آسیب‌شناسی درس‌نامه‌های ادبیات معاصرِ منظوم

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گلستان

چکیده

پس از پذیرش شعر نیما و جریان نوگرایی در ادبیات، حضور ادبیات معاصر به عنوان یکی از دروس رشتۀ زبان و ادبیات فارسی نیز ضرورت یافت؛ این ضرورت به نوبۀ خود سبب تالیف درس­نامه­های متعددی چون بررسی ادبیات امروز ایران محمد استعلامی، جویبار لحظه­ها محمد جعفریاحقی، چشم انداز معاصر ایران سید مهدی زرقانی و ... گردید.علی­رغم تعداد قابل توجه این درس­نامه­ها، هنور تا تدوین درس­نامه­ای که بتواند تصویر کاملی از ادبیات معاصر به دانشجویان ارائه دهد، فاصلۀ زیادی وجود دارد؛ به نظر نویسندۀ مقاله حاضر برای رسیدن به چنین درس­نامه­ای باید برخی از کاستی­های درس­نامه­های ادبیات معاصر را مرتفع ساخت. اصلی­ترین ضعف/کاستی­های درس­نامه­های ادبیات معاصر ـ البته آن دسته از ضعف/کاستی­هایی که تقریباً در تمامی این درس­نامه­ها دیده می­شوندـ عبارتند از: تقلیل «معاصر بودن» به مفهومی زمانی، رویکرد نابسندۀ پژوهشی، بی توجهی و عدم مراجعه به اسناد دست اول در تالیف درس­نامه­های ادبیات معاصر، ابهام در جریان­شناسی­ها.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

.

نویسنده [English]

  • . .
چکیده [English]

.

