شاعران چگونه در فضای شعر می‌اندیشند؟

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

دانشیار زبان و ادبیات فارسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

شعر به اشاره در باب چیزی می‌پردازد که نمی‌توان آن را بیان کرد و اصولاً قابل بیان به نثر و زبان نثر و یا نثر منظوم نیست. در حقیقت، شعر قابل معنی‌کردن نیست، بلکه قابل تعبیر است.
برخی شاعران برای اندیشه و مسئله‌ یا مناسبتی که در ذهن دارند اقدام به سرودن شعر می‌کنند. این‌گونه شاعران را «شاعران مناسبت‌ها» لقب می‌دهیم. به گمان ما در این صورت آن‌چه ساخته می‌شود در حوزة ‌‌تمثیل قرار می‌گیرد و ارتباطی به شعر ندارد، زیرا شعر در مقولة رمز قرار می‌گیرد. از این‌جاست که هرمنوتیک (تأویل متن)، که دربارة آثار دینی به‌کار گرفته می‌شود، در باب شعر هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. بنابراین هر خوانش (قرائت) از هر شعری خود رمزی تازه است که به سامان شعر افزوده می‌شود. حوادث بیرونی در برخورد با تجربیات شاعر در ذهن او انعکاس می‌یابد و شاعر را برابر با ساختار تجربیات او و جهت‌گیری وی نسبت به آن‌ها تحت تأثیر قرار می‌دهد. این تأثیر‌پذیری به صورت ناخودآگاه انجام می‌شود و در بیان دوبارة آن از سوی شاعر، به زبان، ترجمه می‌شود. بیان تأثر شاعر از سائقه‌های بیرونی عمدی نیست و ناخودآگاه بر مبنای جهان‌بینی او صورت می‌گیرد. هرگاه شعر در ذهن او و در ناخودآگاه او برساخته و کامل شد، به دنیای کلمات زاده می‌شود.
در این پژوهش نحوة اندیشیدن شاعر، و نه ناظم، در فضای شعر ردیابی می‌شود و نیز این نکته مطرح می‌شود که نظم محصولی فردی و شعر محصولی اجتماعی است؛ بدین‌معنا که در شعر فردیتِ هنرمند در هویتِ جمعی حل می‌شود، به بیان دیگر نظم تک‌اندیشی و شعر جمع‌اندیشی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

How Do Poets Contemplate in Poetic Space?

نویسنده [English]

  • Abdolhosein Farzad
Associate Professor, Persian language and literature, Institute of Humanities and Cultural Studies
چکیده [English]

The poetry refers to something which can’t be stated and can’t basically be described in the form of prose and prose poetry. In fact, it is not translatable, but it is interpretable. Some poets try to write poems to describe ideas, issues or events that they have in their mind. We call this kind of poets, poets of events. So we thought that what has been written in such manner can be placed in scope of allegory, not poetry, because poetry is a kind of symbol. In this context, hermeneutics (interpretation of text) that can be imposed on religious works also are used in poetry. So any kind of reading of poems is a new symbol which is added to poetry system. External events in dealing with poet’s experiences are reflected in his mind and influence his experiences and tendencies. It is an unconscious process, so the events are translated to language by poet re-expression. Expression of outer motives by poet is not intentional. Such expression is performed unconsciously based on his worldview. Whenever a poem is constructed and completed in his mind and his unconscious, it is born in the form of words. In this paper we try detect how poet (and not the moderator) contemplates in poetic space. We believe that the order is an individual product and poetry is social one. It means that in poetry, artist’s individuality is dissolved in collective identity. In other words, the order means thinking singly and poetry means thinking collectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • poetry
  • Order
  • poetry reading
  • ambiguity
  • Symbol
  • parable