TY - JOUR ID - 6144 TI - نظم یا سلطه: نگاهی به بازنمایی پلیس در ادبیات داستانی JO - ادبیات پارسی معاصر JA - COPL LA - fa SN - 2383-0549 AU - آرخی, محمود AU - خجسته, فرامرز AU - جمالی, عاطفه AD - دانشجوی دوره دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه هرمزگان AD - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه هرمزگان AD - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه هرمزگان. Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 10 IS - 2 SP - 1 EP - 25 KW - کلیدواژه‌ها: ادبیات داستانی معاصر KW - نهاد پلیس KW - تهران مخوف KW - گیله مرد KW - رازهای سرزمین من DO - 10.30465/copl.2021.6144 N2 - نهاد پلیس یکی از موضوعاتی است که به ادبیات داستانی معاصر فارسی راه یافته و در آثار داستان­نویسان ایرانی بازنمایی شده است. با دقت در این آثار داستانی می­توان دریافت که نهاد پلیس در آثار نویسندگان منتسب به جریان­های فکری/ ادبی مختلف، بازنمایی­های متفاوتی داشته و تصویر پلیس در آثار این جریان­های فکری، تصویری متفاوت است. برای بررسی این موضوع، در این مقاله، سه اثر داستانی که نماد سه جریان فکری متفاوت در تاریخ معاصر ایران هستند انتخاب، و مورد بررسی و تحلیل تطبیقی قرار گرفته­اند. این آثار عبارتند از رمان «تهران مخوف» از مرتضی مشفق­کاظمی، داستان «گیله مرد» از بزرگ علوی و رمان «رازهای سرزمین من» از رضا براهنی. هر کدام از نویسندگان این آثار، به یک جریان فکری در دوره­های مختلف تاریخ معاصر تعلّق دارند و به­گونه­ای متفاوت از دو نویسنده دیگر به اجتماع و پدیده­های اجتماعی می­نگرند. به نظر می­رسد که «عنصر زمان» و تفاوت در نوع «جهان­بینی» این سه نویسنده که خود، متأثر از گفتمان تاریخی عصر آنان است باعث تفاوت سیمای پلیس در آثار آن­ها شده و بازنمایی­های متفاوت پلیس را در آثار این سه نویسنده رقم زده است. یافته­های پژوهش نشان می­دهد که ادبیات داستانی فارسی در پیوندی با نظم­های اجتماعی و گفتمانی دوره­ها، نهاد پلیس را گاه در تقابل با انقلاب مردمی و مدافع اصلاحات سطحی و «نظام»، و گاه آن را در هیأت ساز و برگ­های سلطه و چیرگی طبقاتی و تأمین­کنندۀ منافع مالکان و سرمایه­داران و گاه این نهاد را در پیوند و نسبتش با امپریالیسم و «غرب»، همچون «دیگری» به تصویر کشیده است. UR - https://contemporarylit.ihcs.ac.ir/article_6144.html L1 - https://contemporarylit.ihcs.ac.ir/article_6144_8d9db2af2b263d6d7249cdd9b3125f8f.pdf ER -