جستاری در بنیان‌های فکریِ نظریه‌ی ادبی هوشنگ گلشیری

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیارگروه زبان وادبیات فارسی دانشگاه هرمزگان

2 دانشجوی دکتری زبان وادبیات فارسی دانشگاه هرمزگان

3 دانشیارگروه زبان وادبیات فارسی دانشگاه هرمزگان

چکیده

هوشنگ گلشیری یکی از نویسندگانی است که پابه­پای نوشتن داستان­های مدرن و تکنیک محور، با نوشتن مقالاتی چند پیرامون رمان و شعر، کوشید تا مبانی نظری کارش را نیز به خوبی شرح کند. جان­مایه­ی فکری و نظری مقالات گلشیری، به اومانیسم و فرمالیسم گره ­خورده­است. در روزگاری که جریان چپ و نویسندگان طرفدار حزب توده، هنر متعهد را تنها در رئالیسم سوسیالیستی می­جستند، گلشیری کوشید تا مفهوم تعهد را از تنگناهای حزبی نجات دهد و طلیعه­دار مفاهیمی چون انسان­گرایی و فردیت باشد. هرچند در بسیاری از نوشته­های گلشیری توجه به تکنیک و فرم، وجه غالب است، اما این تکنیک­گرایی، به تکنیک­زدگی نینجامیده است؛ چرا که برخورد دیالکتیکی اومانیسم و فرمالیسم در اندیشه­های گلشیری او را به سنتزی راهبر شده که هم تعهد را تاب می­آورد و هم تکنیک را. باری، در این پژوهش کوشش شده تا با توجه به مقالات هوشنگ گلشیری، بنیان­های فکری او در پیوند با ماهیت و فلسفه­ی ادبیات، مورد نقد و داوری قرار گیرد. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

.

نویسندگان [English]

  • . . 1
  • . . 2
  • . . 3
1
2
3
چکیده [English]

.

احمدی، بابک(1388) الف، حقیقت و زیبایی، چاپ شانزدهم، نشر مرکز
 احمدی، بابک(1388) ب، معمای مدرنیته، چاپ پنجم، مرکز
استراوس، لئو(1390) «علوم اجتماعی و اومانیسم»، ترجمه مطهره وطنی، کتاب ماه علوم اجتماعی، شماره 45و44، صص 40_35
انصاری، منصور(1384) دموکراسی گفتگویی، تهران، مرکز
آدورنو، تئودور(1385) «خودبنیادی هنر» ترجمه شهریار وقفی پور، زیباشناخت، شماره 15، صص 40-25
بورخس، خورخه لوئیس(1381) کتاب شنی، ترجمه فریده مهدوی دامغانی،تهران، نشر تیر
تودورف، تزوتان(1377) منطق گفتگویی میخائیل باختین، ترجمه داریوش کریمی، تهران، مرکز
جانسن، رابرت(1387) «انواع اومانیسم»، ترجمه هدایت علوی تبار، فرهنگ، شماره 65، صص 182_151
جعفری جزی، مسعود(1378) سیررمانتیسم در اروپا، تهران ، مرکز
چایلدز، پیتر(1392) مدرنیسم، ترجمه رضا رضایی، چاپ چهارم، تهران، نشر ماهی
حسینی زاده، سمیه سادات(1390) «آرا و روشهای هوشنگ گلشیری در نقد ادبیات داستانی»،مجموعه مقالاتنخستین همایش ملی نظریه و نقد ادبی در ایران، به کوشش محمود فتوحی، تهران، خانه کتاب، صص 98-79
دورانت، ویلیام جیمز(1390) تاریخ فلسفه، ترجمه عباس زریاب خوئی، چاپ بیست وسوم، علمی وفرهنگی
دیویس، تونی(1378) اومانیسم، ترجمه عباس مخبر، تهران، مرکز
زرشناس، شهریار( 1382) «فرمالیسم مقلد تکنیک زده در بررسی آثار هوشنگ گلشیری»، مجله ادبیات داستانی، شماره 73، صص 62-48
زرشناس، شهریار(1370) درآمدی بر اومانیسم در رمان نویسی، تهران، برگ
زیما، پیتر.وی(1394) فلسفه­ی نظریه­ی ادبی مدرن، ترجمه رحمان ویسی حصار و عبدالله امینی،تهران، رخدادنو
 سارتر، ژان پل (1389) تهوع، ترجمه جلاالدین اعلم، چاپ یازدهم، نیلوفر
سارتر، ژان پل(1345) اگزیستانسیالیسم و اصالت بشر، ترجمه مصطفی رحیمی، چاپ دوم ، تهران، مروارید
سید­حسینی، رضا(1384)مکتب های ادبی، ج1، چاپ سیزدهم ،تهران،  نگاه
شرت، ایون(1395) فلسفه علوم اجتماعی قاره­ای، ترجمه هادی جلیلی، چاپ پنجم، تهران، نی
فروم، اریش(1373) انسان از دید مارکس، ترجمه محمد راه رخشان، هامبورگ، سمبله.
کاپلستون، فردریک(1360) کانت، ترجمه منوچهر بزرگ مهر، تهران، نشر دانشگاه صنعتی شریف
کانت، ایمانوئل(1393) نقد قوه­ی حکم، ترجمه عبدالکریم رشیدیان، چاپ هشتم، تهران، نی
گلشیری، هوشنگ(1346) «سی سال رمان نویسی» جٌنگ اصفهان، دفتر پنجم، صص 229_187
 گلشیری، هوشنگ(1376) جدال نقش با نقاش در آثار سیمین دانشور،تهران، نیلوفر
گلشیری، هوشنگ(1382) نیمه تاریک ماه، چاپ دوم، تهران، نیلوفر
گلشیری، هوشنگ(1388) باغ در باغ ، ج1،چاپ سوم، تهران، نیلوفر
گلشیری، هوشنگ(1388) باغ در باغ، ج2، چاپ سوم، تهران، نیلوفر
گنون، رنه(1388) بحران دنیای متجدد، ترجمه ضیاالدین دهشیری، چاپ سوم،تهران، امیرکبیر
لوکاچ، گئورگ(1388) رمان تاریخی، ترجمه امیر مهرگان، ثالث
مجتهدی، کریم(1390) افکار کانت، چاپ سوم، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
مک­کواری، جان(1393) مارتین هایدگر، ترجمه محمد سعید حنایی کاشانی، چاپ دوم، تهران، هرمس
هارلند، ریچارد(1388) ابرساخت گرایی، ترجمه فرزان سجودی، چاپ دوم، سورۀ مهر
 Bradley,Arthur and   Andrew Tate(2010) The new atheist novel, continuum