1استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه کردستان (نویسندة مسئول)
2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی
چکیده
فراداستان یکی از مؤلّفه‌های داستان‌های پست‌مدرنیستی است که با ورود نویسنده به عرصة داستان می‌کوشد خواننده را از غیر‌واقعی‌بودن آن بیاگاهاند. بیژن نجدی (1320 - 1376) از نویسندگانی است که در داستان‌هایش دارای رویکردی پست‌مدرنیستی است و می‌کوشد با تمهیدات گوناگون نوشته‌هایش را به سوی فراداستان سوق دهد. پژوهش حاضر به بررسی این مؤلّفه در سه مجموعة داستانی یوزپلنگانی که با من دویده‌اند، دوباره از همان خیابان‌ها، و داستان‌های ناتمام از این نویسنده می‌پردازد. روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی است و داده‌های پژوهش با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا به شیوة کتاب‌خانه‌ای بررسی شده است. نتیجه نشان می‌دهد نجدی با شگردهایی چون «آشکارکردن تمهید»، «توصیف»، «تعلیل‌های نامربوط» و «درهم‌آمیختن جهان واقعی و فانتاستیک» کوشیده است بر ترفندهای داستان‌نویسان رئالیست که سعی در باورپذیرکردن داستان‌ها دارند، خط بطلان بکشد و با این شگردهای نقیضه‌وار توانسته است غیر‌واقعی‌بودن داستان‌های خود را به خوانندگان خود بقبولاند و به‌خوبی از عهدة این کار برآید.
An Introduction to Bijan Najdi’s Metafiction Arrangements
چکیده [English]
Metafiction is one of the components of postmodern stories that attempt to make the reader aware of the story's unreality as the author enters the story's space. Bijan Najdi is an author who follows a postmodernist style in his stories. Using various bases, he tries to direct his writings towards meta-fiction. The current research studies this component in three stories, namely, "Yoozpalangani ke ba man davideh-and" (the panthers who have run with me),"Dobareh az haman khiyabanha" (once again from those streets), and "Dastanha-ye natamam" (unfinished stories) by Bijan Najdi (1941–1997). In this descriptive-analytic research, the data are studied using the content analysis technique with a library research method. The result shows that Najdi was able to make his readers accept the stories' unreality by using techniques like displaying the arrangement, description, unrelated reasoning and mixing the real and fantastic worlds. He also tried to downplay the tricks used by realist novelists who do this to make their stories believable.
کلیدواژه ها [English]
: Bijan Najdi, metafiction, postmodernism, displaying the arrangement, metafiction descriptions, mixing the real and fantastic worlds
مراجع
منابع
بروین، فرانس (1388). «نقد ژانر»، دانشنامة نظریه‌های ادبی معاصر، ترجمة مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: آگه.
پاینده، حسین (1382). گفتمان نقد، مقالاتی در نقد ادبی، تهران: روزگار.
پاینده، حسین (1388). نقد ادبی و دموکراسی، تهران: نیلوفر
حجاری، لیلا و پروین قاسمی (1390). «نگاهی به ویژگی‌های پسامدرنیستی داستان ناتمام (A+B) اثر بیژن نجدی»، بوستان ادب، س 3، ش 1، شیراز.
داهرتی، توماس (1387). «شخصیت‌پردازی در روایت پسامدرن»، ادبیات پسامدرن، ترجمة پیام یزدانجو، تهران: مرکز.
ریمون ـ کنان، شلومیت (1387). روایت داستانی، بوطیقای معاصر، ترجمة ابوالفضل حری، تهران: نیلوفر.
عبداللهیان، حمید (1385). «عوامل شاعرانگی در داستان‌های بیژن نجدی»، فصل‌نامة علمی پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا (س)، س 15 و 16، ش 56 و 57.
لاج، دیوید (1389). «رمان پسامدرنیستی»، نظریه‌های رمان، ترجمة حسین پاینده، تهران: نیلوفر.
لاج، دیوید و دیگران (1389). نظریه‌های رمان، ترجمة حسین پاینده، تهران: نیلوفر.
مارتین، والاس (1389). نظریه‌های روایت، ترجمة محمد شهبا، تهران: هرمس.
متس، جسی (1389). «رمان پسامدرن: غنی‌شدن رمان مدرن؟»، نظریه‌های رمان، ترجمة حسین پاینده، تهران: نیلوفر.
ابتدای صفحه