ORIGINAL_ARTICLE
سخن سردبیر
بهار امسال مجلۀ ادبیات پارسی معاصر هفتمین دورۀ خود را آغاز کرد. در این مدت با یاری اصحاب قلم و فکر و مساعدت داوران و صاحبنظران تلاش کردیم در فرایند داوری و گزینش مقالات گامهای مؤثری برداریم. یکی از مهمترین معیارها در انتخاب مقالات مسئلهمحوربودن آن است؛ مقالاتی که بتوانند پاسخگوی دغدغهای در حوزۀ ادبیات معاصر باشند و یا دریچهای نو به روی مطالعات ادبی باز کنند. همینطور مقالاتی که با رویکردی نقادانه جریانهای فکری و فعالیتهای پژوهشی را در حوزۀ ادبیات پارسی معاصر رصد کنند و بتوانند در این زمینه اثرگذار باشند. مقالات پژوهشی با رویکرد انتقادی به متون درسی رشتۀ زبان و ادبیات فارسی از کاربردیترین و مفیدترین مواردیاند که درخور توجه جامعۀ دانشگاهیاند. گروه زبان و ادبیات فارسی شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی دانشگاهها، در مهرماه سال 1395، همایشی را با عنوان «آسیبشناسی درسنامههای رشتۀ زبان و ادبیات فارسی» با همکاری دانشگاه نیشابور و با دعوت از استادان سراسر کشور در محل این دانشگاه برگزار کرد. این گروه که پیشینهای بیستساله در نقد کتب درسی، کمکدرسی، مراجع، و منابع درسی دارد به این نتیجه رسید که نقد آسیبشناسانه و ارائۀ راهکار برای تقویت سرفصلها و درسنامههای این رشته یکی از راههای مؤثر برای ارتقای کیفیت تألیف کتب درسی و دانشگاهی است. برگزاری این همایش با چنین هدفی و با دعوت از متخصصان و محققان شناختهشده در حوزههای سبکشناسی، ادبیات تطبیقی، نظریۀ ادبی، ادبیات معاصر، و ... انجام گرفت. متخصصان حاضر در این همایش در مقالات خود، ضمن ارزیابی و نقد درسنامهها، غالباً راهکارهایی برای اصلاح و رفع این کاستیها نیز پیشنهاد دادهاند؛ راهکارهایی که میتوانند یاریگر محققانی باشند که در زمینۀ تألیف درسنامههای ادبیات فارسی فعالاند. پس از طی فرایند چاپ مقالات در مجله، بنا شد که این مقالات بهصورت مجموعهای مرتبط دراختیار خوانندگان محترم قرار گیرند. از اینرو، ناگزیر دو مقالۀ آخر نیز، که به حوزة ادبیات کهن مربوط میشوند، در همین شماره قرار گرفتند. امید است این مجموعه مورد توجه و استفادۀ اصحابنظر قرار گیرد. در پایان لازم میدانم از همة همکارانی که در برگزاری این نشست، سفارش، داوری، و اصلاح نهایی مقالات دلسوزانه همکاری داشتند تشکر ویژه داشته باشم. از عنایات و الطاف جناب آقای دکتر قبادی، رئیس محترم پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و رئیس شورای بررسی متون؛ سرکار خانم دکتر عاملی رضایی، مدیر محترم گروه زبان و ادبیات فارسی شورای بررسی متون؛ آقایان دکتر امنخانی، دکتر موحدی، دکتر عمارتی مقدم، و دکتر حسنپور، دبیران تخصصی مجلۀ ادبیات پارسی معاصر؛ سپاسگزارم. همچنین راهنمایی و هدایتهای اعضای محترم هیئت تحریریه را برای اعتلا و رشد مجله راهگشا و ارزشمند میدانم. در پایان از همکاری جناب آقای زعفرانچی، مدیر محترم انتشارات، و سرکار خانم ناهید فتحی، کارشناس کوشای مجله، ، تقدیر و تشکر میکنم. و علیه توکلی
https://contemporarylit.ihcs.ac.ir/article_2631_a6fdcdd378859774f140c65bb14fedad.pdf
2017-06-21
1
2
ندارد
زهرا
پارساپور
parsapoor@hcs.ac.ir
1
دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
LEAD_AUTHOR
ندارد
1
ORIGINAL_ARTICLE
آسیبشناسی درسنامههای ادبیات معاصرِ منظوم
پس از پذیرش شعر نیما و جریان نوگرایی در ادبیات، حضور ادبیات معاصر به عنوان یکی از دروس رشتۀ زبان و ادبیات فارسی نیز ضرورت یافت؛ این ضرورت به نوبۀ خود سبب تالیف درس­نامه­های متعددی چون بررسی ادبیات امروز ایران محمد استعلامی، جویبار لحظه­ها محمد جعفریاحقی، چشم انداز معاصر ایران سید مهدی زرقانی و ... گردید.علی­رغم تعداد قابل توجه این درس­نامه­ها، هنور تا تدوین درس­نامه­ای که بتواند تصویر کاملی از ادبیات معاصر به دانشجویان ارائه دهد، فاصلۀ زیادی وجود دارد؛ به نظر نویسندۀ مقاله حاضر برای رسیدن به چنین درس­نامه­ای باید برخی از کاستی­های درس­نامه­های ادبیات معاصر را مرتفع ساخت. اصلی­ترین ضعف/کاستی­های درس­نامه­های ادبیات معاصر ـ البته آن دسته از ضعف/کاستی­هایی که تقریباً در تمامی این درس­نامه­ها دیده می­شوندـ عبارتند از: تقلیل «معاصر بودن» به مفهومی زمانی، رویکرد نابسندۀ پژوهشی، بی توجهی و عدم مراجعه به اسناد دست اول در تالیف درس­نامه­های ادبیات معاصر، ابهام در جریان­شناسی­ها.
https://contemporarylit.ihcs.ac.ir/article_2611_5a0c58a1713b6962cdc7723d40543669.pdf
2017-06-21
3
27
ادبیات معاصر
آسیب شناسی
درسنامه
جریان شناسی
تقلیل زمانی
عیسی
امن خانی
amankhani27@yahoo.com
1
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گلستان
LEAD_AUTHOR
ـ آجودانی، ماشاءالله(1384)، یا مرگ یا تجدد، تهران، اختران.
1
ـ آخوندزاده، فتحعلی(بی تا)،مکتوبات، بی­جا.
2
ـ آدمیت، فریدون(1349)، اندیشه های میرزافتحعلی آخوندزاده، تهران، خوارزمی.
3
ـ آرین پور، یحیی(1375)، از صبا تا نیما (2جلد)، تهران، زوار.
4
ـ اصیل، حجت الله(1390)، مفاهیم سیاسی و اجتماعی در شعر مشروطیت، تهران، کویر.
5
ـ اوکانر، فردریک(1395)، از مشروطه تا جنگ جهانی اول: خاطرات فردریک اوکانر، ترجمۀ حسن زنگنه، تهران، شیرازه.
6
ـ برلین، آیزایا(1386)، آزادی و خیانت به آزادی، ترجمۀ عزت الله فولادوند، تهران، ماهی.
7
ـ بهار، محمد تقی(1387) ، دیوان اشعار، تهران، نگاه.
8
ـ بهار، محمدتقی(1332 ه.ق)، «سیاست ایران قهرمان می خواهد»، چاپ شده در نوبهار، سال دوم، شمارۀ 41)
9
ـ بهار، محمدتقی(1332 ه.ق)، «مباحث اخلاقیه» چاپ شده در نوبهار، سال دوم، شمارۀ دوم.
10
ـ بهار، محمدتقی(1335 ه.ق)، «استبداد یا روح قانون» چاپ شده در زبان آزاد، شمارۀ یازدهم.
11
ـ بهبهانی، ابوطالب(1389)، منهاج العلی: رساله ای در باب حکومت قانون، به کوشش حوریه سعیدی،
12
تهران، میراث مکتوب.
13
ـ پارسی نژاد، ایرج(1380)، روشنگران ایرانی و نقد ادبی، تهران، سخن.
14
ـ پورنامداریان، تقی و قدرت الله طاهری(1385)، «نگاهی انتقادی به جریان شناسی های شعر معاصر»
15
چاپ شده در فصلنامۀ علمی ـ پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا، سال پانزدهم و شانزدهم، شمارۀ پنجاه
16
و ششم و پنجاه و هفتم.
17
ـ ترابی فارسانی، سهیلا(1384)، تجار، مشروطیت و دولت مدرن، تهران، نشر تاریخ ایران.
18
ـ تقی زاده، سیدحسن(1384)، «دورۀ جدید»، چاپ شده در روزنامۀ کاوه، تهران، اساطیر.
19
ـ تودوروف، تزوتان(1387)، روح روشنگری، ترجمۀ عبدالوهاب احمدی، تهران، آگه.
20
ـ حسین پور چافی، علی(1387)، جریان های شعری معاصر فارسی: از کودتا(1332) تا انقلاب(1357)،
21
تهران، امیرکبیر.
22
ـ حقوقی، محمد(1377)، شعر نو از آغاز تا امروز، تهران، ثالث.
23
ـ دهقانی، محمد(1380)، پیشگامان نقد ادبی در ایران، تهران، سخن.
24
ـ زرقانی، سید مهدی(1383)، چشم انداز شعر معاصر ایران، تهران، ثالث.
25
ـ زرقانی، مهدی(1391)، چشم انداز شعر معاصر ایران: جریان شناسی شعر ایران در قرن بیستم: تحریر
26
دوم، تهران، ثالث.
27
ـ زرین کوب، حمید(1358)، چشم انداز شعر نوی فارسی، تهران، توس.
28
ـ ژوبر، آمده(1347)، مسافرت به ارمنستان و ایران، ترجمه­ محمود مصاحب، تهران، چهر.
29
ـ سوبول، آلبر(1370)، انقلاب فرانسه، ترجمۀ عباس مخبر و نصرالله کسرائیان، تهران، شباهنگ.
30
ـ شاملو، احمد(1385)، درباره­هنر و ادبیات، به کوشش ناصر حریری، تهران، نگاه.
31
ـ شفیعی کدکنی، محمدرضا(1386) ، موسیقی شعر، تهران، آگه.
32
ـ شفیعی کدکنی، محمدرضا(1390)، با چراغ و آینه: در جستجوی ریشه های تحول شعر معاصر ایران، تهران، سخن.
33
ـ شمس لنگرودی(1381)، تاریخ تحلیلی شعر نو (4جلد) تهران، مرکز .
34
ـ طاهری، قدرت الله(1392)، بانگ در بانگ: طبقه بندی، نقد و تحلیل جریان های شعری معاصر ایران از 1357 تا 1380، تهران، علمی.
35
ـ طبری، احسان(1384)، «بحث درباره نظم معاصر» چاپ شده در نخستین کنگره نویسندگان ایران، به
36
اهتمام نورالدین نوری، تهران، اسطوره.
37
ـ عالی عباس آباد، یوسف(1390)، جریان شناسی شعر معاصر، تهران، سخن.
38
ـ فرخزاد، فروغ(1375)، جاودانه زیستن و جاودانه ماندن، به کوشش بهروز جلالی، تهران، مروارید.
39
ـ فرخزاد، فروغ(1378) ، مجموعه اشعار، تهران، گل مریم.
40
ـ فتوحی، محمود(1387)، نظریه تاریخ ادبیات با بررسی انتقادی تاریخ ادبیات نگاری در ایران، تهران،
41
ـ کانت، ایمانوئل (1386)، «در پاسخ به پرسش روشن نگری چیست؟» چاپ شده در روشن نگری چیست؟، گرد آورنده ارهارد بار، ترجمۀ سیروس آرین پور، تهران، آگه.
42
ـ کتابفروش، حاج محمدحسین(1395)، تا چه شود؟: بازتاب واقعۀ مشروطه در مجموعه ای از مکاتبات تجاری حاج محمدحسین کتابفروش، به کوشش سیروس سعدوندیان، تهران، شیرازه.
43
ـ کراچی، روح انگیز(1383)، فروغ فرخ زاد، شیراز، داستان سرا.
44
ـ گلنر، ارنست(1388)، ناسیونالیسم، ترجمۀ سیدمحمد علی تقوی، تهران، مرکز.
45
ـ ملائی توانی، علیرضا(1381)، مشروطه و جمهوری، تهران، گستره.
46
ـ نفیسی، سعید(1340)، شاهکارهای نثر فارسی معاصر، تهران، سمعرفت.
47
ـ نوری علاء، اسماعیل(1348)، صور و اسباب در شعر امروز، تهران، بامداد.
48
ـ یاحقی، محمد جعفر(1387)، جویبار لحظه ها، تهران، جامی.
49
ORIGINAL_ARTICLE
آسیب شناسی کاربرد نظریههای مدرن در تدوین درسنامههای بلاغی
مقاله­ی حاضر، در صدد است نشان دهد که آسیب شناسیِ درسنامه­های بلاغی(اعم از معانی، بیان و بدیع)، با آسیب­ شناسیِ دیگر درسنامه­ها، تفاوت­های عمده­ای دارد. از جمله­ی این تفاوت­ها، یکی سابقه­ی طولانیِ آگاهیِ محققان و صاحبنظران از کاستی­ها و آشفتگی­های بلاغت سنتی است، و دیگری، کوشش­هایی که در جهت رفع این کاستی­ها بر مبنای معیارها و نظریه­های امروزی (اعم از ادبی و زبان شناختی) به عمل آمده است. در مقاله­ی حاضر استدلال خواهد شد که کاربرد این معیارها و نظریه­ها، نه تنها نتوانسته کاستی­های درسنامه­های بلاغی را برطرف سازد که حتی آن­ها را تشدید کرده و خود، آسیب­ها و کاستی­های تازه­ای را نیز به بار آورده است. این کاستی­ها، که عمدتاً از شیوه­ی نادرستِ کاربرد نظریه­های جدید ناشی شده­اند، عبارت­اند از 1- غفلت از کارکرد صناعات بلاغی در طبقه بندیِ صناعات بر مبنای معیارهای مدرن 2- در نظر گرفتن ادبیات به مثابه­ای حوزه­ای مستقل از دیگر حوزه­های زبانی براساس نظریه­های مدرن 3- استفاده از نظریه­های مدرن بر مبنای شباهت­های ظاهری با برخی مباحث قدمایی 4- عدم توجه به مسائل خاص ادبیات و متون ادبی در کاربرد نظریه­های مدرن. پس از بررسیِ این چهار کاستی، در برخی موارد پیشنهادهایی نیز برای تدوین درسنامه­ها­ی بلاغی و شیوه­ی کاربرد نظریه­های مدرن در آن­ها، ارائه شده است.
https://contemporarylit.ihcs.ac.ir/article_2612_46cd3add5e910bff2dd21a925ca86de5.pdf
2017-06-21
29
46
درسنامههای بلاغی
علم معانی
بدیع
کاربردشناسیِ زبان
کنش گفتار
داوود
عمارتی مقدم
demarati@yahoo.com
1
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه نیشابور
LEAD_AUTHOR
1- پورنامداریان، تقی و طهرانی ثابت، ناهید(1388). «تداعی و فنون بدیعی». نشریه­ی فنون ادبی، دوره 1، شماره 1، ص1-13.
1
2- رحمانی، اشرف و طارمی، کورش(1379). «علم معانی و نظریه­ی گرایس». در مجموعه مقالات چهارمین کنفراننس زبان شناسیِ نظری و کاربردی، به کوشش سید علی میرعمادی، ج1، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
2
3- شفیعی کدکنی، محمدرضا(1379). «مبانیِ موسیقاییِ صناعات بدیعی». در موسیقیِ شعر، تهران: آگه. 293-314.
3
4- شمیسا، سیروس(1383). نگاهی تازه به بدیع، تهران: فردوس.
4
5- ....................(1393). معانی(ویراست دوم).تهران: میترا
5
6- صفوی، کورش(1380). از زبان­شناسی به ادبیات(جلد اول: نظم). تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی.
6
7- فتوحی، محمود(1386). «نگاهی انتقادی به مبانی و روش­های بلاغت سنتی». نشریه ادب پژوهی، دوره 1، شماره 3، ص9-37.
7
8- محبتی، مهدی(1386). بدیعِ نو: هنر ساخت و آرایش سخن. تهران: سخن.
8
9- وحیدیان کامیار، تقی(1379). بدیع از دیدگاه زیبایی شناسی. تهران: دوستان.
9
10- وفایی، عباسعلی و آقابابایی، سمیه(1395). علم معانی و دستور زبان فارسی، تهران: علمی.
10
11- Austin, J.L.(1962) How to Do Things with Words. Eds. J.O. Urmson and Marina Sbisà, Oxford: Clarendon Press.
11
12- Macmahon,Barbara(2014). "Relevance Theory, Syntax and Literary Narrative", in Pragmatic Literary Stylistics, Eds. Siobhan Chapman & Billy Clark, Palgrave Macmillan: Houndmills, Basingstoke.
12
13- Petrey, Sandy(1990). Speech Acts and Literary Theory. Routlege: London.
13
14- Quintilian, Marcus Fabius(1920). Institutio Oratoria. Trans. H.E. Butler. Loeb Classical Library. Cambridge: Harvard University press.
14
15- Searle, John R.(1975). "The Logical Status of Fictional Discourse". In New Literary History, Vol.6, No.2. pp. 319-332.
15
16- …………………………(1979). "Metaphor". In Metaphor and Thought, ed. Andrew Ortony. Cambridge University Press.
16
17- Wilson, Dierdre & Sperber Dan(2006). "Relevance Theory", In The Handbook of Pragmatics, eds. Laurence Horn & Gregory Ward, Blackwell Publishing Ltd.
17
ORIGINAL_ARTICLE
نقد درسنامههای سبکشناسی و پیشنهاد دو درس سبکپژوهی و سبکورزی در رشتۀ ادبیات فارسی
عمر دانش سبکشناسی در ادبیات فارسی به حدود شش دهه میرسد. در این مدت تطور چشمگیری در این دانش به ویژه در آموزش آن صورت نگرفته است. این مقاله درسنامههای سبکشناسی نظم و نثر ادبی فارسی را از نظر مبانی فکری و روش مورد سنجش قرار داده است و با طرح شش نقص در درسنامههای سبکشناسی، و برشمردن پیامدهای آن، راه حلهایی هم پیشنهاد میکند. این شش نقص عبارت­اند از بررسیِ تاریخ تطور سبک­ها به جای فن سبک شناسی، نامگذاری ناموجه سبک­ها، حذف بافتارهای فرهنگی، اجتماعی و سیاسی، غفلت از نسبت ژانر با سبک، اولویت بخشی به سبک دوره­ای و حذف سبک فردی، بی­اعتباریِ محتوای درسنامه­ها و پژوهش­های سبکی.در بخش دوم مقاله، دو مهارت سبکپژوهی و سبکورزی برای آموزش در دو درس سبکشناسی پیشنهاد شده است که اولی به «تحلیل سبک ادبی» و دومی به «آموزش خلاق سبک» اختصاص دارد. در درس «تحلیل سبک ادبی» دانشجو از طریق تکنیکهای تحلیل سازههای سبک و کشف نوآوری و فردیت سبکی در سطوح ششگانۀ زبان یک متن، مهارت کشف عناصر سبک ساز متون را فرامی­گیرد. در درس «آموزش خلاق سبک» که به صورت کارگاهی و تمرین نگارش خلاق ارائه می­شود، آموزش سبک از طریق تقلید از الگوهای سبکی مشهور انجام می­گیرد.
https://contemporarylit.ihcs.ac.ir/article_2613_bd6ca52f7a930a7f860d0d28731d1ea5.pdf
2017-06-21
47
66
سبکشناسی
ادبیات فارسی
درسنامۀ آموزشی
سبکپژوهی
سبکورزی
محمود
فتوحی رودمعجنی
fotoohirud@yahoo.com
1
استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
بهار، محمدتقی. (1330 ش). سبکشناسی یا تاریخ تطور نثر فارسی. تهران: پرستو.
1
رهیاب، محمدناصر. (1381). سبک و سبک­شناسی. افغانستان: انتشارات پوهنتون هرات.
2
ش‍ج‍ی‍ع‍ی، پ‍وران. (بی­تا). س‍ب‍ک ش‍ع‍ر پ‍ارس‍ی در ادوار م‍خ‍ت‍ل‍ف ب‍ه س‍ب‍ک خ‍راس‍ان‍ی. ش‍ی‍راز.
3
شمیسا، سیروس. (1364). «درباره­ی سبک­شناسی بهار» در آینده. سال 11 شماره 1-3 . فروردین و اردیبهشت و خرداد 1364. (صص 82 -88).
4
ــــــــــــــــ.. (1374). ک‍ل‍ی‍ات س‍ب‍ک­ش‍ن‍اس‍ی. ت‍ه‍ران: ف‍ردوس.
5
ــــــــــــــــ.. (1374). س‍ب‍کش‍ن‍اس‍ی ش‍ع‍ر. ت‍ه‍ران: ف‍ردوس.
6
ــــــــــــــــ.. (1376). س‍ب‍کش‍ن‍اس‍ی ن‍ث‍ر. ت‍ه‍ران: م‍ی‍ت‍را.
7
ع‍ب‍ادیان، م‍ح‍م‍ود. (1368). درآم‍دی ب‍ر س‍ب‍کش‍ن‍اسی در ادب‍یات. ت‍ه‍ران: ج‍ه‍اد دان‍ش‍گ‍اهی.
8
غ‍لام‍رض‍ای‍ی، م‍ح‍م‍د. (1377). س‍ب‍ک­ش‍ن‍اس‍ی ش‍ع‍ر پ‍ارس‍ی از رودک‍ی ت‍ا ش‍ام‍ل‍و. ت‍ه‍ران: ن‍ش‍ر ج‍ام‍ی.
9
غ‍ی‍اث‍ی، م‍ح‍م‍دت‍ق‍ی. (1368). درآم‍دی ب‍ر س‍ب‍ک­ش‍ن‍اسی
10
ORIGINAL_ARTICLE
آسیبشناسی و نارساییهای درسنامههای نقد ادبی
در این مقاله به بررسی و آسیبشناسیِ چهار منبع از درس­نامه­های نقد ادبی تألیفِ استادان شمیسا، امامی، تسلیمی و شایگان­فر، پرداخته می­شود. این درس­نامه با وجود فواید فراوانی همچون ملموس کردنِ مباحثِ نظریه­های ادبی و نیز نقد عملی بر پایۀ متون ادبیِ فارسی­، نارسایی­ها و ایراداتی هم دارند که امید است این نواقص با نقد و بررسی، رفع شوند. عمدۀ این نارسایی­ها و آسیب­ها عبارتند از: 1) عدم تمایز میان نقد ادبی و نظریۀ ادبی؛ 2) فهم دیگرگون برخی نظریه­های ادبی؛ 3) بی­ارتباطیِ بین مقدماتِ درس­نامه­ها و مباحث مربوط به نظریه­های ادبی؛ 4) گنجاندن بوطیقای ادبیِ پُست­مدرنیسم در لوای نقد و نظریۀ ادبی؛ 5) تبیین و کاربستِ عملیِ غیر ضرورِ برخی نظریه­ها؛ 6) تبیین غیر انتقادی برخی نظریه­ها؛ 7) ارزیابیِ نادرست برخی نظریه­ها؛ 8) بی­توجهی به ادبیات معاصر به عنوان شاهد مثال ِتحلیلی برای نظریه­های ادبی؛ 9) کم­توّجهی به ادبیات داستانی (به ویژه ادبیات داستانیِ معاصر) در مقایسه با شعر.
https://contemporarylit.ihcs.ac.ir/article_2614_8263a367058b2debf8dffb6a54c296a2.pdf
2017-06-21
67
91
درسنامههای نقد ادبی
نظریۀ ادبی
نقد عملی
آسیبشناسیِ نقد ادبی
قدرت
قاسمی پور
gh.ghasemipour@yahoo.com
1
دانشیار گروهه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز
LEAD_AUTHOR
الف: فارسی
1
احمدی، بابک (1378)، ساختار و تأویل متن، چاپ چهارم، مرکز: تهران.
2
امامی، نصر الله (1385)، مبانی و روش­های نقد ادبی، چاپ سوم، جامی: تهران.
3
ایگلتون، تری (1368)، پیش­درآمدی بر نظریۀ ادبی، ترجمۀ عباس مخبر، مرکز: تهران.
4
برسلر، چارلز (1386)، درآمدی بر نظریه­ها و روش­های نقد ادبی، ترجمۀ مصطفی عابدینی­فرد، نیلوفر: تهران.
5
پرینس، جرالد (1391)، روایت­شناسی، ترجمۀ محمد شهبا، مینوی خرد: تهران.
6
تسلیمی، علی (1388)، نقد ادبی: نظریه­های ادبی و کاربرد آن­ها در ادبیات فارسی، کتاب آمه: تهران.
7
زیما، پیتر وی. (1394)، فلسفۀ نظریۀ ادبی مدرن، ترجمۀ رحمان ویسی­حصار و عبدالله امینی، رخ­داد نو: تهران.
8
سلدن، رامان و پیتر ویدوسون (1377)، راهنمای نظریۀ ادبی معاصر، ترجمۀ عباس مخبر، چاپ دوم، طرح نو: تهران.
9
شایگان­فر، حمیدرضا (1391)، نقد ادبی، چاپ پنجم ویراست سوم، حروفیه: تهران.
10
شفیعیِ کدکنی، محمدرضا (1391)، رستاخیزِ کلمات: درس­گفتارهایی دربارۀ نظریۀ ادبی صورتگرایانِ روس، سخن: تهران.
11
شمیسا، سیروس (1388)، نقد ادبی، چاپ سوم از ویرایش دوم، میترا: تهران.
12
شمیسا، سیروس (1391) مکتب­های ادبی، چاپ سوم، قطره: تهران.
13
فتوحی، محمود (1395)، «متون کهن فارسی و نظریۀ ادبیِ مدرن»، مجلۀ نقد ادبی، سال 9، بهار، شماره 33، صص 19-7.
14
قاسمی­پور، قدرت و محمود رضایی دشت ارژنه، (1389)، «تحلیل فرمالیستیِ پیرنگ در داستان­های کوتاه معاصر فارسی»، مجلۀ ادب­پژوهی، پاییز، شمارۀ 13، صص 83-61.
15
قاسمی­پور، قدرت (1393)، «محدودیت­های بوطیقای ساختارگرای شعر»، مجلۀ پژوهش­های ادبی، سال 11، پاییز، شماره 45، صص 162-143.
16
کارول، نوئل (1393)، دربارۀ نقد، گذری بر فلسفۀ نقد، ترجمۀ صالح طباطبایی، نی: تهران.
17
کالر، جاناتان (1382)، نظریۀ ادبی، معرفی بسیار مختصر، ترجمۀ فرزانۀ طاهری، مرکز: تهران.
18
کالر، جاناتان (1388)، بوطیقای ساختارگرا، ترجمه کوروش صفوی، مینوی خرد: تهران.
19
هارلند، ریچارد (1385)، درآمدی بر نظریۀ ادبی از افلاتون تا بارت، چاپ دوم، ترجمۀ علی معصومی و شاپور جورکش، چشمه: تهران.
20
منابع لاتین:
21
Abrams, M.H. (1993), Glossary of Literary Terms, Harcourt: Ithaca.
22
Castle, Gregory (2007), the Blackwell Guide to Literary Theory, Oxford: Blackwell.
23
Mchale, Brian (2005), "Postmodern Narrative", in Herman, David; Jahn, Manfred and Ryan, Marie-laure (Eds.); Routledge Encyclopedia of Narrative Theory, London and New York: Routledge.
24
ORIGINAL_ARTICLE
نقد و بررسی درسنامههای منطقالطّیر
مثنوی منطق­الطیر سه دهه است که با توجه به سرفصل مصوب سال 1366 در دورة کارشناسی زبان و ادبیات فارسی تدریس می­شود و علیرغم تصریح تنظیم­کنندگان سرفصل در خصوص تدریس کلّ متن، گزیده­های متعددی از این متن منتشر شده و به عنوان درسنامه­ در قالب این درس ارائه می­شود. این مقاله پس از نگاهی به این سرفصل و مقایسة آن با سرفصل تازه­مصوب سال 1391، نگاهی دارد به مهم­ترین متون مصحح و گزیدة منطق­الطیر که بویژه به عنوان درسنامه بیشتر طرف توجه مخاطبان بوده است و آنها را از منظر کیفیت مقدمات، کم و کیف متن­های انتخابی، کیفیت تصحیح، کم و کیف توضیحات و نهایتاً از منظر ضمایم و فهرست­ها نقد و بررسی می­کند و پس از بیان نقاط قوت و ضعف هر یک، نشان می­دهد که چگونه کم­توجهی یا بی­توجهی به مسائل پایه­ای تصحیح (اعم از نسخه­شناسی و شناخت زبان و بیان شاعر) موجب ورود بسیاری بدفهمی­ها به درسنامه­ها شده است و نهایتاً در یک دهه اخیر پس از ارائة منطق­الطیرهای چاپ انتشارات سخن و سمت، این بدفهمی­ها برطرف و درسنامه­های مناسبی برای این متن ارائه شده است.
https://contemporarylit.ihcs.ac.ir/article_2615_36bb0645ab32cfe61c04fb795fb53950.pdf
2017-06-21
93
116
منطقالطیر
عطار نیشابوری
نقد تصحیح متن
درسنامههای رشتة زبان و ادبیات فارسی
فاطمه
مجیدی
fateme.majidi@gmail.com
1
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی،دانشگاه نیشابور
LEAD_AUTHOR
آیتی، عبدالمحمد، (1390)، پیر نیشابور (گزیده­ای از مثنوی­های عطار)، چ دوم (چاپ اول 1375)، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
1
احمدنژاد، کامل و صنعتی­نیا، فاطمه، (شارح و تلخیص کننده)، (1384)، ]گزیدة[ منطق­الطیر عطار، چ چهارم (چاپ اول 1372)، تهران، انتشارات زوار.
2
اشرف­زاده، رضا (1386)، شرح گزیدة منطق­الطیر (مقامات طیور شیخ فرید­الدین محمد عطار نیشابوری)، چ پنجم، (چاپ اول: 1373)، تهران: انتشارات اساطیر.
3
اشرف­زاده، رضا، (1383)، «نگاهی به چاپی تازه از منطق­الطیر»، نامه فرهنگستان، ش. 24، زمستان 1383، صص 115-124.
4
الهی قمشه­ای، حسین محی­الدین (1373)، گزیدة منطق­الطیر (هفت شهر عشق)، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
5
انزابی­نژاد، رضا و قره­بگلو، سعید، (مقدمه­نویس، مصحح و شارح)، (1388)، منطق­الطیر، محمدبن ابراهیم عطار، ویراست دوم، تبریز: آیدین.
6
پورنامداریان، تقی، (1382)، دیدار با سیمرغ، چ سوم با تجدید نظر و اضافات، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
7
جهانبخش، جویا، (1378)، «هنجار تصحیح متن منطق­الطیر»، آینة میراث، ش. 7 و 8، زمستان 1378 و بهار 1379، صص 4-24.
8
جهانبخش، جویا، (1379)، «هنجار تصحیح متن منطق­الطیر، قسمت دوم، پیوست­ها»، آینة میراث، ش. 9، تابستان 1379، صص 22-31.
9
حیدری، علی، (1384)، «نقد و بررسی منطق­الطیر»، فصلنامة ادبیات عرفانی و اسطوره­شناختی دانشگاه آزاد اسلامی، س. اول، ش. 1، صص 53-61.
10
رنجبر، احمد، (مصحح)، (1370)، منطق­الطیر، سرودة فریدالدین عطار نیشابوری، چ سوم، (چاپ اول 1366)، تهران: انتشارات اساطیر.
11
ریتر، هلموت. (1388)، دریای جان، ترجمه عباس زریاب خویی و مهرآفاق بایبوردی، 2 ج، چ سوم، تهران: انتشارات بین­المللی الهدی.
12
زرین­کوب، عبدالحسین، (1379)، صدای بال سیمرغ، دربارة زندگی و اندیشة عطار، چ. 2، تهران: انتشارات سخن.
13
شفیعی کدکنی، محمدرضا، (مقدمه­نویس، مصحح و شارح). (1383)، منطق­الطیر، سرودة فریدالدین محمدبن ابراهیم نیشابوری، تهران: سخن.
14
شفیعی کدکنی، محمدرضا، (مقدمه­نویس، مصحح و شارح). (1386)، مصیبت­نامه، سرودة فریدالدین محمدبن ابراهیم نیشابوری، چ سوم، تهران: سخن.
15
شفیعی کدکنی، محمدرضا، (مقدمه­نویس، مصحح و شارح). (1387)، الهی­نامه، سرودة فریدالدین محمدبن ابراهیم نیشابوری، چ سوم، تهران: سخن.
16
شفیعی کدکنی، محمدرضا، (مقدمه­نویس، مصحح و شارح). (1392)، منطق­الطیر، سرودة فریدالدین محمدبن ابراهیم نیشابوری، تهران: سخن. (چاپ جلد شمیز و دانشجویی، تلخیص شدة چاپ کامل).
17
شمیسا، سیروس (1390)، ]گزیدة[ منطق­الطیر عطار، چ سیزدهم (چاپ اول 1372)، تهران: دانشگاه پیام نور.
18
شمیسا، سیروس (1393)، گزیدة منطق­الطیر عطار، چ چهاردهم (چاپ اول 1373)، تهران: نشر قطره.
19
صارمی، سهیلا، (1382)، سیمای جامعه در آثار عطار، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
20
صارمی، سهیلا، (1389)، مصطلحات عرفانی و مفاهیم برجسته در زبان عطار، 2 ج، ویراست دوم، 1389، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
21
عابدی، محمود و پورنامداریان، تقی (مصحح)، (1390)، منطق­الطیر، فریدالدین عطار نیشابوری، تهران: سمت.
22
عابدی، محمود و پورنامداریان، تقی (مقدمه­نویس، مصحح و شارح)، (1390)، منطق­الطیر، سرودة فریدالدین عطار نیشابوری، تهران: انتشارات سمت.
23
عطار نیشابوری، فریدالدین، (1359)، الهی­نامه، تصحیح هـ. ریتر، تهران: انتشارات توس. (افست از روی چاپ مطبعة معارف استانبول 1940).
24
گوهرین، سیدصادق، (مصحح)، (1374)، منطق­الطیر، شیخ فریدالدین محمد عطار نیشابوری، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
25
مرتضوی، منوچهر، (1365)، مکتب حافظ، چ. 2، تهران: انتشارات توس.
26
میرانصاری، علی، (1374)، کتابشناسی شیخ­فریدالدین عطار نیشابوری، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
27
ORIGINAL_ARTICLE
نقد و بررسی درسنامههای متون ادبی- تاریخی
درسنامههای متنمحور بخش مهمی از کتابهای آموزشی رشتة زبان و ادبیات فارسی را تشکیل میدهند و با توجه به این که پیوندهای اولیه دانشجویان با متون بر مبنای این درسنامهها که عمدتاً گزیدههایی از متون مفصلتر هستند صورت می­گیرد، مسائلی مانند چگونگی تنظیم سرفصلهای پیشنهادی مصوب، نحوة تألیف، کیفیت و کمیت این درسنامهها در حوزة طرح مسائل نظری، گزینش متن، کم و کیف توضیحات و فهرستها و ضمائم آن در امر آموزش بسیار مهم است. مقالة حاضر سرفصلهای مربوط به درسهای ادبی- تاریخی (در سرفصل قدیم: تاریخ بیهقی و تاریخ جهانگشای جوینی) و مهمترین درسنامههای تألیفی این دو متن را در رشتة زبان و ادبیات فارسی مرور می­کند و علاوه بر نقد و بررسی این درسنامهها و برشمردن نقاط قوت و ضعف آنها؛ در خصوص دو سرفصل مرتبط با متون ادبی- تاریخی در سرفصل تازه مصوب شدة دورة کارشناسی زبان و ادبیات فارسی پیشنهادهایی مبنی بر تغییر عنوان و محتوای آنها ارائه میکند.
https://contemporarylit.ihcs.ac.ir/article_2616_71adfd2591241a02c55344a353eaaf54.pdf
2017-06-21
117
137
تاریخ بیهقی
تاریخ جهانگشای جوینی
درسنامههای متون ادبی- تاریخی
سرفصل کارشناسی زبان و ادبیات فارسی
هادی
یاوری
hadi.yavari@gmail.com
1
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه نیشابور
LEAD_AUTHOR
ابن فندق، علی ابن زید بیهقی (1361).تاریخ بیهق، تصحیح احمد بهمنیار، چ. سوم، کتابفروشی فروغی، تهران.
1
جوینی، عطاملک بن محمد بن محمد، (1391). تاریخ جهانگشای جوینی (3 جلد)، تصحیح و تعلیقات دکتر حبیبالله عباسی و دکتر ایرج مهرکی، چ. سوم، انتشارات زوار، تهران
2
حسینی کازرونی، سیّداحمد، (1383). گزیدة تاریخ بیهقی (خزانة حجّت)، انتشارات زوار، تهران.
3
خاتمی، احمد، (1392).گزیدة تاریخ جهانگشای جوینی، نشر علم، تهران.
4
خطیبرهبر، خلیل، (1371). جهانگشای جوینی، چنگیز، تارابی، خوارزمشاه، حسن صباح، با معنی واژهها و ...، انتشارات مهتاب، تهران.
5
خطیبرهبر، خلیل، (1373). تاریخ بیهقی با معنی واژهها و شرح ...، چ. ششم، انتشارات مهتاب، تهران.
6
دبیران، حکیمه و برامکی، اعظم، (1393)، «نقد کتاب گزیدة تاریخ بیهقی»، در پژوهشنامة انتقادی متون و برنامههای علوم انسانی، س. 14، ش. 30، خرداد و تیر 1393، صص 17-33.
7
دبیرسیاقی، محمد، (1369). گزیدة تاریخ بیهقی، چ. پنجم، شرکت سهامی کتابهای جیبی، تهران.
8
دهقانی، محمد، (1394). حدیث خداوندی و بندگی، تحلیل تاریخ بیهقی از دیدگاه ...، نشر نی، تهران.
9
رجایی بخارایی، احمدعلی (1347). «نقش آداب و رسوم عامه در حل مشکلات ادبی»، در مجله دانشکده ادبیات مشهد، س. 4، ش. 13 و 14 (بهار و تابستان 1347). صص 103 – 114.
10
رنجبر، ابراهیم و محرمی، رامین (1391).تاریخ سلسلة غزنویان (چکیدة تاریخ بیهقی)، انتشارات آیدین، تبریز.
11
روانپور، نرگس، (1391).گزیدة تاریخ بیهقی (چاپ اول 1365)، چ. شانزدهم، نشر قطره، تهران.
12
سرمدی، مجید؛ میرزایی، علی و محمدیبدر، نرگس، (1394).برگزیده و شرح تاریخ جهانگشای جوینی، چ. چهارم، انتشارات دانشگاه پیام نور، تهران.
13
شعار، جعفر، (1370).گزیدة تاریخ جهانگشای جوینی، چ. دوم، چاپ و نشر بنیاد: تهران.
14
فیاض، علیاکبر (مصحح)، (1383).تاریخ بیهقی، تصنیف خواجه ابوالفضل محمدبن حسین بیهقی دبیر، چ. دوم، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد: مشهد.
15
مصطفوی سبزواری، رضا، (1386). آشنایی با تاریخ بیهقی، انتشارات سمت، تهران.
16
مصطفوی سبزواری، رضا، (1389). تاریخ بیهقی (گزیده)، چ. دوم، انتشارات دانشگاه پیام نور، تهران.
17
والدمن، مریلین (1375).زمانه، زندگی و کارنامة بیهقی، ترجمه منصوره اتحادیه (نظاممافی)، نشر تاریخ ایران، تهران.
18
یاحقی، محمدجعفر و سیدی، مهدی، (1389). دیبای زربفت (گزیدة تاریخ بیهقی)، انتشارات سخن، تهران.
19
یاحقی، محمدجعفر و مهدی سیدی (مصححان)، (1392).تاریخ بیهقی، تألیف ابوالفضل محمدبن حسین بیهقی، 2 ج، چ. چهارم، انتشارات سخن، تهران.
20
یاحقی، محمدجعفر و مهدی سیدی، (1392).دیبای خسروانی (کوتاه شدة تاریخ بیهقی)، چ. یازدهم، نشر جامی، تهران.
21