎن، ﺗﻬﺮان: ﺳﻤﺖ.
ﺷﻌﻴﺮی، ﺣﻤﻴﺪرﺿﺎ (۱۳۸۱). ﻣﺒﺎﻧﻲ ﻣﻌﻨﺎﺷﻨﺎﺳﻲ ﻧﻮﻳﻦ، ﺗﻬﺮان: ﺳﻤﺖ.  
ﺻﻔﺎرزاده، ﻃﺎﻫﺮه (۱۳۸۶). ﻃﻨﻴﻦ در دﻟﺘﺎ، ﺗﻬﺮان ﻫﻨﺮ ﺑﻴﺪاری.  
ﺻﻔﻮی، ﻛﻮرش (۱۳۸۰). از زﺑﺎنﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﻪ ادﺑﻴﺎت. ج ۱، ﺗﻬﺮان: ﺳﻮره ﻣﻬﺮ. 
ﺻﻔﻮی، ﻛﻮرش (۱۳۸۳). درآﻣﺪی ﺑﺮ ﻣﻌﻨﻲﺷﻨﺎﺳﻲ، ﺗﻬﺮان ﺳﻮره ﻣﻬﺮ.
فوکو، میشل (1393). نظم اشیاء: دیرینه شناسی علوم انسانی، مترجم: یحیی امامی. تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، چ 8.
گرینبرگ، ماروین جی (۱۳۶۳). هندسه‌های اقلیدسی و نااقلیدسی، ترجمه م. ه. شفیعیها. تهران: مرکز نشر دانشگاهی، چاپ دوم.
لیوتار، ژان فرانسوا (1380). وضعیت پست مدرن: گزارشی درباره دانش. ترجمه حسنعلی نوذری، تهران: گام نو.
ﻣﻴﺮﺻﺎدﻗﻲ، ﻣﻴﻤﻨﺖ(۱۳۷۳). واژهﻧﺎﻣﻪ ﻫﻨﺮ ﺷﺎﻋﺮی، ﺗﻬﺮان:  ﻣﻬﻨﺎز. 
اورول، جورج (1388). 1984. ترجمه حمید رضا بلوچ، تهران: انتشارات گهبد چ 5
 
Bourdieu, P (1988). Towards a Theory of Practice. Cambridge. Cambridge Universi
Goldmann, L. (1976). Cultural Creation in Modern Society. St. Louis, MO: Telos
Kress, G. & Leeuven, T. V., Readind Images (2006). The Grammer of Visual Design. London and New York: Rotledge Taylor & Francis Group, 2004.
Landowski, E. (2005). "Les interactions risquées", Nouveaux Acts Semmiotiques, 101, 102, 103, Limoges, Pulim.
 
سند اینترنتی
Magritte, R. Personal Values, http://www.la-stuckism.com/blog/2006/12/magritte-treachery-of-postmodernism.html ), Last seen at 2018/12/3
Samsung Corporation, Samsung Pocket Galaxy, http://www.techsmart.co.za/mobiles/smartphones/Samsung_Galaxy_Pocket, Last seen at 2018/12/3
Un known painting on a ruined wall, WordPress.com, Last seen at 2018/12/3