مقایسة عنصر زمان در روایت‌پردازی رمان‌های به هادس خوش آمدید و سفر به گرای 270 درجه بر مبنای نظریة ژرار ژنت

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)

2 استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان

3 کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی

چکیده

در میان عناصر روایت، پیرنگ و پیوند آن با زمان نقشی محوری دارد؛ زیرا نه تنها کنش شخصیت‌ها و زاویۀ دید راوی ـ از دیگر اجزای مهم روایت ـ در زنجیرة پی‌رفت‌های آن ظهور و بروز می‌یابند، بلکه کیفیت پیوستگاری آن دو در بازنمایی سبک شخصی و تکنیک‌های داستانی اهمیتی ویژه دارد، اما باید توجه داشت که ماهیت و زمینة موضوعی روایت نقشی اساسی در کیفیت پردازش زمانی حوادث دارد. از این رو، این جستار به شیوة توصیفی ـ تحلیلی مبتنی بر نظریة روایت‌شناسی ژرار ژنت تلاش کرده است به مقایسة عنصر زمان در زنجیرة پیرنگ دو رمان بپردازد: یکی رمان به هادس خوش آمدید نوشتة بلقیس سلیمانی که از منظری زنانه به جنگ و پیامدهای منفی آن می‌نگرد و دیگری رمان سفر به گرای 270 درجه اثر احمد دهقان که روایتی مردانه از متن جنگ تحمیلی به شمار می‌آید. از حاصل کاربست این نظریه در تحلیل چگونگی زمان‌مندی رمان، بر‌می‌آید که رمان به هادس خوش آمدید از منظر کیفیت زمان‌مندی، از زمان‌پریشی بیش‌تری نسبت به رمان سفر به گرای 270 درجه برخوردار است که گویا گزینش شگردهای تلفیقی مدرنیستی و پسامدرنی بلقیس سلیمانی در روایتگری و استفاده از ظرفیت‌های روایات اسطوره‌ای، در کیفیت و گسترة زمان‌پریشی رمان بی‌تأثیر نبوده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Comparison of Time Element between the Two Novels Welcome to Hades and A Journey to Oriented 270

نویسندگان [English]

  • Sayed Ali Ghasemzadeh 1
  • Hamid Jafari 2
  • Abdullah Sheikh Hosseyni 3
1
2
3
چکیده [English]

Plot together with its relation to time, among other elements, plays a basic role in how a novel is narrated; since the way actions between characters and narrator’s point of view- as other important elements of narrative- arepresented in the chain of plot’s sequence of time, show the personal style and fictional techniques. However, it should be considered that the narrative’s essence and its thematic background have a fundamental role in the chronological quality of a novel. Therefore this paper tries to use a descriptive-analytic approach, on the basis of Gerard Genette’s theory of narratology, to contrast the element of time in sequence of plot in two novels: the novel of Welcome to Hades, written by Belgheys Soleymani, presenting a female perspective of the war and its outcomes, and the novel A journey to Oriented 270, written by Ahmad Dehghan, presenting a male outlook of the imposed war. On the basis of this theory in analyzing the chronology in novel, it can be said that Welcome to Hades, from the perspective of chronological quality has more chronological disorders in comparison with A Journey to Oriented 270. The fact that shows that Belgheys Soleimani’s modernist and postmodernist correlating style and use of mythical narration capabilities have affected her novel’s chronological disorder.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Female and Male narrative
  • element of Time
  • Welcome to Hades
  • A journey to Oriented 270
  • Gerard Genette
اخوت، احمد (1371). دستور زبان داستان، اصفهان: فردا.
پارسی‌نژاد، کامران (1376). «نقدی بر رمان سفر به گرای 270 درجه»، مجلة ادبیات داستانی، ش 43.
تودوروف، تزوتان (1382‌). بوطیقای ساختارگرا، ترجمة محمد نبوی، تهران: آگه.
تولان، مایکل (1383). درآمدی نقادانه ـ زبان‌شناختی بر روایت، ترجمة ابوافضل حّری، تهران: بنیاد سینمایی فارابی.
دهقان، احمد (1388). سفر به گرای 270 درجه، تهران: سورة مهر.
رجبی، زهرا و دیگران (1388). «بررسی رابطة زمان و تعلیق در روایت ‘پادشاه و کنیزک’ در مثنوی»، مجلة پژوهش زبان و ادبیات فارسی، ش 12.
ریمون کنان، شلومیت (1387). روایت داستانی: بوطیقای معاصر، ترجمة ابوالفضل حری، تهران: نیلوفر.
سلیمانی‌، بلقیس (1388‌). به هادس خوش آمدید، تهران‌: چشمه‌.
طاهری، قدرت‌الله و لیلا‌سادات پیغمبرزاده (1388). «نقد روایت‌شناسانة مجموعة ساعت پنج برای مردن دیر است بر اساس نظریة ژرار ژنت»، مجلة ادب پژوهی، ش 7 و 8.
کورت، واسلی ا. (1391). زمان و مکان در داستان مدرن، ترجمة فرناز گنجی و محمدباقر اسماعیل‌پور، تهران: آوند دانش.
لوته، یاکوب (1386). مقدمه‌ای بر روایت در ادبیات و سینما، ترجمة امید نیک‌فرجام، تهران: مینوی خرد.
 
Genette, Gerard (1983). Narrative Discourse An Essay in Method, Translated by jane E. Lewin, cornell university press, Ithaca, New York.