تقابل و تعامل «خود» و «دیگری» در رُمان «مادرم دو بارگریست» از ابراهیم یونسی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

2 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

چکیده

تقابل مطلق میان «خودی» و «دیگری» از ویژگی­های جهان­بینی سنتی است و تعامل و گفتگو، مفاهیمی مدرن­اند. متون ادبی کلاسیک بستر تقابل «دوگانه­»­هاست. اما رمان به معنای واقعی کلمه، محصول تعامل است. رمان­های ابراهیم یونسی به سبب رئالیستی بودن، رسمیّت وجود وحقوق «دیگری»­ها را مورد توجه قرار داده است. او در رمان «مادرم دو بار گریست» زندگی جوانی کُرد را توصیف می­کند که از دیار «خود» آواره می­گردد. نویسنده برخورد شخصیّت‌ او را در پیوند با «دیگری» به صورت ویژه‌ای بازنمایی می­کند. درک «دیگری» از منظر یک تبعیدی به مثابة یک «خود» مستقل و نیز «تقابل و تعامل» او با آن دیگری، مسأله ‌اساسی رمان و همچنین مقالة حاضر است. در این پژوهش چگونگی رفتار شخصیّت­های رمان با هویّت­های مختلف و با تکیه بر نظریة‌ «دیگربودگی باختین» در دو طیف «خودی» و «دیگری» از حیث تقابلی و تعاملی بودن بررسی شده است. نتیجة بررسی نشان می­دهد کنش ارتباطی «خود» با دیگری به مثابة «عرب» و «حکومت پهلوی» در این رمان تقابلی و غیرگفتگویی است. اما «خودی»­های دیگر با وجود نداشتن شناخت کافی از «دیگری»، توانسته­اند به سبب همزیستی ناخواسته و دست­یابی به شناختی نسبی از «دیگری»، با یکدیگر کنش ارتباطی غیرتقابلی و مبتنی بر گفتگو و تعامل داشته باشند.

تازه های تحقیق

.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

.

نویسندگان [English]

  • . . 1
  • . . 2
  • hamidreza farzi 2
1 .
2 .
چکیده [English]

.

انصاری، منصور(1384). دموکراسی گفتگویی، چاپ اول،تهران: نشر مرکز
باختین، میخاییل(1373). سودای مکالمه، خنده، آزادی، ترجمه جعفرپوینده، چاپ اول، تهران: آرست.
---------(1394). تخیّل مکالمه­ای، ترجمه رؤیا پور آذر، چاپ چهارم، تهران : نشر نی.
------- (1395). پرسش­های بوطیقای داستایفسکی، ترجمه سعید صلح جو، چاپ اول، تهران: انتشارات نبلوفر.
بارکر، پیتر(1391). مطالعات فرهنگی، ترجمة مهدی فرجی و نفیسه حمیدی، چاپ دوم، تهران: پژوهشگاه مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
بشیریه،حسین( 1383). لیبرالیسم و محافظه کاری، چاپ سوم ،تهران: نشر نی
تودورف، تزوتان(1377). منطق گفتگویی میخاییل باختین، ترجمه داریوش کریمی، تهران: نشر مرکز.
حقیقی، مانی(1374). سرگشتگی نشانه­ها، چاپ اول، تهران : نشر مرکز.
ریتزر، جورج (1390). نظریه­های جامعه شناسی، ترجمه محسن ثلاثی، چاپ هفدهم، تهران: انتشارات علمی.
غلامحسین­زاده و غلام­پور، غریب­رضا و نگار(1387). میخائیل باختین: زندگی، اندیشه­ها و مفاهیم بنیادین، تهران: روزگار.
فکوهی، ناصر(1386). تاریخ اندیشه­ها و نظریه‌های انسان­شناسی، چاپ پنجم، تهران: نشر نی.
کالر، جاناتان(1385). نظریه ادبی، ترجمه فرزانه طاهری، چاپ دوم، تهران: نشر مرکز.
کیخسروی، عبدالله (1381). مصیبت کرد بودن، چاپ اول، تهران: خط سوم.
گلدمن، لوسین(1371). جامعه شناسی ادبیات(دفاع از جامعه شناسی رمان)، ترجمه جعفر پوینده، چاپ اول، تهران:انتشارات هوش و ابتکار.
یونسی، ابراهیم (1375). دعا برای آرمن، چاپ اول، تهران: نشر پانیذ.
--------- (1377). مادرم دوبار گریست، چاپ اول، تهران : انتشارات ارمغان.
--------  (1381). خوش آمدی، چاپ اول، تهران: انتشارات توکلی.
Bakhtin, M. (1999). Problem’s of Dostoevsky’s Poetics, translated by Cary Emerson, Minnesota: University of Minnesota Press.