پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگیادبیات پارسی معاصر2383-05496220160920.تحلیل تقابلهای دوگانه در مجموعه «جایی دیگر» گلی ترقی1262463FAمحمدحسن حسن زادۀ نیریاستادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی، دانشگاه علّامۀ طباطبائی(ره)زهرا علینوریدکترای زبان و ادبیات فارسی. دانشگاه علّامۀ طباطبائی.Journal Article20160614.تحلیل زبان داستان، بررسی معانی ثانوی آن اعم از معنای ثانوی اصلی و معانی ثانوی جانبی داستان و کشف ارتباط پیچیدۀ آن ها با یکدیگر است. از منظر این پژوهش، معنای ثانوی اصلی در داستان، همان درونمایۀ آن است که معانی برآمده از عناصر و شگردهای داستان بدان دلالت دارند و در ارتباط با هم، شبکۀ پیچیده­ای از معانی ثانوی داستان را تشکیل می­دهند. این جستار، در خوانش مجموعه داستان­ «جایی دیگر»، اثر گلی ترقی، شگردهایی را بررسی کرده که به معانی ثانوی یا درونمایۀ مشترک این داستان­ها دلالت داشته باشند. این شگردها ذیل عناصر داستانی مانند شخصیت، مکان، زمان، عناصر طبیعی، آب و هوا و عناصر واژگانی متن قرار می­گیرند و در ارتباط با هم، درونمایۀ مشترک این مجموعه را القا می­کنند. این درونمایۀ مشترک، در یک چارچوب تقابلی، «از خود بیگانگی و آشنایی» است که بر محوریت سفر قرار دارد؛ این تقابل یکی از مفاهیم مهم در عصر مدرن است که در این مجموعه، از طریق به­کارگیری ساختار تقابلی برای هریک از عناصر داستان، القا می­شود. این جستار با بررسی ساختارهای تقابلی هریک از این عناصر، به شبکۀ معنایی متقابلی دست می­یابد که درونمایۀ یا معنای ثانوی مشترک مجموعه داستان­ها است. https://contemporarylit.ihcs.ac.ir/article_2463_95484ef031bd11b458cf7486b17f2b72.pdfپژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگیادبیات پارسی معاصر2383-05496220160920.آرمانشهر شاعران چپگرای مشهد(1320 تا 1325)27522480FAکبری نودهیدانشجوی دکتری تاریخ ایران دوره اسلامی دانشگاه اصفهانعلی اکبر کجبافاستاد گروه تاریخ دانشگاه اصفهان،مرتضی نورائیاستاد گروه تاریخ دانشگاه اصفهانهادی وکیلیدانشیار گروه تاریخ دانشگاه فردوسی مشهدJournal Article20160601.شکل­گیری احزاب سیاسی یکی از نتایج ورود نیروهای متفقین و سقوط رضاشاه بود. حزب توده فعال­ترین حزب سال­های دوره اشغال به شمار می­رفت که پیوستگی­های بسیاری به اردوگاه چپ داشت. این علقه­ها در میان اعضای اصلی کمیته ایالتی حزب توده در خراسان که بسیاری از آنان در شمار مردان فرهنگ و ادب بودند نیز وجود داشت. علاوه بر رسوب تفکرات حزبی که نقش محوری داشت، حضور موثر ارتش سرخ در مشهد و نیز عضویت بسیاری از آنان در انجمن روابط فرهنگی ایران و شوروی سبب شد نگاه به تحولات شوروی و ستایش آن به اشعار این شاعران راه یابد. انقلاب شوروی و تغییرات پس از آن، رهبران شوروی و ارتش سرخ مضامین عمده این اشعار بودند که در قالب­های مختلف شعری بیان شده­اند. در این پژوهش تلاش خواهد شد به بررسی چرایی و چگونگی این نگاه در اشعار شاعران چپ­گرا بر اساس روش تاریخی تحلیلی پرداخته شود.https://contemporarylit.ihcs.ac.ir/article_2480_a3dbcef4a01b7c38b4ed86020f9f3c09.pdfپژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگیادبیات پارسی معاصر2383-05496220160920.جستاری در بنیانهای فکریِ نظریهی ادبی هوشنگ گلشیری53732464FAفرامرز خجستهاستادیارگروه زبان وادبیات فارسی دانشگاه هرمزگانیاسر فراشاهی نژاددانشجوی دکتری زبان وادبیات فارسی دانشگاه هرمزگانمصطفی صدیقیدانشیارگروه زبان وادبیات فارسی دانشگاه هرمزگانJournal Article20160609.