قابلیت دراماتیک شعر کتیبه اخوان ثالث

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بجنورد

چکیده

در تحقیق حاضر با مداقه در کیفیّت آثار نمایشی و ویژگی­های آن­ها و رابطة ادبیّات با اصطلاحات و مفاهیم هنر نمایشی، شعر کتیبة اخوان­ثالث از منظر قابلیّت­های اجرایی آن بررسی می­شود. هدف اصلی، بررسی الگوی روایی شعر، برش­های نمایشی، دستورات صحنه، شخصیّت­ها، گفت­و­گوها و فضاسازی­های تئاتری است. هم­چنین ساختار زبانی کتیبه در رابطه با فضای تصویری شعر به منظور بازنمایی تصویری عینی از جامعة زمان و شریک شدن خواننده در این تجربه بررسی شده است. پاسخ­گویی به سوالات تحقیق با روش اسنادی و با استفاده از تکنیک تحلیل محتوای متن صورت گرفته است. نتیجه پژوهش نشان می­دهد که کتیبه به دلیل قابلیت­های اجرایی آن، نه ارائة جریان خطی از قراردادهای داستانی بلکه نمایش مجموعه­ای از ارتباطات و تقابل­ها است. اخوان در ترکیبی از روایت، کنش و گفت­وگو در کلیتی منسجم، خواننده را قادر می­سازد تا آن­چه را که می­خواهد از واقعیت زمانة خود بازگو کند، به شیوة عینی­تری ­ببیند وتجربه­ ­کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

.

نویسندگان [English]

  • Farzaneh Sadat Alavizadeh
  • . .
Department of Persian language and literature , University of Bojnord
چکیده [English]

.

-        آرونسون، آرنولد (1387). «بنیان­ها و نظریه­های آوانگارد»، ترجمة مریم نعمت طاووسی، رویکردهایی به نظریة اجرا، تهران: نشر بیدگل.
-        احمدی، بابک (1387). ساختار و تأویل متن، تهران: نشر مرکز.
-        اگری، لاروس (1364). فن نمایشنامه­نویسی، ترجمة مهدی فروغ، تهران: نشر نگاه.
-        البرزی، پروین (1392). مبانی زبان­شناسی متن، تهران: نشر امیرکبیر.
-        باقری، فارس (1392). کارکرد و کاربرد زبان در فرایند نمایشنامه­نویسی، تهران: نشر افراز.
-        براهنی، رضا (1380). طلا در مس، جلد اول، تهران: نشر زریاب.
-        پرونه، میشل (1391). تحلیل متن نمایشی، ترجمة غلامحسین دولت­آبادی، تهران: نشر افراز.
-        تورکو، لویس (1389). گفتگونویسی در داستان، ترجمة پریسا خسروی سامانی، اهواز: نشر رسش.
-        حجازی، ناهید (1387). «جنبه­های نمایشی افسانه­های شفاهی کودک و نوجوان»، فرهنگ مردم ایران، ش 15، زمستان.
-        حسین­زاده، کتایون (1381). «شاخصه­های تئاتر مدرن»، نشریة صحنه، س 6، ش 21.
-        درپر، مریم (1393). «مبانی زیبایی شناسی و چگونگی کارکرد عوامل انسجام در شعر با بررسی «کتیبه» اخوان ثالث و «خوابی در هیاهو» از سهراب سپهری»، شعر پژوهی، س 6، ش 2، تابستان.
-        روزبه، محمدرضا (1384). « تحلیل و تفسیر شعر کتیبه سرودۀ مهدی اخوان ثالث»، شعر، ش 42، بهار.
-        زرقانی، سیدمهدی (1383). چشم­انداز شعر معاصر ایران، تهران: نشر ثالث.
-      شادروی­منش، محمد و اعظم برامکی (1391). «شگردهای روایت در شعرهای روایی اخوان ثالث»، ادب فارسی، س 2، ش 2.
-      طاهری، علیرضا و زینب یدملت (1390). « جنبه­های نمایشی اشعار احمد شاملو»، نشریة شعر پژوهی، س 3، ش 3، پاییز.
-        فورستر، ادوارد مورگان (1391). جنبه‌های رمان، ترجمۀ ابراهیم یونسی، تهران: نشر امیرکبیر.
-        کارسلون، ماروین (1387). «اجرا و پست مدرن» ترجمة فرشید آذرنگ، رویکردهایی به نظریة اجرا، به کوشش علی اکبر علیزاد، تهران: نشر بیدگل.
-        کاستانیو، پل (1387). راهبردهای نمایش­نامه­نویسی جدید، رویکردی زبان­بنیاد به نمایش­نامه­نویسی، ترجمة مهدی نصراله­زاده، تهران: انتشارات سمت.
-        مژده، پروانه (1367). «دربارة زبان تئاتر»، فصلنامة تئاتر، ش 2 و 3، تابستان و پاییز.
-        مکی، ابراهیم (1385). شناخت عوامل نمایش، تهران: نشر سروش.
-        میرصادقی، جمال (1376). عناصر داستان، تهران: نشر سخن.
-        مهم­کار خیراندیش، پریسا (1389). «نشانه­شناسی تئاتر نو»، پژوهش ادبیات معاصر جهان، س 16، ش 60، زمستان.
-        ناظرزاده کرمانی، فرهاد (1383). درآمدی به نمایشنامه­شناسی، تهران: نشر سمت.
-         ناظرزاده کرمانی، فرهاد (1368). گزاره­گرایی در ادبیات نمایشی، تهران: انتشارات صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران.
-        ناظرزاده کرمانی، فرهاد (1373). «مطالعة تطبیقی میان نمایشنامه و داستان»، فصلنامة هنر، ش 25.
-        واتسون، یان (1387). «به سوی تئاتر سوم (یوجینیو باربا و تئاتر اودین» ترجمة مسعود مظاهری، رویکردهایی به نظریة اجرا، تهران: نشر بیدگل.
-          Shaw, Harry (1972). Dictionary of literary terms, New York: Mcgraw-Hill.
-          White, Hayden (1980). “The value of narrativity in the representation of reality”. Critical Inquiry, Vol. 7, No. 1, On Narrative. Autumn.