تحلیل تناسب شگردهای روایتگری با درونمایه در رمان چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کردستان

2 فارغ التحصیل مقطع دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کردستان

چکیده

چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم، نخستین رمان زویا پیرزاد است که در فضای داستانی اقلیت دینی ارمنی می‌گذرد. در این مقاله، روش، طرح و شیوه‌‌های روایتگری نویسنده بررسی شده و در آن سعی شده است پیوند درونمایه با نحوة روایتگری و شگردهای مختلف نویسنده بررسی و تبیین شود. ژرف‌ساخت رمان به نوعی حاوی این نکته است که زمان می‌گذرد و ما تماشاگر گذر وقت هستیم. عنوان، شیوة فصل‌بندی کتاب و انتخاب راوی با این ژرف‌ساخت تناسب دارد. نویسنده برای بیان وضعیت زنان، از راوی اول‌شخصِ زن استفاده کرده است تا بتواند میان روند شکل‌گیری شخصیّت راوی با درونمایۀ داستان ارتباطی ایجاد کند. راوی، محور اصلی داستان است و چراغ‌ها را خاموش می‌کند اما با باقی شخصیت‌ها تفاوتی ندارد؛ فقط بار بیشتری بر دوش دارد و از ناچاری انتخاب شده است. کنش‌های راوی، همه در حوزة خانه و خانه‌داری است؛ توصیف‌های وی نیز بیشتر حالت‌محور هستند. مجموع این شیوه‌ها و شگردها برای تبیین وضعیت زنان در جامعه، رمان را اثری صادقانه و خواندنی ساخته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

.

نویسندگان [English]

  • . . 1
  • . . 2
1 .
2 .
اکبری‌زاده، فاطمه و همکاران (1393). «بررسی اشکال گفتگومندی زبان در دو رمان زنانۀ پیرزاد و مستغانمی». ویژه‌نامة ادبیات تطبیقی (نامة فرهنگستان). دورة5. ش10. صص9-35.
پرینس، جرالد (1391). روایت‌شناسی(شکل و کارکرد روایت). ترجمة محمد شهبا. چاپ اول. تهران: مینوی خرد.
پهلوان‌نژاد، محمدرضا و فائزه وزیرنژاد (1388). « بررسی سبکی رمان چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم با رویکرد فرانقش میان‌فردی نظریۀ نقش‌گرایی». ادب‌پژوهی. دورة3. ش 7 و 8. صص51-77.
پیرزاد، زویا (1393). چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم. چاپ پنجاه و یکم. تهران: مرکز.
تودوروف، تزوتان (1382). بوطیقای ساختارگرا. ترجمۀ محمد نبوی. چاپ دوم. تهران: آگه.
حسن‌زاده دستجردی، افسانه (1394). «تحلیل رمان چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم براساس کهن‌الگوی سفر قهرمان». ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی. دورة11. ش 39. صص49-79.
دشتی‌آهنگر، مصطفی (1391). «گفتمان‌های مشترک در چهار رمان فارسی». جستارهای زبانی (پژوهش‌های زبان و ادبیات تطبیقی). دورة3. ش12. صص85-101.
رحیمی، روحی (1381). «تمرین مهارت‌های زنگ‌زده. همچون زیستن». پروین. دورة2.ش10. ص13.
ریتزر، جورج (1381). نظریة جامعه‌شناسی در دوران معاصر. ترجمۀ محسن ثلاثی. چاپ ششم. تهران: علمی.
سجودی، فرزان و لیلا صادقی (1389). «کارکرد گفتمانی سکوت در ساحت‌مندی روایت داستان کوتاه». پژوهش‌های زبان و ادبیات تطبیقی. دورة1. ش2. صص69-88.
سلیمی‌کوچی، ابراهیم و سمانه شفیعی (1392). «خوانش تطبیقی دو رمان چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم و دفترچۀ ممنوعه براساس نظریۀ مؤنث‌نگری در نوشتار زنانه». پژوهش‌های ادبیات تطبیقی. دورة2. ش2. صص57-78.
عظیمی، زهرا و اسماعیل صادقی (1394). «بررسی مسائل مشترک زنان در دو داستان چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم از زویا پیرزاد و پرندۀ من از فریبا وفی». مطالعات داستانی. دورة2. ش4. صص94-117.
فورستر، ادوراد مورگان (1391). جنبه‌ها‌ی رمان. ترجمۀ ابراهیم یونسی. چاپ ششم. تهران: نگاه.
کالر، جاناتان (1388). بوطیقای ساختگرا. ترجمة کوروش صفوی. چاپ اول. تهران: مینوی خرد.
کوندر، میلان (1383). هنر رمان. ترجمة پرویز همایون‌پور. چاپ ششم. تهران: قطره.
گودرزی نژاد، آسیه (1388). «شخصیّت‌پردازی در رمان چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم». فصلنامۀ ادبیات فارسی. دورة5. ش14. صص155-172.
لاج، دیوید (1393). هنر داستان نویسی. ترجمۀ رضا رضایی. چاپ سوم. تهران: نی.
میرصادقی، جمال (1376). عناصر داستان. چاپ سوم. تهران: سخن.
نجار همایونفر، فرشید (1393). «مقایسۀ تطبیقی فمینیسم در رمان چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم. اثر زویا پیرزاد و گل‌‌های داوودی. اثر جان اشتاین بک». ادبیات تطبیقی. دورة6. ش11. صص381-399.
نجفی‌عرب، ملاحت (1394). «نقد و تحلیل رمان چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم از منظر زبان و جنسیّت». علوم ادبی. دورة4. ش6. صص181-213.
نیکوبخت، ناصر و همکاران (1391). «روند تکوین سبک زنانه در آثار زویا پیرزاد». نقد ادبی. دورة5. ش18. صص119-152.