هوشنگ گلشیری یکی از نویسندگانی است که پابه­پای نوشتن داستان­های مدرن و تکنیک محور، با نوشتن مقالاتی چند پیرامون رمان و شعر، کوشید تا مبانی نظری کارش را نیز به خوبی شرح کند. جان­مایه­ی فکری و نظری مقالات گلشیری، به اومانیسم و فرمالیسم گره ­خورده­است. در روزگاری که جریان چپ و نویسندگان طرفدار حزب توده، هنر متعهد را تنها در رئالیسم سوسیالیستی می­جستند، گلشیری کوشید تا مفهوم تعهد را از تنگناهای حزبی نجات دهد و طلیعه­دار مفاهیمی چون انسان­گرایی و فردیت باشد. هرچند در بسیاری از نوشته­های گلشیری توجه به تکنیک و فرم، وجه غالب است، اما این تکنیک­گرایی، به تکنیک­زدگی نینجامیده است؛ چرا که برخورد دیالکتیکی اومانیسم و فرمالیسم در اندیشه­های گلشیری او را به سنتزی راهبر شده که هم تعهد را تاب می­آورد و هم تکنیک را. باری، در این پژوهش کوشش شده تا با توجه به مقالات هوشنگ گلشیری، بنیان­های فکری او در پیوند با ماهیت و فلسفه­ی ادبیات، مورد نقد و داوری قرار گیرد. https://contemporarylit.ihcs.ac.ir/article_2464_54ded56399001bfc16682c443e6d2f4a.pdfپژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگیادبیات پارسی معاصر2383-05496220160920.تشبیه تاریک: گونهای از تصویر در شعر منثور معاصر751002465FAسید امیرحسین مرتضاییدانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهدسید جواد مرتضاییدانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهدJournal Article20160403.نویسندگان این مقاله مدعی ظهور گونه­ی جدیدی از تشبیه به نام «تشبیه تاریک» در شعر منثور معاصر فارسی هستند که متأثر از ترجمه به وجود آمدهاست. در تشبیه تاریک تصور وجه شباهت برای دو سوی تشبیه یا یکی از طرفین، با توجه به اجزای کلام، قابل توجیه و درک نیست، از این رو فهم روشنی از تشبیه حاصل نمی­شود. ابتدا، موضوع تأثیرپذیری و جریان ترجمه­ی شعر به اختصار توضیح داده ­شدهاست. در بخش بحث و بررسی، پس از ارائه­ی تعاریفی از تشبیه، «تشبیه تاریک» معرفی و نمونه­های شعری مرتبط نیز بررسی شده­است. سپس نسبت تشبیه تاریک با ابهام و مسأله­ی معنا، بلاغت و زیبایی­شناسی بحث شدهاست. وجه مشترک تمام این بخش­ها، عدم توجه به معنا و اولویت ندادن به آن است که در تشبیه تاریک نمود دارد. این سه بخش، به منظور روشن شدن ابعاد تشبیه تاریک و نیز تقویت فرض تأثیرپذیری است. به زعم نویسندگان مقاله، دریافت­ و فهم نادرست شاعران از این بخش­ها، فرایند تأثیرپذیری را تقویت و تسهیل کرده­است. شخصی­نویسی، ترجمه­ی نامناسب و توجه نکردن مترجم به ارجاعات برون­متنی در ترجمه از جمله عوامل زمینه­ساز شکل­گیری تشبیه تاریک بیان شده­است.https://contemporarylit.ihcs.ac.ir/article_2465_f24e93b0e839aed4fb05e72a97b53931.pdfپژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگیادبیات پارسی معاصر2383-05496220160910.بررسی اندیشۀ کمالگرایی Bildungsroman) ) در دو رمان نوجوان: «ماهیطلا» از لوکلزیو و «حتی یک دقیقه کافیست» از صالحی1011233145<p>.</p>....FAعلی اکبر پورمحمودآبادیدانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نورآسیه ذبیح نیا عمراندانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور0000-0002-1886-382xمصطفی گرجیاستاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نورحسین یزدانیدانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نورJournal Article20160521کمال­گرایی(Bildung) اصطلاحی آلمانی و به معنی «رمان رشد و شکل­گیری» (Formation) نوجوان است. در این گونه رمان­ها، نوجوان دوران کودکی را با تجربیاتی گوناگون پشت سرمی­گذارد و معمولاً با بحرانی روحی مواجه می­شود، سپس به بلوغ و رشد ذهنی می­رسد و از هویت و اصالت شخصیت و نیز نقشش در جهان آگاهی می­یابد. در رمان کمال­گرایانۀ «حتی یک دقیقه کافیست» از صالحی با سیرتحول شخصیتی دختر نوجوان به نام «رها» مواجهیم که در انتهای رمان به مرحله تکوین که همانا هویت گمشدۀ خویش است، دست می­یابد. در رمان نوجوانِ پُرفروش خارجی «ماهی طلا» اثر ژان لوکلزیو(متولد1940م.)، دختر نوجوان مراکشی به نام «لیلا» که در کودکی ز قبیلۀ خود دزدیده می­شود. همۀ عمردرجستجوی هویت گمشدۀ خویش است. این پژوهش به شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی با تلفیق الگو و تفکرکمال­گرایی شخصیت رها ولیلا تلاش دارد به این مهم دست یابد. از نتایج تحقیق برمی­آید که بسامد شخصیت­ «جستجوگر» و ماجراجو و کنجکاو در میان قهرمان دو داستان بیش از دیگر مصادیق درتکامل وتکوین شخصیت دو نوجوان مشهوداست.https://contemporarylit.ihcs.ac.ir/article_3145_ab941cb794a156afa3c5fe55ee600bda.pdfپژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگیادبیات پارسی معاصر2383-05496220160822.روایتشکنی در شعر پسامدرن فارسی1251503362<p>.</p>...............FAنصرالله امامیاستاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهوازقدرت قاسمی پوردانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز0000-0001-6989-141Xمنوچهر جوکاراستادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهوازعلی یاریدانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهوازJournal Article20160604بهرهمندی شعر گذشته و معاصر فارسی از روایتمندی انکارناپذیر است. از چشمانداز روایتپذیری، میتوان میان سه دورۀ شعر کهن، شعر نو و شعبههای آن و سرانجام جریانهای تازۀ شعری که در دهۀ هفتاد خورشیدی رایج شدند، تفکیک قایل شد. شتاب در برگرداندن و تألیف آثار مربوط به فلسفۀ پستمدرن دردهۀ یادشده و آشنایی شاعران با چهارچوبهای نظری آن، در دستگاه زیباییشناسی سرایندگان و خوانندگان دگرگونیهای آشکاری پدید آورد و به برآمدن جریانهایی در شعر فارسی انجامید که نزد گروهی از شاعران و منتقدان به پسامدرن معروف شد. از جملۀ این دگرگونیها، نوع پرداختن این شاعران به عنصر روایت در شعر بود؛ توجه به مباحثی همچون مرگ مؤلف، زمانپریشی، نسبیگرایی، عدم قطعیت معنا، چندصدایی، روانگسیختگی و...، همچنین اعتنا به امکانات هنری رمان نو و تئاتر پیشتاز، روایتمندی شعر را با گسستهای بسیار درآمیخت. شاعران پسامدرن برای تعویق و تعلیق معنا، مرکزیتگریزی و سلب اقتدار مؤلف و چندکانونی کردن شعر و مشارکت خواننده در تکمیل معنا، تمهیداتی را به کار بستند که ما در این مقاله عنوان «روایتشکنی» را برای این ترفندها برگزیدهایم و مهمترین گونههای آن را با ذکر نمونهیی نمونههایی از در شعر شاعران پسامدرن در پنج دسته: «روایتهای چندگانه»، «فاصلهگذاری»، «مرزشکنی روایی»، «فراشعر» و «روایت ناتمام» طبقهبندی و تحلیل کردهایم. https://contemporarylit.ihcs.ac.ir/article_3362_65d39f8c8d36a607a54328d37579878e.pdf