نیما یوشیج: توازی شعر و داستان و نمایش در تئوری و سرایش

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی

2 استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه هرمزگان

چکیده

هر اثر نمایشی هستی و بنیان خویش را بر عناصری بنا می‌نهد که شدت و ضعف هر یک از این عناصر ـ صرف نظر از تأثیر در مانایی و ماندگاری ـ اثر را در آمد و شدی هنری، میان داستان و نمایش شناور می‌سازند. این عناصر شامل شخصیت، زمان و مکان، گفت‌وگو، و... هستند.
نیما یوشیج، در پی گذار از مؤلفه‌های سنت در شعر گذشته، عناصر نمایشی ـ داستانی را برای گسترش و وسعت‌بخشیدن به دامنۀ توصیفی شعر و جولان اندیشۀ شاعر، به ساحت شعر وارد کرد. وی در تداوم همین راه «افسانه» را، که نمودار نگرش نوینی در عرصۀ ادبیات بود، سرود.
این پژوهش در آغاز به بازخوانی و استخراج نظریه‌های نیما یوشیج دربارۀ چیستی و چگونگی حضور عناصر نمایشی ـ داستانی در شعر، در آثار منثور نیما، می‌پردازد. آن‌گاه همة موارد یاد‌شده به صورت عملی در مجموعه‌اشعار نیما جست‌وجو و بررسی و تبیین می‌شود، تا از این رهگذر میزان و چگونگی به کارگیری این عناصر در اشعار او نشان داده شود.
بر اساس آمار به دست آمده از اشعار نیما میزان به کارگیری عناصر نمایشی در این شعرها، به طور تقریبی از این قرار است: طرح 68 درصد، شخصیت 5/46 درصد، گفت‌وگو 50 درصد، زمان 57 درصد، و مکان 57 درصد. بر همین اساس می‌توان گفت همۀ اشعار نیما از تئوری‌های او پیروی نمی‌کنند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Nima Yooshij: Parallel of Poetry, Fiction and Drama in Theory and Singing

نویسندگان [English]

  • Sara Matoori 1
  • Mostafa Sediqi 2
چکیده [English]

Any drama puts its foundations and existence on elements whose strength and weakness – regardless of the effect in being and lasting – make the work float between a fiction and a drama. These elements include personality, time, place, dialogue, etc.
Seeking transition from the elements of tradition in the past poetry, NimaYooshij introduced drama-fiction elements to poetry to expand the descriptive range of poems and allow more space for the poet to express his thoughts. To continue this way, he wrote "Myth", which was a representation of a modern attitude in the field of literature.
This research first deals with the extraction of theories by Nima on the identity and ways by which drama-fiction elements in poetry – in the prose works of Nima – are present. Then, all the points mentioned are explored and investigated practically in Nima's collection of poems to display the level and manner of applying these elements in Nima's poems.
Based on statistics obtained from Nima's poems, the levels of applying drama elements in Nima's poetry are roughly as follows: plot 68%, personality 46.5%, dialogue 50%, time 57%, and place 57%. On this basis, one can argue that all poems by Nima do not observe his theories.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Nima
  • New Poetry
  • plot
  • personification
  • dialogue
  • time and place
اخوان‌‌‌ثالث، مهدی (1376). بدایع و بدعت‌‌‌های نیما یوشیج، تهران: زمستان.
باباچاهی، علی (1377). گزاره‌‌‌های منفرد، بررسی انتقادی شعر امروز ایران، تهران: نارنج.
براهنی، رضا (1380). طلا در مس، تهران: زریاب.
پورنامداریان، تقی (1381). خانه‌‌‌ام ابری است، شعر نیما از سنت تا تجدّد، تهران: سروش.
تسلیمی، علی (1383). گزاره‌‌‌هایی در ادبیات معاصر ایران، تهران: اختران.
ثروت، منصور (1377). نظریة ادبی نیما، تهران: پایا.
جورکش، شاپور (1385). بوطیقای شعر نو، تهران: ققنوس.
حمیدیان، سعید (1383). داستان دگردیسی، روند دگرگونی شعر نیما یوشیج، تهران: نیلوفر.
شاملو، احمد (1388). «دربارۀ‌‌ نیما»، پادشاه فتح، به‌‌‌اهتمام میلاد عظیمی، تهران: سخن.
شمس لنگرودی، محمد (1370). تاریخ تحلیلی شعر نو، ج 1، تهران: مرکز.
صدیقی، مصطفی (1384). جست‌وجوی خوش خاکستری، تهران: روشن‌‌‌مهر
کسرایی، سیاوش (1382). در هوای مرغ آمین، تهران: کتاب نادر.
هولتن، اورلی (1387). مقدمه بر تئاتر، ترجمۀ محبوبه مهاجر، تهران: سروش.
یوشیج، نیما (1375). مجموعۀ کامل اشعار نیما یوشیج، فارسی و طبری، به‌‌‌کوشش سیروس طاهباز، تهران: نگاه.
یوشیج، نیما (1376). نامه‌‌‌های نیما یوشیج، به‌‌‌کوشش شراگیم یوشیج، تهران: نگاه.
یوشیج، نیما (1385). دربارۀ هنر و شعر و شاعری، به‌‌‌کوشش سیروس طاهباز، تهران: نگاه.
یوشیج، نیما (1387). یادداشت‌‌‌های روزانۀ نیما یوشیج، به کوشش شراگیم یوشیج، تهران: مروارید.