ـ آجودانی، ماشاءالله(1384)، یا مرگ یا تجدد، تهران، اختران.
ـ آخوندزاده، فتحعلی(بی تا)،مکتوبات، بی­جا.
ـ آدمیت، فریدون(1349)، اندیشه های میرزافتحعلی آخوندزاده، تهران، خوارزمی.
ـ آرین پور، یحیی(1375)، از صبا تا نیما (2جلد)، تهران، زوار.
ـ اصیل، حجت الله(1390)، مفاهیم سیاسی و اجتماعی در شعر مشروطیت، تهران، کویر.
ـ اوکانر، فردریک(1395)، از مشروطه تا جنگ جهانی اول: خاطرات فردریک اوکانر، ترجمۀ حسن زنگنه، تهران، شیرازه.
ـ برلین، آیزایا(1386)، آزادی و خیانت به آزادی، ترجمۀ عزت الله فولادوند، تهران، ماهی.
ـ بهار، محمد تقی(1387) ، دیوان اشعار، تهران، نگاه.
ـ بهار، محمدتقی(1332 ه.ق)، «سیاست ایران قهرمان می خواهد»، چاپ شده در نوبهار، سال دوم، شمارۀ 41)
ـ بهار، محمدتقی(1332 ه.ق)، «مباحث اخلاقیه» چاپ شده در نوبهار، سال دوم، شمارۀ دوم.
ـ بهار، محمدتقی(1335 ه.ق)، «استبداد یا روح قانون» چاپ شده در زبان آزاد، شمارۀ یازدهم.
ـ بهبهانی، ابوطالب(1389)، منهاج العلی: رساله ای در باب حکومت قانون، به کوشش حوریه سعیدی،
تهران، میراث مکتوب.
ـ پارسی نژاد، ایرج(1380)، روشنگران ایرانی و نقد ادبی، تهران، سخن.
ـ پورنامداریان، تقی و قدرت الله طاهری(1385)، «نگاهی انتقادی به جریان شناسی های شعر معاصر»
چاپ شده در فصلنامۀ علمی ـ پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا، سال پانزدهم و شانزدهم، شمارۀ پنجاه
و ششم و پنجاه و هفتم.
ـ ترابی فارسانی، سهیلا(1384)، تجار، مشروطیت و دولت مدرن، تهران، نشر تاریخ ایران.
ـ تقی زاده، سیدحسن(1384)، «دورۀ جدید»، چاپ شده در روزنامۀ کاوه، تهران، اساطیر.
ـ تودوروف، تزوتان(1387)، روح روشنگری، ترجمۀ عبدالوهاب احمدی، تهران، آگه.
ـ حسین پور چافی، علی(1387)، جریان های شعری معاصر فارسی: از کودتا(1332) تا انقلاب(1357)،
تهران، امیرکبیر.
ـ حقوقی، محمد(1377)، شعر نو از آغاز تا امروز، تهران، ثالث.
ـ دهقانی، محمد(1380)، پیشگامان نقد ادبی در ایران، تهران، سخن.
ـ زرقانی، سید مهدی(1383)، چشم انداز شعر معاصر ایران، تهران، ثالث.
ـ زرقانی، مهدی(1391)، چشم انداز شعر معاصر ایران: جریان شناسی شعر ایران در قرن بیستم: تحریر
دوم، تهران، ثالث.
ـ زرین کوب، حمید(1358)، چشم انداز شعر نوی فارسی، تهران، توس.
ـ ژوبر، آمده(1347)، مسافرت به  ارمنستان و ایران، ترجمه­ محمود مصاحب، تهران، چهر.
ـ سوبول، آلبر(1370)، انقلاب فرانسه، ترجمۀ عباس مخبر و نصرالله کسرائیان، تهران، شباهنگ.
ـ شاملو، احمد(1385)، درباره­هنر و ادبیات، به کوشش ناصر حریری، تهران، نگاه.
ـ شفیعی کدکنی، محمدرضا(1386) ، موسیقی شعر، تهران، آگه.
ـ شفیعی کدکنی، محمدرضا(1390)، با چراغ و آینه: در جستجوی ریشه های تحول شعر معاصر ایران، تهران، سخن.
ـ شمس لنگرودی(1381)، تاریخ تحلیلی شعر نو (4جلد) تهران، مرکز .
ـ طاهری، قدرت الله(1392)، بانگ در بانگ: طبقه بندی، نقد و تحلیل جریان های شعری معاصر ایران از 1357 تا 1380، تهران، علمی.
ـ طبری، احسان(1384)، «بحث درباره نظم معاصر» چاپ شده در نخستین کنگره نویسندگان ایران، به
اهتمام نورالدین نوری، تهران، اسطوره.
ـ عالی عباس آباد، یوسف(1390)، جریان شناسی شعر معاصر، تهران، سخن.
ـ فرخزاد، فروغ(1375)، جاودانه زیستن و جاودانه ماندن، به کوشش بهروز جلالی، تهران، مروارید.
ـ فرخزاد، فروغ(1378) ، مجموعه اشعار، تهران، گل مریم.
ـ فتوحی، محمود(1387)، نظریه تاریخ ادبیات با بررسی انتقادی تاریخ ادبیات نگاری در ایران، تهران،
سخن.
ـ کانت، ایمانوئل (1386)، «در پاسخ به پرسش روشن نگری چیست؟» چاپ شده در روشن نگری چیست؟، گرد آورنده ارهارد بار، ترجمۀ سیروس آرین پور، تهران، آگه.
ـ کتابفروش، حاج محمدحسین(1395)، تا چه شود؟: بازتاب واقعۀ مشروطه در مجموعه ای از مکاتبات تجاری حاج محمدحسین کتابفروش، به کوشش سیروس سعدوندیان، تهران، شیرازه.
ـ کراچی، روح انگیز(1383)، فروغ فرخ زاد، شیراز، داستان سرا.
ـ گلنر، ارنست(1388)، ناسیونالیسم، ترجمۀ سیدمحمد علی تقوی، تهران، مرکز.
ـ ملائی توانی، علیرضا(1381)، مشروطه و جمهوری، تهران، گستره.
ـ نفیسی، سعید(1340)، شاهکارهای نثر فارسی معاصر، تهران، سمعرفت.
ـ نوری علاء، اسماعیل(1348)، صور و اسباب در شعر امروز، تهران، بامداد.
ـ یاحقی، محمد جعفر(1387)، جویبار لحظه ها، تهران، جامی.