انتروپی در طبیعت و جامعه در داستان «گیله‌مرد»

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار زبان و ادبیات فارسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

داستان گیله‌مرد از بزرگ علوی داستانی واقع‌گراست که البته ظرفیت‌های نمادپردازی نیز دارد. نقدهای موجود از این اثر از نوع نقد جامعه‌شناسانه است که با توجه به واقعیت‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی عصر رضاخان، حوادث و شخصیت‌های داستان را بازخوانی می‌کند. هم‌زمانی آشوب و اضطراب شخصیت‌های داستان با انتروپی طبیعت، ما را به بررسی رابطة زمینه و حوادث داستان و نیز رابطة جامعه و طبیعت فرا می‌خواند. رابطه‌ای که در آن زمینه نقشی برجسته‌تر از ایجاد صحنه برای حوادث داستان یا بازگویی درون شخصیت‌ها بازی می‌کند. نقد بوم‌گرایانة گیله‌‌مرد خوانشی تازه از این اثر را ارائه می‌دهد که در آن، بیان همة واقعیت‌ها در ملاحظات طبقاتی و اجتماعی خلاصه نمی‌شود؛ بلکه فریاد و غرش جنگل و انتروپی طبیعت معنا و مفهومی زیست‌محیطی را با خود به همراه دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Entropy in Nature and Society in “Gilehmard”

نویسنده [English]

  • Zahra Parsa Pour
چکیده [English]

Gilehmard is a realistic short story by Bozorg Alavi, which is also of good capacity for symbolism as well. Critics of this story are sociological which due to the political, social and economic conditions of Reza Khan's era, revises the historic events and characters. Syndicate disturbance characters with entropy of nature, we have investigated the link between the field and the events of the story as well as the relationship between society and nature calls. Synchronicity of anxiety of characters with entropy of nature, calls us to investigate the link between the grounds and the events of the story as well as the relationship between society and nature. A relationship in which the grounds are of more importance to characters' monologues and events of the story than creating scenes. A synecological critic of this story suggests a new reading in which stating all the facts is not limited to social-class considerations, but also includes roars of the jungle and the entropy of nature with associated environmental sense.

کلیدواژه‌ها [English]

  • criticism
  • Gilehmard
  • Bozorg Alavi
  • Entropy
  • condition

مراجع

اخوان الصفا (1360). گزیدة متن رسائل اخوان‌الصفا و خلان‌الوفا، ترجمة علی‌اصغر حلبی، تهران: زوار.
اسلامپور کریمی، عسکری (1385). «تأثیر محیط‌ زیست سالم بر انسان درآموزه‌های اسلامی»، نشریة پاسدار اسلام، ش 300.
آهنگران، محمدرسول (1380). اصلاحات اقتصادی رضاخان و تأثیر عوامل خارجی، تهران: انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
بزرگ علوی، مجتبی (1386). تاریخ و تحول ادبیات جدید ایران، ترجمة امیرحسین شالچی، تهران: نگاه.
بزرگ علوی، مجتبی (1388). گیله‌مرد، تهران: نگاه.
بزرگ علوی، مجتبی، ابراهیم رهبر و دیگران (1369). گفت و شنود (مصاحبه‌ها)، مصاحبه‌گر محمدعلی سجادی، تهران: اوجا.
به‌آذین، م. آ. (1342). دختر رعیت، تهران: نیل.
بهرام سلطانی، کامبیز (1365). مقدمه بر شناخت محیط زیست، تهران: انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست.
پاینده، حسین (1389). داستان کوتاه در ایران، ج 1، تهران: نیلوفر.
حقوقی، محمد (1377). مروری بر تاریخ ادب و ادبیات امروز ایران، ج 1، «داستان»، تهران: قطره.
دهباشی، علی (1384). یاد بزرگ علوی (مجموعه مقالات)، به کوشش علی دهباشی، تهران: ثالث.
رضی، هاشم (1381). دانشنامة ایران باستان: عصر اوستایی تا پایان دوران، تهران: سخن.
رفیع‌فر، جلال (1375). «آنتروپی اجتماعی و نقش آن در توسعة فرهنگی»، نامة پژوهش، پیش‌ شمارة 1.
ساتن، الول (1335). رضاشاه کبیر یا ایران نو، ترجمة عبدالعظیم صبوری، تهران: تابش.
سپانلو، محمدعلی (1384). «بازآفرینی واقعیت»، مجموعه مقالات یاد بزرگ علوی، به کوشش علی دهباشی، تهران: ثالث.
الشکری، فدوی (1386). واقع‌گرایی در ادبیات داستانی معاصر، تهران: نگاه.
عزتی‌پرور، احمد (1377). «کندوکاوی در داستان گیله‌مرد (تجزیه و تحلیل داستان گیله‌مرد)»، مجلة رشد زبان و ادب فارسی، ش 49.
فرمانفرماییان، فاطمه و احمد کریمی (1335). توسعة اقتصادی و مسائل زیست‌محیطی، تهران: سازمان حفاظت محیط زیست.
گودی، اندرو و هیدر وایلز (1384). انسان و دگرگونی‌های محیط زیست (بیوسفر، اتمسفر، آب‌ها، خشکی‌ها، اقیانوس‌ها، دریاها و سواحل آبی)، ترجمة راحله غیاثوند، تهران: نقش مهر.
متولی، عبدالله (1373). بررسی تطبیقی دو نهضت جنگل و خیابانی، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
مدنی، جلال‌الدین (1361). تاریخ سیاسی معاصر ایران، تهران: دفتر انتشارات اسلامی.
مهرور، زکریا (1384). « نقد گیله‌مرد»، مجموعه مقالات یاد بزرگ علوی، به کوشش علی دهباشی، تهران: ثالث.
موسوی، نسترن (1384). «هویت زنانه در آثار علوی»، مجموعه مقالات یاد بزرگ علوی، به کوشش علی دهباشی. تهران: ثالث.
مولوی، جلال‌الدین محمد (1373). مثنوی معنوی، به تصحیح رینولد نیکلسون، به اهتمام نصرالله پورجوادی، تهران: امیرکبیر.
میرصادقی، جمال (1384). «تفسیر داستان گیله‌مرد»، مجموعه مقالات یاد بزرگ علوی، به کوشش علی دهباشی، تهران: ثالث.
هنر، علی‌محمد (1384). «گروه ربعه چگونه شکل گرفت؟»، مجموعه مقالات یاد بزرگ علوی، به کوشش علی دهباشی، تهران: ثالث.
 
Becket, Fiona, Terry Gifford (2007). Culture, Creativity and Environment, New Environmentalist Criticism, New York: Rodopi, Print.
Glotfelty, cheryll, Harold Fromm (1995). The Ecocriticism Reader LANDMARKS In LITERARYECOLOGY, (Athens And London: The university of Georgia Press).
Lorentzen, Lois Ann (2002). Eco Feminism: An overview, Print.
Zapf, Hubert (1989). Entropic Imagination in Poe's “the Masque of the Red Death”, College Literature, Vol. 16, No. 3, Print.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار