جلوه‌های خاص موسیقایی تصویری و زبانی در هزاره دوم آهوی کوهی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه خوارزمی (تربیت معلم تهران)

2 دانشجوی دکتری، دانشگاه رازی کرمانشاه

.

چکیده

مجموعه عواملی که زبان شعر را از زبان روزمره به اعتبار بخشیدن آهنگ و توازن امتیاز می‌بخشند و در حقیقت از رهگذر نظام موسیقایی سبب رستاخیر کلمه‌ها و تشخص واژه‌ها در زبان می‌شوند، گروه موسیقایی نامیده‌‌اند. این گروه موسیقایی خود عوامل شناخته‌‌شده‌ای چون موسیقی بیرونی، کناری، درونی و معنوی دارد که کم‌‌و‌‌بیش شناخته ‌‌شده است و عوامل شناخته‌‌نشده‌ای نیز دارد که فقط قابل حس است و گاه تصویری است که علاوه بر  لذت شنیداری، حظ دیداری آن نیز نصیب خواننده می‌‌گردد. شفیعی کدکنی (م.سرشک)، شاعر برجستة‌ معاصر، توجه خاصی به موسیقی شعر داشته و در انتقال عواطف شعری خود از جلوه‌های مختلف موسیقی شعر بهره جسته است. با توجه به اینکه شفیعی خود در عرصة‌ موسیقی شعر صاحب‌‌نظر است و با عنایت به این مسئله که او به هماهنگی موسیقی با عاطفه و معنای حاکم بر شعر و تأثیر بسزایی که این عوامل بر فهم و ایجاد لذت در خواننده دارد، واقف است، این سؤال مطرح است که علاوه بر عوامل شناخته‌‌ شدة موسیقی چه عوامل و عناصر دیگری در موسیقی شعر شفیعی مؤثرند؟
ما در این مقال به بررسی این عوامل موسیقایی و عناصر شناخته ‌‌نشده که در شعر شفیعی قابل حس‌‌اند و به نوعی در ایجاد، تقویت و یا تغییر موسیقی شعر شفیعی مؤثرند، اما در حوزة هیچ کدام از انواع چهارگانة موسیقی شعر نمی‌‌گنجند پرداخته و تمام اشعار هزاره دوم آهوی کوهی را از این منظر بررسی کرده‌‌ایم و به این نتیجه رسیده‌‌ایم که عوامل موسیقایی تصویری چون برش‌‌های درون‌‌مصراعی و عناصر زبانی چون کاربرد آرکائیک زبان نیز در موسیقی و آهنگین نمودن شعر شفیعی تأثیر بسزایی دارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Special Visual and Verbal Musical Effects in the Book Second Millennium of Mountain Deer

نویسندگان [English]

  • Effat Neqabi 1
  • Masoomeh Najafpour 2
1 Assistant Professor, Kharazmi University
2 Ph.D Candidate, Razi University of Kermanshah
چکیده [English]

A series of factors distinguish the poetry from everyday language, tone and balance through the resurrection of the musical language of words are called musical groups, which in turn, has factors such as the external, lateral, internal and spiritual music that is more or less known. But it has some unknown factors too which can only be felt and sometimes are visual, adding to the pleasure the reader gets from reading the poem. Shafiei Kadkani, a great contemporary poet has paid special attention to the poetic music and has used various musical poetic effects. Shafiei Kadkani is a great expert in poetic music and that he knows well about the coordination between music, emotion and meaning of poetry and the great effect of these factors on the understanding and pleasure of the readers. Given the above said facts, the question is what elements are effective in the music of Kadkani’s poems other than already known ones?
This paper aims at examining other unknown musical factors in poems of the Shafiei Kadkani that are felt and somehow play a role in creating, strengthening or changing the poetic music in his works. By studying all the poems in the book Second Millennium of Mountain Deer, it is concluded that visual musical elements such as cuts within the hemistich and verbal elements such as archaism are very effective in the music of poems by Shafiei Kadkani.

کلیدواژه‌ها [English]

  • contemporary poetry
  • musical poetry
  • Shafiei Kadkani
  • Second Millennium of Mountain Deer
  • cuts within the hemistich
  • linguistic archaism
منابع
پورنامداریان، تقی (1381). سفر در مه. تهران: نگاه.
روزبه، محمدرضا (1385). «کارکردهای جمال‌‌شناسانه تقطیع سطرها در شعر سپید»، مجلة دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه قم. س اول، ش دوم.
شفیعی‌‌کدکنی، محمدرضا (1373). ، موسیقی شعر. تهران: آگاه.
--------------- (1379). هزاره دوم آهوی کوهی. تهران: سخن
صهبا، فروغ و محمدرضا عمران‌‌پور (1385). «برش‌‌های درون‌‌مصراعی در شعر معاصر»، مجلة پژوهش‌‌های ادبی. ش 15.
عباسی، حبیب الله (1378). سفرنامه باران، شکل و ساخت شعر شفیعی، محمود فتوحی. تهران: روزگار.
مارتینه، آندره (1380).  مبانی زبانشناسی عمومی. ترجمة هرمز میلانیان. تهران: هرمس.
ملاح، حسینعلی (1367). پیوند موسیقی و شعر. تهران: فضا.
یوسفی، غلامحسین (1363). کاغذ زر. تهران: یزدان.