بررسی تطبیقی مبانی رئالیسم در رمان «النهایات» اثر عبدالرحمان منیف و «آوسنة بابا سبحان» اثر محمود دولت آبادی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات عرب، دانشگاه یاسوج

2 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه یاسوج

چکیده

 امروزه در مباحث نقد ادبی،­­­­­ رئالیسم به عنوان مکتبی ادبی، جایگاه ویژه­ای در ادبیات داستانی دارد؛ مکتبی که می­کوشد خصوصیات انسان­ها و اوضاع اجتماعی را آن گونه که در زندگی واقعی به نظر می­رسند، بازتاب دهد. عبدالرحمان منیف، نویسندة سرشناس عربستانی­تبار و محمود دولت­آبادی، داستان­نویس صاحب­سبک ایرانی از جمله نویسندگانی هستند که در آثار خود بر مبنای مبانی رئالیستی، واقعیات جوامع خود را با رویکردی انتقادی و اصلاح­جویانه، به رشتة تحریر درآورده­اند. منیف در رمان «النهایات» و دولت­آبادی در «آوسنة باباسبحان» با همین رویکرد، اقلیم روستا و شرایط اجتماعی- اقتصادی مردمان آن را به تصویر می­کشند. پژوهش حاضر، به مبانی رئالیسم در رمان «النهایات» و داستان بلند «آوسنة باباسبحان» از جهت محتوایی می­پردازد و نشان می­دهد که در هر دو اثر، به موضوعاتی عینی و ملموس پیرامون زندگی روستانشینان می­پردازند و درونمایه­هایی برگرفته از واقعیت­های زندگی آنان، همچون فقر، درد و رنج و ناکامی و محرومیت در محیط روستا را نشان داده­اند. انتخاب موضوع و درون­مایه­ها با رویکردی انتقادی و اصلاح جویانه، منطبق بر واقعیت و معیارهای رئالیستی به ویژه رئالیسم انتقادی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

.

نویسندگان [English]

  • . . 1
  • . . 2
1 .
2 .
چکیده [English]

.

  • ایرانی، ناصر(1382)، هنر رمان، تهران: نشرآبانگاه.
  • پاینده، حسین(1389)، داستان کوتاه در ایران (داستان های رئالیستی و ناتورالیستی)، جلد اول، تهران: نیلوفر.
  • پروینی، خلیل (1391) الأدب المقارن (دراسات تطبیقیة و نظریة) تهران: سمت.
  • تودوروف، تزوتان (1379)، بوطیقای ساختارگرا، ترجمه محمد نبوی، تهران: آگاه.
  •  جرار، ماهر (2005)، عبدالرحمن منیف سیرة و ذکریات، بیروت: المرکز الثقافی العربی.
  • جمال الدین، محمد سعید (1389) ادبیات تطبیقی (پژوهشی تطبیقی در ادبیات عربی و فارسی) ترجمه سعید حسام پور و حسین کیانی، شیراز: انتشارات دانشگاه شیراز.
  •  حقوقی، محمد (1377) مروری بر تاریخ ادب وادبیات امروز ایران، جلداول، تهران: نشر قطره،  چاپ دوم.
  • خاتمی، احمد و علی تقوی (1385) «مبانی و ساختار رئالیسم در ادبیات داستانی» مجله پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شماره 6، صص 99 - 111
  • خسروی، ابوتراب(1388)، حاشیه ای بر مبانی داستان، تهران: نشر ثالث.
  • دقیقیان، شیرین دخت (1371) منشاء شخصیت در ادبیات داستانی، تهران.
  • دولت آبادی، محمود(1371) گفت وگزار سپنج ، تهران: نشرچشمه و پارسی.
  • __________ (1378)، کارنامه سپنج، تهران: فرهنگ معاصرو چشمه، چاپ دوم.
  • الزعبی، احمد (1993)، مقالات فی الادب و النقد، اردن: مکتب الکتانی.
  •  الزغول، محمد احمد (1383)، «فغان شرق در صحرای سکوت»، ترجمه بسام علی ربابعه، نشریه کتاب ماه ادبیات و فلسفه، شماره80و81، صص117-110.
  • السامرایی، ماجد و جهاد فضل (1976)، «مصاحبه با عبدالرحمان منیف»، فصلنامه الفکر العربی، شماره 6و7
  • سپانلو، محمدعلی(1387)، نویسندگان پیشرو ایران، تهران: نشرنگاه، چاپ هفتم.
  • سیدحسینی، رضا (1384)، مکتب های ادبی، جلداول، تهران: نگاه، چاپ سیزدهم
  •  الشکری، فدوی(1386)، واقع گرایی در ادبیات داستانی معاصر، تهران: نشرنگاه.
  • کادن، جی.ای(1386)، فرهنگ ادبیات ونقد، ترجمه کاظم فیروزمند، تهران: نشر شادگان، چاپ دوم.
  • مارتین، والاس(1386)، نظریه های روایت، ترجمه محمد شهبا، تهران: هرمس، چاپ دوم.
  • مستور، مصطفی(1379)، مبانی داستان کوتاه، تهران: نشرمرکز.
  •  مشتاق مهر، رحمان و سعید کریمی قره بابا، (1388) «شکل شناسی داستان های کوتاه محمود دولت آبادی»، فصلنامۀ تخصصی نقد ادبی، شمارۀ 8، صص 110-73.
  • منیف، عبدالرحمان (2007)،النهایات، بیروت: الموسسه العربیه للدراسات و النشر، ط.12.
  • ___________(1391)، «النهایات»، ترجمه یدالله ملایری، تهران: انتشارات مروارید.
  • میرصادقی، جمال(1388)، عناصرداستان، تهران: انتشارات سخن، چاپ ششم.
  • میرعابدینی، حسن(1380)، صدسال داستان نویسی درایران، جلد اول و دوم، تهران: نشر چشمه.
  • النابلسی، شاکر(1991)، مدار الصحراء: دراسات فی ادب عبدالرحمن منیف، بیروت: المؤسسه العربیه للدراسات و النشر.
  • ولک، رنه (1377) تاریخ نقد جدید، ترجمه سعید ارباب شیرانی، تهران: نیلوفر.
  • ویلیامز، ریموند (1386)، رئالیسم و رمان معاصر، نظریه­های رمان: از رئالیسم تا پسامدرنیسم، ترجمه حسین پاینده، تهران: نیلوفر