ارتقاء الگوی کارمن والرو گارسس (1994) از رهگذر بررسی ترجمه‌های انگلیسی شاهکار سورئالیستی هدایت

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار مطالعات ترجمه دانشکدۀ زبان‌های خارجی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

10.30465/copl.2021.6146

چکیده

به سبب چالش­های فراوان در ترجمه انواع متون، به­ویژه ادبیات داستانی معاصر، نقد کیفی محصول ترجمه، جایگاه ویژه­ای در مطالعات ادبی دارد. هدف از جستار حاضر، کاربستِ الگوی گارسس در سطح معنایی-لغوی برای نقد معادل­گزینی دومترجم انگلیسی (کاستلو و بشیری) بوف­کور است. مدل گارسس شامل تعریف، تعادل فرهنگی یا کاربردی، اقتباس، بسط، قبض دستوری، معادل­یابی عام در برابر خاص یا برعکس، و ابهام است. طبق یافته­های پژوهش، مشخص شد لحاظ نمودنِ چهار مؤلفۀ جدید برای تحلیل داده­ها، کاملاً ضروری است. همچنین، مشخص شد در حالی که شاخصۀ «ابهام» در ترجمه هیچ یک از مترجمان نمود نیافته، مؤلفه «اقتباس» بالاترین بسامد را داشته است. ضمنا شاخصۀ «حذف» در ترجمه بشیری نمود نیافته، در صورتی که در ترجمه کاستلو، دست­کم در دو مورد مهم، حذفیات مشاهده شد. در مجموع، ویرایش­های مکرر بشیری طی سالیان متمادی و دسترسی او به ترجمه کاستلو را می­توان عواملی مهم در کیفیت ترجمۀ وی دانست.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Boosting Carmen Valero Garcés (1994) Model through Exploring Contemporary English Translations of Hedayat’s Surrealistic Masterpiece

نویسنده [English]

  • mahmoud afrouz
چکیده [English]

Due to the challenges translators usually encounter while dealing with contemporary literary texts, assessment is considered to be a significant issue in literary studies. The paper aims at criticizing equivalent choice of Costello and Bashiri (translators of Hedayat’s Blind Owl) based on the semantic-lexical level in Garcés’ Model. The model consists of: Definition, Cultural (or functional) equivalence, Adaptation, (Grammatical) Expansion, Grammatical reduction, General versus particular or vice versa, and Ambiguity. Findings revealed the requirement of adding four more items to the model. Moreover, it was found that while Ambiguity had no occurrence in the corpus, Adaptation had the highest frequency. Furthermore, Bashiri never resorted to Deletion, while in Costello’s work two cases of this type were detected. In general, Bashiri’s quality of translation was recognized to be influenced by the translators’ frequent revision of his translation, as well as his access to Costello’s work.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: literary translation
  • equivalent-choice criticism
  • contemporary literary texts
  • Sadeq Hedayat’s Blind Owl
  • Carmen Garcés

مراجع

اسودی، علی و احمدی بیغش، خدیجه. (1399). ارزیابی حُسن تعابیر قرآنی، در برخی از ترجمه های فارسی بر اساس مدل کارمن گارسس، زبان پژوهی، 12(34)، 27-46.
افروز، محمود. (1395). بررسی تطبیقی-تحلیلی نقش مترجمان بومی و غیر بومی در حفظ هویت ملی. مطالعات زبان و ترجمه، 49(1)، 41-55.
افروز، محمود. (1399). ارزیابی عملکرد مترجمان بوف‌کور بر اساس تحلیل‌عناصر و بارمعنایی واژگان: ارائه مدل تحلیلی جدید بر مبنای داده‌ها. زبان پژوهی، (آماده انتشار) doi: 10.22051/jlr.2020.30075.1830
اقبالی، مسعود و نامداری، ابراهیم. (1397). نقد و بررسی ترجمۀ الهی قمشه‌ای و مکارم شیرازی از سورۀ مبارکۀیوسف با تأکید بر نظریۀ سطح صرفی‌نحوی گارسس. پژوهش های زبانشناختی قرآن، 7(2)، 191-154.
امرائی، محمدحسن. (1397). نقد و ارزیابی کیفیت ترجمه قرآن آیت­الله یزدی بر اساس نظریه گارسس (1994): مطالعه موردی سوره بقره. مطالعات ترجمه قرآن و حدیث، 5(10)، 1-46.
پارساپور، زهرا. (1395). ملاحظات اخلاق زیست­محیطی هدایت و چوبک نقد دو داستان. نقد ادبی. ۹(۳۶)،۷۳-۹۵.
حاجی زاده، مریم؛ صاعدی، احمدرضا؛ زرکوب، منصوره؛ افروز، محمود. (1398). ارزیابی شیوه‌های ترجمۀ عبارت‌های طنزآمیز سریال «مدیر عام» و دوبله فارسی آن بر اساس راهبردهای گاتلیب. پژوهش های ترجمه در زبان و ادبیات عربی، 9(21)، 259-278.
رحیمی خویگانی، محمد؛ کرمی، عسگرعلی؛ باقری دهباز، حمید. (1397). نقدی بر انتخاب­های واژگانی محمد دشتی در ترجمه نهج البلاغه از منظر سطح معنایی-لغوی گارسس. پژوهش­های ترجمه در زبان و ادبیات عربی، 8(19)، 9-31.
رشیدی، ناصر و فرزانه، شهین. (1389). ارزیابی و مقایسه ترجمه­های فارسی رمان انگلیسی شاهزاده و گدا اثر مارک تواین بر اساس الگوی گارسس (1994). زبان پژوهشی، 2(3)، 108-57.
رشیدی، ناصر و فرزانه، شهین. (1392). ارزیابی و مقایسه دو ترجمه فارسی از رمان انگلیسی دن کیشوت اثر میگوئل دو سروانتس بر اساس الگوی گارسس (1994). فصلنامه علمی پژوهشی زبان و ادب فارسی، 5(15)، 41-56.
شمیسا، سیروس. (1376). داستان یک روح. تهران: رامین.
صیادانی، علی؛ اصغرپور، سیامک و خیر اللهی، لیلا. (1396). نقد و بررسی ترجمة فارسی رمان «قلب‌اللیل» با عنوان «دل شب» بر اساس الگوی گارسس. پژوهش های ترجمه در زبان و ادبیات عربی, 7(16), 118-87.
غضنفری، محمد. (1385). چهارچوب تحلیلی نقد ایدئولوژی در ترجمه و نگاهی به ترجمه انگلیسی بوف کور هدایت. مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، 22(1)، 76-88.
ماهیار نوابی، یحیی. (1355). مجموعه مقالات. ج.1 به کوشش محمود طاووسی. شیراز: موسسه آسیایی «دانشگاه پهلوی» شیراز. دانلود پی.دی.اف از تارنمای https://eliteraturebook.com/books
متقی­زاده، ع. و نقی­زاده، س. (1396ب). ارزیابی ترجمه متون ادبی فارسی به عربی بر اساس مدل کارمن گارسس (پیام رهبر انقلاب به مناسبت موسم حج 1395 برای نمونه). پژوهش­های ترجمه در زبان و ادبیات عربی، 7(16)، 169-193.
نظری، علیرضا، و جلالی حبیب آبادی، لیلا. (1397). تحلیل معادل­گزینی عناصر فرهنگی رمان بوف کور در ترجمه به عربی با تکیه بر رویکرد ایویر. پژوهش­های ترجمه در زبان و ادبیات عربی، 8(19)، 109-134.
هدایت، صادق. (بی­تا). نیرنگستان. تهران: جاویدان. دانلود فایل پی.دی.اف از تارنمای http://cdn.persiangig.com/

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار