بازتاب فعالیت‌های سیاسی زنان در ده رمان پس از انقلاب اسلامی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی،دانشگاه پیام نور

2 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهرکرد

چکیده

رمان از ابزارهای مهم جامعه­پذیری، انتقال ارزش­های زندگی و بازتاب­دهنده­ی مسایل گوناگون اجتماعی است. بر این اساس برای درک نوع نگرش افراد جامعه به مشارکت زنان در عرصه­ی سیاست و نحوه­ی این مشارکت، ده رمان معاصر فارسی بعد از انقلاب- پنج نویسنده مرد و پنج نویسنده زن- با روش تحلیل محتوا  بررسی می­شود. یافته­های پژوهش نشان می­دهد نویسندگان زن در داستان­های خود نه تنها به مسایل سیاسی می­پردازند؛ بلکه در داستان­هایشان، شخصیت­های زن، آگاهی سیاسی بالایی دارند، طرف­دار و شرکت­کننده در گفتمان­ها و احزاب سیاسی هستند و همپای مردان در مسایل سیاسی مانند کودتای بیست و هشت مرداد، حادثه­ی شانزده آذر و انقلاب اسلامی مشارکت دارند. در داستان­های مردان، شخصیت­های زن حضور دارند؛ اما کمتر به مسایل سیاسی می­پردازند و بیشتر تأثیر این مسایل بر زندگی آنها نشان داده شده است که به نظر می­رسد علتش، بیشتر متأثر شدن از این کلیشه­ی جنسیتی است که مردان سیاسی­تر از زنان هستند.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

.

نویسندگان [English]

  • حمید رضایی 1
  • ابراهیم ظاهری عبدوند 2
چکیده [English]

.

1-یرواند (1377). ایران بین دو انقلاب از مشروطه تا انقلاب اسلامی، ترجمه کاظم فیروزمند و دیگران، تهران. مرکز.
2- آبوت، پاملا و والاس،کلر (1387). جامعه شناسی زنان، ترجمه منیژه عراقی، تهران: نشر نی.
3-آرمین، منیژه (1386).  ای کاش گل سرخ نبود، تهران: سوره مهر.
4-باستانی، سوسن (1387). جنسیت، فرهنگ، ارزش­ها و نگرش­ها، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
5-باقری، نرگس (1387). زنان در داستان (قهرمانان زن در داستان­های زنان داستان­نویس ایران)، تهران: مروارید.
6-براهنی، رضا (1367). رازهای سرزمین من، تهران: نشر مغان.
7-پیشگاهی­فرد، زهرا و زهدی گهرپور، محمد (1389) . «بررسی جایگاه و نقش زنان خاورمیانه در مشارکت سیاسی»، فصلنامه­ی زن و جامعه، سال اول، شماره اول، 25-44.
8-جانقلی، منیژه (1383). در جستجوی من، تهران: نسل کوثر.
9-چهل تن، امیرحسین (1382). تهران: شهر بی آسمان، تهران: نگاه.
10-حقیقت، مرتضی (1380). سایه­های روی دیوار، تهران: چشمه.
11-دانشور سیمین (1380). جزیره سرگردانی، تهران: خوارزمی.
12-درستی، احمد (1381. شعر سیاسی دوره­ی پهلوی دوم، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
13-رایش، مایکل (1377). جامعه و سیاست، ترجمه منوچهر صبوری، تهران: سمت.
14-روباتم، شیلا (1385). زنان در تکاپو : فمینیسم و کنش اجتماعی، ترجمه حشمت­الله صباغی، تهران: شیرازه.
15-رودافشان،ناهید (1385). «زن در ادبیات داستانی بعد از انقلاب»، مجموعه مقالات همایش سراسری زنان، ج سوم، تهران: نشر معارف.
16-ساری، فرشته (1378). عطر رازیانه، تهران: نشر علم.
17-شجاعی، زهرا (بی­تا). برای زنان فردا: مجموعه سخنرانی­ها و مقالات، ج دوم، تهران: سوره مهر.
18-عباس نیا، اکرم و مصفا، نسرین (1390). «مشارکت سیاسی زنان در جمهوری اسلامی ایران در پرتو نظریه توانمند سازی زنان»، زن: حقوق و توسعه (تحقیقات زنان)، شماره اول، سال پنجم، 98-76 .
19-علیزاده، غزاله (1384). با غزاله تا ناکجا، تهران: توس.
20-کاظمی­پور، شهلا (1383). «نقش اجتماعی شدن سیاسی و عوامل اجتماعی­کننده در مشارکت سیاسی زنان»، مجموعه مقالات همایش مشارکت سیاسی زنان در کشورهای اسلامی، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی،237-217.
21-گرت، استفانی (1379). جامعه شناسی جنسیت، ترجمه کتایون بقائی، تهران: نشر دیگر.
22-گلشیری، هوشنگ (بی­تا). جن­نامه، بی­جا: بی­نا.
23-مایلز، رزالیند (1380). زنان و رمان، ترجمه علی آذرنگ، تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
24-مرکز بررسی اسناد تاریخی (1379). چپ در ایران، رضا روستا، به روایت اسناد ساواک، تهران: مرکز بررسی اسناد تاریخی.
25-معروفی، عباس (1381). سمفونی مردگان، تهران: ققنوس.
26-میرعابدینی، حسن (1387). صدسال داستان­نویسی ایران، تهران: چشمه.
27-ناجیراد، محمدعلی (1382). موانع مشارکت زنان در فعالیت­های سیاسی - اقتصادی ایران پس از انقلاب، تهران: کویر.
 28-نجاتی، غلامرضا (1371). تاریخ سیاسی بیست و پنج ساله­ی ایران ( از کودتا تا انقلاب)، تهران: رسا.
29-نیکخواه قمصری، نرگس (1384). تحول نگرش نسبت به زن و تأثیر آن بر انقلاب اسلامی، تهران: پژوهشکده امام خمینی.
30-وولف، ویرجینیا (1389). «زن و ادبیات داستانی»، زن و ادبیات: سلسله پژوهش­های نظری درباره­ی مسائل زنان، ترجمه منیژه عراقی، تهران: چشمه.
31-هاشمی، محمد (1365). مذاکرات مجلس شورای ملی در دوره دوم، ج 3،تهران: امیرکبیر.
32-هوشنگ مهدی، عبدالرضا(1387). تاریخ روابط خارجی ایران از ابتدای دوران صفویه تا پایان جنگ جهانی دوم، تهران: امیرکبیر.