بررسی تأثیر محتوای حقوقی بر ساخت و صورت شعر مشروطه

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی

2 استاد گـروه زبـان و ادبیات فـارسی دانشگـاه خـوارزمی

چکیده

شعر مشروطه آئینۀ تمام‌نمای انقلاب مشروطه است. کمتر موضوعی در انقلاب مشروطه قابل تصور است که نشانی از آن را در شعر این روزگار نتوان یافت. به تعبیری شعر مشروطه، موضوع و موضع نهضت مشروطه را آینگی می‌کند و حضور بی‌سابقهء مفاهیم و موضوعات نوین در محتوای آن نقشی از این آینگی است. - مفاهیم و موضوعات و وقایعی که عمدتاً ماهیت حقوقی دارند و شعر این دوره گزارش سریع و صریح آن‌ها را رسالت خود شمرده، بی‌آنکه نسبت به پردازش هنری و تصرفات شاعرانه در آن اهتمامی بایسته بورزد. - نتیجۀ چنین رویکردی، غیبت نسبی عنصر خیال در شعر مشروطه بوده است. غیبتی که به حضور پدیده‌ای کم نظیر در ساخت و صورت شعر مشروطه انجامیده که می‌توان از آن به «جانشینی موضوع به جای مضمون» تعبیر کرد. جستار حاضر به روش تحلیلی و توصیفی ضمن سنجش سازواری این روایت با موازین تجدد ادبی، وجوه پیدا و پنهان ویژگی یاد شده و ساحت‌های پدیداری آن را در شعر مشروطه نشان داده و سرانجام نقش ویژۀ گفتمان حقوق عمومی را به مثابه محتوای اساسی شعر این دوره، در حاشیه‌نشینی خیال و مآلاً تکوین پدیدهء مورد بحث تبیین نموده است.  

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

.

نویسندگان [English]

  • . . 1
  • . . 2
1 .
2 .
منابع
آجودانی، ماشالله (1382).یا مرگ یا تجدد،تهران: نشر اختران، چاپ اول.
آخوندزاده، میرزا فتحعلی (1351).مقالات، تهران:آوا،چاپ اول.
آدمیت، فریدون (1357).اندیشه های میرزاآقاخان کرمانی،تهران:پیام، چاپ دوم.
آرین­پور، یحیی (1382).از صبا تا نیما، جلد دو،تهران: زوار، چاپ هشتم.
امین­پور، قیصر (1386).سنت و نوآوری در شعرمعاصر، تهران: علمی و فرهنگی، چاپ سوم.
پروین، ناصرالدین(1396).دلمشغولی‌های بهار، جهان کتاب
زرین کوب، عبدالحسین(1392).نقد ادبی جلد اول و دوم، تهران: امیرکبیر، چاپ دهم.
شفیعی کدکنی، محمدرضا(1390).ادوار شعر فارسی از مشروطیت تا سقوط سلطنت، تهران: سخن، چاپ ششم.
شفیعی‌کدکنی، محمدرضا(1393).ادبیات‌فارسی از عصر جامی تا روزگار ما،تهران: سخن،چاپ اول.
شفیعی کدکنی، محمدرضا(1394).با چراغ و آینه،تهران: سخن، چاپ پنجم.
شفیعی کدکنی، محمدرضا(1397).این کیمیای هستی،تهران: سخن، چاپ دوم.
شمیسا، سیروس(1378).معانی و بیان، تهران: نشر فردوس.
فتوحی، محمود(1398).بلاغت تصویر، تهران: سخن.
فتوحی، محمود(1395).مضمون در فن شعر سبک هندی، مجله نقد ادبی، سال 9، شماره 34.
کاتوزیان، ناصر(1384). جایگاه اسناد رسمی در نظم حقوقی، سخنرانی استاد در کانون سردفتران مرکز، مجلۀ کانون سردفتران، شماره 56، اردیبهشت و خرداد 1384.
کریمی حکاک، احمد(1394).طلیعه تجدد در شعر فارسی، ترجمه مسعود جعفری، تهران: مروارید، چاپ سوم.
مرادخانی، فردین(1396).تاریخ مفاهیم و نهادهای حقوقی عمومی در ایران، تهران: نشر میزان. 
مراغه‌ای، زین العابدین(1393).سیاحتنامه ابراهیم بیگ،تهران: نشر آگه.
مونتسکیو، شارل (1349).روح القوانین، ترجمه علی اکبر مهتدی، تهران: امیرکبیر چاپ ششم.
ناظم الاسلام کرمانی، احمد(1357).تاریخ بیداری ایرانیان، به اهتمام سعیدی سیرجانی، تهران: بنیاد فرهنگ.
ولتر(1337).فرهنگ فلسفی، ترجمه نصراله فلسفی،تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
ادیب ‌الممـالک‌ فـراهانی(1345).دیـوان کـامل، تصحیح وحید دستگـردی، تهران: چـاپ کـتاب فروشی فروغی،چاپ دوم.
ایرج میرزا،(1353). دیوان کامل،تهران: به اهتمام محمدجعفر محجوب، تهران: نشر اندیشه، چاپ سوم.
بهار، محمدتقی(1394).دیوان دو جلدی، به کوشش چهرزاد بهار، تهران: توس. چاپ دوم.
عارف قزوینی(1347). کلیات مصور، به کوشش عبدالرحمن سیف آزاد، تهران: ‌امیرکبیر، چاپ‌ پنجم.
عارف قزوینی(1384).دیوان عارف قزوینی، به کوشش ولی الله درودیان، تهران: نشر صدای معاصر
فرخی یزدی(1391).دیوان، به کوشش حسین مسرت، تهران: مولی. چاپ اول.
میرزاده عشقی(1350).کلیات مصور، به کوشش علی اکبر مشیری­سلیمی، امیرکبیر، تهران: چاپ‌ ششم.
نسیم شمال(1392).کلیات دیوان، به کوشش حسین نمینی، تهران: اساطیر، چاپ سوم.