بررسی برگردان سینمایی داستان اوسنه باباسبحان برمبنای نظریّةفزون‌متنیّت ژار ژنت

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد ادبیات تطبیقی دانشگاه فردوسی مشهد

2 زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

3 استادیارِ زبان و ادبیات انگلیسی ِدانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

اقتباس سینمایی یکی از شاخه‌های مطالعات بینارشته‌ای می‌باشد که در حوزه پژوهش‌های ادبیات تطبیقی تقسیم‌بندی می‌شود. نظریه‌پردازان این حوزه در تعریف اقتباس از یک درگیری بینامتنی طولانی‌مدت با اثر اقتباس‌شده سخن می‌گویند. بنابراین مطالعة اقتباس سینمایی یک مطالعۀ بینامتنی است. از آن‌جا که در مطالعة بینامتنی،متنفقط به متن نوشتاری محدود نمی‌‌شود، می‌توان اثر ادبی و فیلم سینمایی اقتباس‌شده از آن را در قالب نظریة فزون‌متنیّت ژرار ژنت که از مهم‌ترین نظریات حوزة بینامتن است تحلیل کرد؛در اینجا اثر ادبی در حکم پیش‌متن و اثر سینمایی در حکم بیش‌متن بررسی می‌شود. تحقیق حاضر با این فرض به بحث اقتباس در سینمای ایران توجه کرده و به بررسی یک نمونة بحث‌برانگیز در این حوزه پرداخته است: فیلم خاکاثرمسعود کیمیاییکه براساس داستان اوسنه باباسبحان نوشتة محمود دولت‌آبادیساخته شده است. مطابق نظریة ژنت، گشتارهای رخ‌داده در فرایند اقتباس طبقه‌بندی شده و در خصوص آن‌ها ارزش‌داوری شده است. در جمع‌بندی این نتایج آشکار شده که بیشترین گشتار رخ‌داده در فرایند اقتباس از نوع ارزش‌گذاریِ مکرر(Revaluation) می‌باشد. این گشتار نشان‌دهندة نظام ارزشی ویژة فیلم‌ساز است؛ یعنیکیمیایی در اقتباسهای خود بیش از آن‌که جهان ارزشیِ نویسندة داستان را بازتاب دهد، به برجسته‌کردن ارزش‌هایی می پردازد که در نظام فکریِ خود او معتبر است.

تازه های تحقیق

..

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

.

نویسندگان [English]

  • Mahdi Zarifian 1
  • Samira Bameshki 2
  • . . 3
1 Student of Comparative Literature of Ferdowsi University
2 Persian Language & Literature, Ferdowsi University of Mashhad (FUM), Mashhad, Iran
چکیده [English]

.

احمدی، بابک. (1393). ساختار و تاویل متن، تهران:  نشر مرکز
انوشیروانی، علی‌رضا (1389). "ضرورت ادبیات تطبیقی در ایران"ادبیات تطبیقی:ویژه نامه نامه فرهنگستان. سال اول، ش 1،6-38.
انوشیروانی، علی‌رضا-الف(1389). "آسیب شناسی ادبیات تطبیقی در ایران"، ادبیات تطبیقی:ویژه نامه نامه فرهنگستان. سال اول، ش 2، 32-55
انوشیروانی، علی‌رضا(1392). "مطالعات بینارشته‌ای ادبیات تطبیقی" ،ادبیات تطبیقی:ویژه نامه نامه فرهنگستان. سال 4، ش 1(پی‌درپی 7)، 3-9
بامشکی، سمیرا(1393). روایت شناسی داستان‌های مثنوی،تهران: هرمس
دولت‌آبادی، محمود(1347). اوسنه باباسبحان،تهران: انتشارات پیوند/انتشارات شبگیر
رماک، هنری(1391). " تعریف و عملکرد ادبیات تطبیقی"، ترجمه: فرزانة علوی‌زاده،ادبیات تطبیقی:ویژه نامه نامه فرهنگستان، سال 3، ش 2، 54-73
صافی، حامد(و قائمی، فرزاد و بامشکی، سمیرا و پورخالقی چترودی،مهدخت)(1395). "بررسی داستان کیومرث در شاهنامه و تواریخ عربیمتاثر از سیرالملوک‌ها براساس فزون‌متنیّت ژنت"،متن شناسی ادب فارسی (دانشکده  ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان)، دوره جدید، شماره 1، 17-34
 قوکاسیان، زاون(1364).  مجموعة مقالات در نقد و معرفی آثار مسعود کیمیایی، تهران: آگاه.
نامور مطلق، بهمن. "تاملی بر نظریه بینامتنیت رولان بارت: امپراتوری نشانه‌ها"، روزنامه ایران. شماره 3760، 22/7/1386، 10.
نامور مطلق، بهمن (1391). گونه‌شناسی بیش‌متنی. فصلنامة پژوهش‌های ادبی، سال 9، ش 38، 139-152
نجومیان، امیرعلی(1391). "به سوی تعریفی تازه از ادبیات تطبیقی و نقد تطبیقی"،فصلنامة پژوهش‌های ادبی، سال 9، ش 38، 115-138.
لوته، یاکوب (1386). مقدمه‌ای بر روایت در ادبیات و سینما. ترجمه امید نیک‌فرجام. تهران: مینوی خرد.
Hutcheon, L. (2006). A theory of adaptation.New York: Routledge.
Genette,G.(1997).Pallimpsests: literature in the second degree, C.Newman & C.Doubinsky(translated), G. Prince (Forward), University of Nebraska Press: Lincoln & Nebraska